Η επόμενη μέρα στο Κυπριακό και το παρασκήνιο από τη Γενεύη μέχρι τη συνάντηση της 18ης Ιανουαρίου

Μπορεί  το επόμενο- επίσημο- βήμα στην πορεία με στόχο την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό να τοποθετείται την 18η Ιανουαρίου, οπότε θα γίνει η πρώτη συνάντηση της ομάδας εργασίας, όπως αποφασίστηκε στη διάσκεψη της Γενεύης, το παρασκήνιο όμως είναι πλούσιο.

Χθες αποκαλύφθηκε ένα περίεργο παιχνίδι ευθυνών από την Τουρκία αλλά και ορισμένους κύκλους στην Κύπρο με στόχο την Ελλάδα ενώ ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν τορπίλισε τη διαδικασία επιρρίπτοντας ευθύνες στην ελληνική πλευρά και δηλώνοντας πως «η Τουρκία θα παραμείνει για πάντα στην Κύπρο».

Όπως έγινε γνωστό χθες από την εφημερίδα «Πολίτης» της Κύπρου «ο γ.γ. του ΟΗΕ ζήτησε συνέχιση της διαδικασίας εδώ στη Γενεύη, Βρετανία και Τουρκία συμφώνησαν, η Ελλάδα όμως δήλωσε ότι δεν είναι έτοιμη και χρειάζεται μερικές μέρες για να συμμετάσχει σε αυτή τη διαδικασία. Αυτό οδήγησε τελικά στη χθεσινοβραδινή (σ.σ. της Πέμπτης) απόφαση να συσταθεί ομάδα εργασίας από τεχνοκράτες όλων των πλευρών (Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία, Κύπρος, δύο κοινότητες, ΕΕ και ΟΗΕ) η οποία θα συνέλθει ξανά στις 18 Ιανουαρίου για επεξεργασία ενός πλαισίου θέσεων και ερωτημάτων. Οι συζητήσεις αυτές αναμένεται να διαρκέσουν τρεις με τέσσερις μέρες και, σύμφωνα με την απόφαση που λήφθηκε, αμέσως μετά θα πρέπει να συνέλθει ξανά η διάσκεψη σε πολιτικό επίπεδο».

Η εφημερίδα έγραφε ότι: «Μετά το γεύμα εργασίας είχαν συνάντηση ο γ.γ. και οι υπουργοί των τριών εγγυητριών χωρών. Μετά από αυτή, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του και συζήτησαν το ενδεχόμενο της αναβολής. Υπήρξε κατ’ αρχήν συμφωνία για την αναβολή μέχρι τις 23 Ιανουαρίου. Αυτή όμως δεν ήταν οριστική. Ο κ. Κοτζιάς έσπευσε να ανακοινώσει δημοσίως την κατ’ αρχήν σκέψη που έκαναν, με αποτέλεσμα να προκαλέσει αντιδράσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κυπριακή αντιπροσωπεία βρέθηκε προ απροόπτου όταν έγιναν οι δηλώσεις Κοτζιά». Για το θέμα ρωτήθηκε και ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης. Συγκεκριμένα ρωτήθηκε εάν υπήρχε προστριβή με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά και είπε: «Δεν πρόκειται να ασχοληθώ με κουτσομπολιά. Με τον κ. Κοτζιά και την ελληνική κυβέρνηση είμαστε σε απόλυτη συνεργασία και συνεννόηση».

Ο διάλογος Κοτζιά και Αναστασιάδη για τον «τσακωμό» τους

Μετά από τη σύντομη ενημέρωση που έκανε ο Νίκος Κοτζιάς στους δημοσιογράφους, δέχτηκε την επίσκεψη του προέδρου της Κύπρου, Νίκου Αναστασιάδη, ο οποίος τον ευχαρίστησε και προσωπικά για τη στήριξή του στο τραπέζι της Διάσκεψης, πριν αναχωρήσουν οι δύο από τη Γενεύη.

«Κάποιος έβγαλε ότι τσακωνόμασταν οι δύο μας», είπε κ. Κοτζιάς, αναφερόμενος σε πρωινά δημοσιεύματα. «Εμείς;», αναρωτήθηκε, γελώντας, ο κ. Αναστασιάδης και πρόσθεσε: «Όχι μόνο δεν είπαμε λέξη μεταξύ μας, αλλά είμασταν απόλυτα συνεννοημένοι». «Δεν είναι η πρώτη φορά που ακούμε τρελά πράγματα, αλλά δεν τα λαμβάνουμε υπόψη μας», ανέφερε ο κ. Αναστασιάδης και τόνισε: «Υπήρχε απόλυτη συνεννόηση. Νίκο μου, εγώ έχω φτάσει σε ένα σημείο να βάζω από το ένα αυτί και να βγάζω από το άλλο. Η ουσία είναι μία, έχουμε συνεργασία που έπρεπε να έχουμε; Παραπάνω από οποιεσδήποτε άλλες κυβερνήσεις». «Το θέμα που συζητάμε, εγγυήσεις και ασφάλεια, μαζί το φτιάξαμε», σημείωσε ο κ. Κοτζιάς και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας τού απάντησε: «Και πώς ολοκληρώθηκε η πρόταση; Ήταν συνδυασμός της δικής σου ιδέας για το σύμφωνο φιλίας συν τα δικά μου που αφορούν τα υπόλοιπα».

Στο μεταξύ, στον λογαριασμό του Twitter του υπουργείου Εξωτερικών αναρτήθηκε μια φωτογραφία των κ.κ. Κοτζιά και Αναστασιάδη, συνοδευόμενη με το μήνυμα: «Αρραγές μέτωπο Ελλάδας – Κυπριακής Δημοκρατίας».

Το επεισόδιο Τσαβούσογλου- Γιουνκέρ

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Μιχάλη Ιγνατίου, ένα άγριο επεισόδιο ανάμεσα στον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου παίχτηκε πίσω από τις κλειστές πόρτες στη Γενεύη. Την ώρα που ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου απειλεί θεούς και δαίμονες, ακόμα και τον επικεφαλής της Κομισιόν Γιούνκερ έβαλε στο στόχαστρό του, μερικοί πολιτικοί αρχηγοί της Κύπρου και τεχνοκράτες στρέφουν τα βέλη τους εναντίον του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκου Κοτζιά, ακολουθώντας πορεία ρήξης με την Αθήνα.

Όπως σημειώνει: «Καταλογίζουν στον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών ευθύνη για την αρνητική κατάληξη της Διάσκεψης της Γενεύης ενώ γνωρίζουν -και ο κ. Αναστασιάδης τους το είπε στη χθεσινή ενημέρωση- ότι την απόλυτη ευθύνη έχουν οι Τούρκοι, οι Βρετανοί και ο Έσπεν Άιντα, ο οποίος συνεργάστηκε με τους κ. Τσαβούσογλου και Τζόνσον στην εξεύρεση φόρμουλας παραμονής των στρατευμάτων και συνέχισης των εγγυήσεων.

Μάλιστα ο Τούρκος υπουργός εξαπέλυσε άθλια επίθεση εναντίον του κ. Γιούνκερ, ο οποίος του απάντησε ότι όταν χρειαστείτε ξανά χρήματα μην έρθετε σε εμάς. Ο κ. Τσαβούσογλου απάντησε στον επικεφαλής της Κομισιόν με φωνασκίες και απειλές. Ο Τούρκος υπουργός ξεκίνησε αμέσως μετά επικοινωνιακή πολιτική με στόχο να επιρρίψει τις ευθύνες εναντίον της Ελλάδας, κάτι που δεν ισχύει. Ήρθε στη Γενεύη για να μην δώσει τίποτα αλλά για να πάρει. Γι’ αυτό η στόχευση εναντίον του κ. Κοτζιά από τους Κύπριους πολιτικούς και τεχνοκράτες είναι απαράδεκτη. Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρωί στο ξενοδοχείο Intercontinental ο κ. Κοτζιάς ξέσπασε δικαιολογημένα και ζήτησε από τον κ. Αναστασιάδη να ενεργήσει ώστε να σταματήσουν οι αθλιότητες εναντίον του».

Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρωί στο ξενοδοχείο Intercontinental ο κ. Κοτζιάς ξέσπασε και ζήτησε από τον κ. Αναστασιάδη να ενεργήσει ώστε να σταματήσουν οι αθλιότητες εναντίον του.

Η «τορπίλη» Ερντογάν

Μπαρούτι στη διαδικασία έριξε με δηλώσεις του ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν με προκλητικές αναφορές προς την Ελλάδα. Ο Τούρκος πρόεδρος κατηγόρησε την Αθήνα ότι εκείνη  είναι που αποφεύγει την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό και προειδοποίησε τη χώρα μας ότι δεν θα πρέπει να περιμένει μια λύση στο ζήτημα αυτό χωρίς την εγγύηση της Τουρκίας.

«Η Τουρκία θα παραμείνει για πάντα στην Κύπρο», είπε χαρακτηριστικά ο Ερντογάν, αποκλείοντας την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί. «Δεν τίθεται θέμα να φύγουν τα τουρκικά στρατεύματα από την Κύπρο», δήλωσε χαρακτηριστικά στο Reuters.

Άμεση αντίδραση Κοτζιά

Άμεση ήταν η απάντηση του Νίκου Κοτζιά στην πρόκληση του Τούρκου πρωθυπουργού. «Την Παρασκευή, η τουρκική Αντιπροσωπεία εγκατέλειψε τη Γενεύη λέγοντας ότι είχε και άλλα σημαντικότερα πράγματα να κάνει, όπως να ασχοληθεί με το Συριακό και τη συνταγματική μεταρρύθμιση και ότι επιθυμούσε να γίνει μια μη οργανωμένη συζήτηση μεταξύ εμπειρογνωμόνων. Στα πόδια το έβαλαν αυτοί που έφυγαν. Εμείς είμαστε ακόμα εδώ», απάντησε από τη Γενεύη ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών.

Όπως είπε: «Βρισκόμαστε σε μια συνεχή διαπραγμάτευση και μάχη για μια δίκαιη λύση του Κυπριακού. Δίκαιη λύση του Κυπριακού σημαίνει, πριν απ’ όλα, απάλειψη των αιτιών που το προκάλεσαν, δηλαδή την κατοχή και την παρουσία κατοχικών στρατευμάτων και την ύπαρξη του συστήματος εγγυήσεων που παραβιάστηκε κατάφωρα.

Θέλουμε μια λύση δίκαιη και όχι σαθρή. Όπως ξέρετε, είχαμε συμφωνήσει με όλα τα μέρη και με τον Ο.Η.Ε. ότι η διαδικασία της διαπραγμάτευσης θα είναι «open ended», δηλαδή θα είναι ανοικτή και δεν θα σταματήσει εάν υπάρξει διακοπή.

Σε αυτή τη βάση, συμφωνήσαμε να συνεχιστεί με τη μορφή συνομιλιών μεταξύ ειδικών και πιο συγκεκριμένα, από πλευράς ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, με μια αντιπροσωπεία υπό τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου. Η διαπραγμάτευση θα συγκληθεί εκ νέου την άλλη εβδομάδα και όταν θα ωριμάσουν οι συνθήκες, θα λάβει τη μορφή διϋπουργικής με τη συμμετοχή και άλλων εκπροσώπων.

Είμαστε ικανοποιημένοι που για πρώτη φορά στην ιστορία του Κυπριακού, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, έχει τεθεί με σαφήνεια το θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας και αποτελεί, μάλιστα, ειδικό θέμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Πρέπει δε να σας εξηγήσω ότι αποτρέψαμε μια μεθοδευμένη αποτυχία της διάσκεψης».

Μήνυμα Αθήνας στην Άγκυρα: Οι επιθετικές δηλώσεις δεν βοηθούν

«Η Διάσκεψη της Γενεύης αποτελεί κρίσιμο βήμα στην εθνική προσπάθεια για εξεύρεση δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό, στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και της ιδιότητας της Κύπρου ως κράτους μέλους της ΕΕ» ανέφεραν χθες βράδυ κυβερνητικοί κύκλοι, υπογραμμίζοντας ότι «η ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προστατεύσει και να αξιοποιήσει τη σημαντική δυναμική που έχει δημιουργηθεί για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση».

Σημείωσαν ότι «στις δικοινοτικές συνομιλίες συντελείται σημαντική πρόοδος παρά τις κρίσιμες διαφορές» και προσθέτουν ότι ένα από «θετικά της διάσκεψης (αποτελεί) η ανταλλαγή χαρτών για πρώτη φορά από το 1974», ενώ «σημαντική πρόοδο αποτελεί το γεγονός ότι οι συνομιλίες για το Κυπριακό εισέρχονται σε νέα φάση και πλέον μπαίνουν στο τραπέζι τα ζητήματα των εγγυήσεων και της ασφάλειας».

Οι ίδιοι κύκλοι χαρακτήρισαν «εξαιρετικά σημαντικό βήμα» την εκκίνηση από τις 18 Ιανουαρίου -εντός αυτού του πλαισίου- ουσιαστικών συνομιλιών σε διπλωματικό – τεχνικό επίπεδο για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις.

«Σε σταθερό συντονισμό και συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσουμε να επεξεργαζόμαστε και να καταθέτουμε προτάσεις βασισμένες στις αρχές που έχουμε διακηρύξει ως προς τον τομέα των εγγυήσεων και της ασφάλειας στον οποίο και εμπλεκόμαστε.

Την ίδια στιγμή φοβικές λογικές αλλά και επιθετικές δηλώσεις δεν έχουν θέση στην προσπάθεια για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού», επισήμανα οι κυβερνητικοί κύκλοι, καταλήγοντας «συνεχίζουμε να επιδιώκουμε σταθερά την εξεύρεση κοινού εδάφους στο πλαίσιο των συνομιλιών, προκειμένου να συνεχίσει τις εργασίες της η Διάσκεψη της Γενεύης με τη συμμετοχή και του πρωθυπουργού».

Τι αποφασίστηκε στη διάσκεψη της Γενεύης

Η διάσκεψη δεν οδήγησε σε άμεσα αποτελέσματα αλλά αποτελεί παρακαταθήκη για τη συνέχεια με τα Ηνωμένα Έθνη να τονίζουν την ιστορική ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί και τη δέσμευση των συμμετεχόντων να υποστηρίξουν τη διαδικασία προς μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΟΗΕ, οι δύο πλευρές συζήτησαν σοβαρά πέντε κεφάλαια και υπήρξαν συμφωνίες σε ορισμένα θέματα αλλά σε ορισμένα άλλα θέματα υπάρχουν στοιχεία που παραμένουν ανοιχτά. Μέσα στα θέματα που παραμένουν ανοιχτά είναι και αυτό της εναλλασσόμενης κυπριακής προεδρίας.

Οι συζητήσεις, αναφέρει η ανακοίνωση, «υπογράμμισαν την πρόθεση των συμμετεχόντων για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων σχετικά με την ασφάλεια και τις εγγυήσεις που να αντιμετωπίζουν τις ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων, καθώς αναγνώρισαν ότι η ασφάλεια μιας κοινότητας δεν μπορεί να είναι σε βάρος της ασφάλειας του άλλου. Όπως επίσης και την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι παραδοσιακές ανησυχίες για την ασφάλεια των δύο κοινοτήτων, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσεται ένα όραμα ασφαλείας για μια μελλοντική ενωμένη ομόσπονδη Κύπρο».

Οι κοινοί στόχοι, προσθέτει η ανακοίνωση, θα απαιτήσουν συντονισμένες προσπάθειες από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών.Ως εκ τούτου, για το σκοπό αυτό, αποφάσισαν να συνεχίσουν τη Διάσκεψη, με τα ακόλουθα βήματα:

– Τη δημιουργία μιας ομάδας εργασίας σε επίπεδο αντιπροσώπευσης. Η ομάδα αυτή θα αρχίσει τις εργασίες της στις 18 Ιανουαρίου και καθήκον της θα είναι να προσδιοριστούν συγκεκριμένα θέματα και εργαλεία που απαιτούνται για την αντιμετώπισή τους.

– Παράλληλα, οι διαπραγματεύσεις για τα εκκρεμή ζητήματα στα υπόλοιπα κεφάλαια θα συνεχιστεί μεταξύ των δύο πλευρών στην Κύπρο.

– Η Διάσκεψη θα συνεχιστεί σε πολιτικό επίπεδο αμέσως μετά αφού θα επανεξεταστούν τα αποτελέσματα της ομάδας εργασίας.

Η Διάσκεψη επιβεβαίωσε την πλήρη δέσμευση των τριών εγγυητριών δυνάμεων να υποστηρίξουν την επίτευξη μιας συνολικής διευθέτησης, καταλήγει η ανακοίνωση του ΟΗΕ.