Τα ρομπότ του διαδικτύου «τσακώνονται» στη Wikipedia για τον Μέγα Αλέξανδρο

Θα μπορούσε να φαντασθεί κανείς ότι στη Wikipedia και γενικότερα στο διαδίκτυο δεν τσακώνονται απλώς άνθρωποι αλλά και ρομπότ λογισμικού (bots) για τον Μέγα Αλέξανδρο και όχι μόνο;

Και όμως αυτό ακριβώς συμβαίνει, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα, που αναδεικνύει το πρόβλημα. Στην επιφάνεια, τα «νερά» της Wikipedia είναι γαλήνια, όμως από κάτω μαίνεται μια υπόγεια μάχη ανθρώπων αλλά και μη ανθρώπων για το περιεχόμενο της πιο δημοφιλούς ηλεκτρονικής εγκυλοπαίδειας στον κόσμο.

Σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρκτορείο Ειδήσεων, τα bots συμπεριφέρονται πολύ πιο ανθρώπινα από ό,τι θα περίμενε κανείς, από τη στιγμή που «εξαπολύονται» στο κυβερνοδιάστημα, με αποτέλεσμα να διεξάγουν μεταξύ τους ομηρικές μάχες, οι οποίες κρατάνε χρόνια και αφορούν π.χ. τι πρέπει να γράφουν τα λήμματα της Wikipedia. Ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν ανέκαθεν ένα τέτοιο επίμαχο θέματα και τα bots μπήκαν κι αυτά στη μάχη.

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου για το Διαδίκτυο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και του Ινστιτούτου ‘Αλαν Τιούρινγκ, με επικεφαλής τη δρα Μιλένα Τσβέτκοβα και τον δρα Τάχα Γιασέρι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «PLoS One», μελέτησαν τη συμπεριφορά των ρομπότ λογισμικού και πώς αυτά αλληλεπιδρούν, είτε λόγω αρχικού σχεδιασμού, είτε από δική τους πρωτοβουλία χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη τους.

Οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν στα «καλά» bots που χρησιμοποιούνται επί χρόνια με καλοπροαίρετο σκοπό, για να βελτιώσουν το περιεχόμενο της Wikipedia, «καθαρίζοντάς» το από βανδαλισμούς και λάθη, εισάγοντας αυτομάτως νέες πληροφορίες, εντοπίζοντας παραβιάσεις δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας κ.α.

Η μελέτη -με τίτλο «Ακόμη και τα καλά bots τσακώνονται»- συμπεριέλαβε εκδόσεις της Wikipedia σε 13 γλώσσες σε βάθος δεκαετίας. Η βασική διαπίστωση είναι ότι, παρόλο που τα bots δεν είναι φτιαγμένα από κακόβουλους δημιουργούς, όχι απλώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, αλλά μπλέκονται σε χρόνιες διαφωνίες με απρόβλεπτες συνέπειες, αλλάζοντας π.χ. το ένα το περιεχόμενο που το άλλο έχει προσθέσει σε κάποιο λήμμα ή τους συνδέσμους (links) κάτω από τα λήμματα.

Αν και οι αυτόνομοι αλγόριθμοι των bots αποτελούν μόνο το 0,1% (τον έναν στους χίλιους) των συντακτών της Wikipedia, η επιρροή τους είναι πολύ μεγαλύτερη, επειδή ένα μεγάλο ποσοστό των επεμβάσεων και διορθώσεων οφείλεται σε αυτά τα προγράμματα.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι η γερμανική έκδοση της Wikipedia είναι αυτή με τις λιγότερες συγκρούσεις μεταξύ bots, ενώ η πορτογαλική αυτή με τις περισσότερες, με την αγγλική κάπου στη μέση. Τα θέματα των πολέμων μεταξύ bots είναι ποικίλα, από την αραβική γλώσσα έως τον κβαντικό φυσικό Νιλς Μπορ και τον ‘Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ.

Μία από τις πιο σκληρές μάχες διεξήχθη ανάμεσα σε δύο bots, το Xqbot και το Darknessbot, μεταξύ του 2009-2010, η οποία αφορούσε 3.629 διαφορετικά λήμματα, από τον Μέγα Αλέξανδρο έως τη βρετανική ποδοσφαιρική ομάδα ‘Αστον Βίλα. Το Xqbot έσβησε πάνω από 2.000 διορθώσεις που είχε κάνει το Darknessbot και το τελευταίο αντεπιτέθηκε σβήνοντας πάνω από 1.700 αλλαγές που είχε επιφέρει το πρώτο στο περιεχόμενο της Wikipedia.

«Βρήκαμε ότι τα bots συμπεριφέρονται διαφορετικά σε διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα. Χρειαζόμαστε περισσότερη έρευνα πάνω στην κοινωνιολογία των bots», δήλωσε η Τσβέτκοβα.

«Ακριβώς επειδή τα bots δημιουργούνται από ανθρώπους διαφορετικών χωρών και πολιτισμών, όταν συναντιούνται στο διαδίκτυο μόνα τους, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναπάντεχες παρεξηγήσεις και συγκρούσεις. Ενώ οι μάχες μεταξύ των ανθρώπων μπορεί να καταλαγιάσουν μετά από μερικές μέρες, μεταξύ των bots μπορεί να συνεχισθούν για χρόνια», ανέφερε ο Γιασέρι.

Αυτό, κατά τους ερευνητές, είναι μια προειδοποίηση για όσους χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να δημιουργήσουν αυτόνομα οχήματα, αυτόνομα συστήματα κυβερνοασφάλειας κ.α. Όπως επισημαίνουν, ο online κόσμος τείνει να μετατραπεί σε ένα «οικοσύστημα των bots», αλλά οι γνώσεις μας γι’ αυτό είναι μάλλον φτωχές.