Η φαγούρα είναι κολλητική γιατί είναι «καλωδιωμένη» στον εγκέφαλο

Πόσες φορές σας έχει τύχει να βλέπετε το διπλανό σας να ξύνεται και να θέλετε και εσείς να ξυστείτε; Αυτό συμβαίνει σε ανθρώπους και σε ζώα όπως οι πίθηκοι, οι μαϊμούδες και τα τρωκτικά, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, όχι επειδή πρόκειται για μια απλή ψυχολογική αντίδραση, αλλά επειδή η φαγούρα είναι βαθιά «καλωδιωμένη» στον εγκέφαλο.

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον του Σεντ Λούις, με επικεφαλής τον Ζου-Φενγκ Τσεν, διευθυντή του Κέντρου για τη Μελέτη της Φαγούρας (Center for the Study of Itch) που έκαναν τη δημοσίευση στο περιοδικό Science, πραγματοποίησαν πειράματα με ποντίκια. Παρακολουθώντας τα πειραματόζωα που ξύνονταν οι επιστήμονες έριξαν φως στο νευρωνικό μηχανισμό της φαγούρας.

Η εγκεφαλική περιοχή που εμπλέκεται στην κολλητική φαγούρα είναι ο υπερχιασματικός πυρήνας. Η ουσία που μεταφέρει την ακατάσχετη ανάγκη για φαγούρα είναι ένα νευροπεπτίδιο (GRP), που εκκρίνουν τα κύτταρα σε αυτή την περιοχή του εγκεφάλου.

Οι ερευνητές έδειξαν ότι είναι δυνατό, με την κατάλληλη χημική ουσία, να μπλοκαριστεί η μεταδοτικότητα της φαγούρας. Παραμένει πάντως ασαφές κατά πόσο, εκτός από τα τρωκτικά, το ίδιο συμβαίνει και στους ανθρώπους, κάτι που οι ερευνητές το θεωρούν πολύ πιθανό.

«Η φαγούρα είναι άκρως κολλητική. Μερικές φορές αρκεί να αναφέρει κανείς τη λέξη φαγούρα, για να αρχίσει κάποιος δίπλα του να ξύνεται. Πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι όλα αυτά βρίσκονται απλώς στο μυαλό κάποιου, όμως τα πειράματά μας δείχνουν ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για συμπεριφορά “καλωδιωμένη” στον εγκέφαλο και όχι μια μορφή ενσυναίσθησης», δήλωσε ο Τσεν.

«Την επόμενη φορά που θα ξυστείτε ή θα χασμουρηθείτε, αντιδρώντας σε κάποιον άλλο που το κάνει, να θυμάστε ότι δεν πρόκειται για μια επιλογή σας ή για μια ψυχολογική αντίδραση, αλλά για κάτι βαθιά “καλωδιωμένο” στον εγκέφαλό σας, για μια υποσυνείδητη, έμφυτη και ανεξέλεγκτη συμπεριφορά και ένα ένστικτο», πρόσθεσε.

Από την άλλη, πάντως, υπάρχουν έρευνες που παραπέμπουν σε ψυχολογικούς και όχι σε βιολογικούς μηχανισμούς. Μια παλαιότερη μελέτη είχε συμπεράνει ότι η φαγούρα είναι πιο κολλητική στους άκρως νευρωτικούς ανθρώπους. Όσον αφορά το κολλητικό χασμουρητό, μια άλλη έρευνα είχε βρει ότι είναι πιθανότερο να συμβεί μεταξύ φίλων και συγγενών, παρά μεταξύ ξένων ανθρώπων, άρα φαίνεται να εμπλέκεται η ικανότητα ενσυναίσθησης.