Μητρική ευφυΐα… άραγε υπάρχει;

Αρκετές είναι οι έρευνες που στράφηκαν στο θηλασμό, καταλήγοντας στο ότι τα βρέφη που θηλάζουν έχουν περίπου κατά 6 μονάδες υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης (IQ). Άρα η μητέρα, δίνει μέσω του θηλασμού εξυπνάδα στο μικρό της.

Πριν από κάποιους μήνες νέα έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα πως τα παιδιά κληρονομούν την εξυπνάδα από τη μητέρα τους, δηλαδή η μητέρα είναι εκείνη που μεταδίδει τα “έξυπνα” χαρακτηριστικά στο παιδί της και όχι ο πατέρας.

Φάνηκε λοιπόν μετά από μελέτες ετών, πως τα “έξυπνα” γονίδια μεταφέρονται μέσω του χρωμοσώματος Χ. Ο άνδρας, διαθέτει ναι μεν το συγκεκριμένο χρωμόσωμα, αλλά η γυναίκα είναι εκείνη που το διαθέτει εις διπλούν. Ήδη από το 1984, μία από τις πρώτες μελέτες για την μητρική ευφυΐα (Πανεπιστήμιο του Cambridge), ανέλυσε την εξέλιξη του εγκεφάλου με βάση το γονιδίωμα, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως τα μητρικά γονίδια συμβάλλουν περισσότερο στην ανάπτυξη των κέντρων σκέψης του εγκεφάλου.

Άλλη μία πιο σύγχρονη υπόθεση των ερευνητών είναι πως τα κύτταρα που προέρχονται από τα γονίδια του πατέρα σχηματίζουν ένα τμήμα του μεταιχμιακού συστήματος (υποθάλαμος, αμυγδαλή, διάφραγμα), που είναι υπεύθυνο για την εξασφάλιση της επιβίωσης του είδους και εμπλέκεται σε ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού, όπως το σεξ, η αναζήτηση τροφής και η επιθετικότητα. Τα γονίδια που μεταφέρονται από τον πατέρα στο παιδί και που αφορούν τις γνωστικές λειτουργίες, μπορεί για κάποιους λόγους να απενεργοποιηθούν, εφόσον δεν εντόπισαν κανένα πατρικό κύτταρο στον εγκεφαλικό φλοιό, όπου γίνονται οι πιο προηγμένες γνωστικές λειτουργίες, όπως η σκέψη, η λογική, η γλώσσα και η δυνατότητα προγραμματισμού.

Έτσι έδειξαν μελέτες σε ποντίκια. Βέβαια, υπάρχουν και εκείνοι που πιστεύουν πως τα ποντίκια δεν έχουν ακριβώς την ίδια λειτουργία με τους ανθρώπους στο συγκεκριμένο ζήτημα που εξετάστηκε, άρα δεν μπορούν να ισχύουν τα παραπάνω συμπεράσματα. Αφού επανέλαβαν λοιπόν παρόμοια μελέτη σε 12.686 νεαρών ατόμων με διαφορετική εκπαίδευση, φυλή και κοινωνικό-οικονομική κατάσταση, ηλικίας 14-22 χρόνων, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο δείκτης νοημοσύνης της μητέρας αποτελεί τελικά και τον καλύτερο δείκτη πρόγνωσης του παιδιού. Η μητέρα δηλαδή δίνει την ορθολογική της σκέψη, ενώ ο πατέρας είναι εκείνος που επηρεάζει την διαίσθηση (λόγοι επιβίωσης του κυνηγού).

Σίγουρα ο συνδυασμός των δύο σχηματίζει το καλύτερο νοητικό επίπεδο του παιδιού. Συμφωνούν όλοι βέβαια, στο ότι το γονίδιο είναι μεν ισχυρό αλλά στο 40-60% που μπορεί να κληρονομηθεί η νοημοσύνη μας, καθώς για το υπόλοιπο ποσοστό ευθύνεται το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουμε και παίρνουμε τα ερεθίσματα. Η ποιότητα της ανατροφής των παιδιών κυρίως στα πρώτα στάδια ανάπτυξής τους, σχετίζεται και ενισχύεται από την σύνδεση του δεσμού προσκόλλησης και της ευφυΐας.

Πέρα όμως από το αν τελικά η μητέρα είναι εκείνη που κληροδοτεί στο παιδί της την εξυπνάδα του, φαίνεται πως η δική της αντιληπτική ικανότητα στο τι του συμβαίνει, για παράδειγμα ποιες είναι οι ανάγκες του – όχι μόνο οι βιολογικές αλλά και οι ψυχοσυναισθηματικές, είναι αυτό που ονομάζουμε “Μητρική Ευφυΐα”…

Μαρίνα Μόσχα
Ψυχοθεραπεύτρια, Συνεργάτης του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας του Θάνου Ασκητή