Μετακινήθηκε ο Διαστημικός Σταθμός για να αποφύγει επικίνδυνα σκουπίδια

Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS) απειλήθηκε από περιπλανώμενα διαστημικά σκουπίδια την περασμένη εβδομάδα, αλλά το Αυτοματοποιημένο Όχημα Μεταφοράς (ATV) «Ζορζ Λεμέτρ» της ESA, το οποίο βρισκόταν συνδεμένο στον σταθμό, έσωσε την κατάσταση πυροδοτώντας τους προωθητήρες του και ωθώντας έτσι τον ISS και τους έξι επιβάτες του έξω από την πορεία των επικίνδυνων συντριμμιών.

Είναι η πρώτη φορά που ο Σταθμός χρειάστηκε να αποφύγει με τόση βιασύνη απειλητικά διαστημικά σκουπίδια, όπως ανακοίνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA). Οι επίγειοι σταθμοί παρακολουθούν συνεχώς τα διαστημικά σκουπίδια που έχουν απομείνει από ανενεργούς δορυφόρους. Ακόμη κι ένα μικροσκοπικό τέτοιο αντικείμενο μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη, όταν ταξιδεύει με 28.800 χιλιόμετρα την ώρα. Όταν σημάνει ο κώδωνας του κινδύνου, οι ομάδες εδάφους μπορούν να μετακινήσουν τον σταθμό σε μια ασφαλέστερη τροχιά.

Συνήθως υπάρχει αρκετός χρόνος για έγκαιρη προειδοποίηση, όμως κάποιες φορές ένα επικίνδυνο αντικείμενο μπορεί να ξεγλιστρήσει μέσα από το δίχτυ των ραντάρ και να κάνει τις ακριβείς προβλέψεις δύσκολες. Αυτό ακριβώς συνέβη στις 27 Οκτωβρίου, όταν ένα κομμάτι του ρωσικού δορυφόρου Cosmos-2251, ο οποίος είχε διαλυθεί μετά από σύγκρουση με άλλο δορυφόρο το 2009, βρέθηκε σε πορεία σύγκρουσης με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το αντικείμενο ήταν περίπου στο μέγεθος ενός χεριού και οι υπολογισμοί έδειξαν, ότι θα περνούσε αρκετά κοντά στον ISS για να καθησυχάζει τους υπεύθυνους ασφαλείας.

Έξι ώρες πριν από την πιθανή σύγκρουση, οι πέντε φορείς-εταίροι του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού συμφώνησαν να προβούν σε ένα ελιγμό έκτακτης ανάγκης. Η ομάδα του Κέντρου Ελέγχου του ATV «Ζορζ Λεμέτρ» στην Τουλούζη της Γαλλίας πυροδότησε την κατάλληλη ώθηση, έτσι ώστε ο βάρους 420 τόνων σταθμός να ανέβει κατά ένα χιλιόμετρο και πλέον η τροχιά του να βρεθεί σίγουρα έξω από την πορεία του σκουπιδιού.

Πριν από το 2012, αν ένα διαστημικό αντικείμενο εντοπιζόταν εντός 24 ωρών και υπήρχε πιθανότητα σύγκρουσης, οι αστροναύτες επέστρεφαν στο διαστημικό σκάφος τους, προετοιμαζόμενοι για εκκένωση και ελπίζοντας για το καλύτερο.

Από το 2012, οι ελιγμοί έκτακτης ανάγκης, με προειδοποίηση μικρότερη από 24 ώρες, είναι δυνατοί με τη χρήση του σκάφους εφοδιασμού Progress της Ρωσίας, το οποίο όμως δεν ήταν προσδεδεμένο στον Σταθμό την περασμένη εβδομάδα. Τα ευρωπαϊκά «μεταγωγικά» ήσαν επίσης σε θέση να εκτελέσουν την κίνηση αυτή από το περασμένο έτος, αρχής γενομένης με το ATV «Άλμπερτ Αϊνστάιν», αλλά οι υπηρεσίες τους αυτές δεν είχαν χρειαστεί μέχρι τώρα.

Η χείρα βοηθείας από το «Ζορζ Λεμέτρ» ήταν άλλη μία από πολλές πρωτιές που αυτά τα πολλαπλών χρήσεων σκάφη της ESA έχουν πετύχει. Πρόκειται για τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά διαστημικά σκάφη που εκτοξεύθηκαν ποτέ και τα μόνα μη ρωσικά οχήματα που δένουν αυτόματα στον Σταθμό. Αφού παρείχε πάνω από 6,6 τόνους προμηθειών, καυσίμων και αερίων, το «Ζορζ Λεμέτρ» θα αποσυνδεθεί τον επόμενο Φεβρουάριο και θα καεί ακίνδυνα στην ατμόσφαιρα κατά την επάνοδό του.