Ποντίκια με ανθρώπινο εγκέφαλο; Η επιστήμη το έκανε και αυτό!

Η αντικατάσταση μέρους των εγκεφαλικών κυττάρων ενός ποντικιού με ανθρώπινα νευρογλοιακά κύτταρα (τα κύτταρα που υποστηρίζουν τους νευρώνες με μία προστατευτική ουσία που ονομάζεται μυελίνη) δεν σημαίνει ότι τα ποντίκια έγιναν… άνθρωποι. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι η έρευνα αυτή θα τους επιτρέψει να καταλάβουν περισσότερα για τις ασθένειες του εγκεφάλου γενικότερα.

Αν και κυτταρικές καλλιέργειες προσφέρουν έναν ορισμένο βαθμό διορατικότητας σε αυτό τον τομέα, η ευκαιρία να μελετηθεί η εξάπλωση μιας εγκεφαλικής νόσου σε πιο εξελιγμένα “μοντέλα” (όπως τα ζωντανά ανθρώπινα εγκεφαλικά κύτταρα σε ένα εν ζωή πειραματόζωο) είναι μοναδική.

Ο επικεφαλής της πρωτοποριακής έρευνας, δρ Steven Goldman και οι συνεργάτες του, εισήγαγαν αρχικά στους εγκεφάλους ποντικιών 300.000 πρώιμα γλοιακά κύτταρα από εγκεφάλους ανθρωπίνων εμβρύων.

Μέσα σε ένα χρόνο, τα κύτταρα αυτά είχαν πολλαπλασιαστεί και είχαν φτάσει περίπου τα 12 εκατομμύρια κύτταρα, αντικαθιστώντας σχεδόν τα μισά κύτταρα του εγκεφάλου των ποντικιών. Η αντικατάσταση επέφερε μεγάλες αλλαγές στη γνωστική απόδοση των πειραματόζωων.

Με 100 φορές περισσότερες έλικες μεταξύ των συνάψεων (οι γέφυρες μεταξύ των νευρώνων) από ότι στα κανονικά ποντίκια, τα “ανθρωποποιημένα” πειραματόζωα ανταποκρίνονταν τέσσερις φορές περισσότερο σε τεστ γνωστικής δυνατότητας με έναν προκαθορισμένο ήχο. Μεγαλύτερη γνωστική δύναμη σημαίνει και ισχυρότερη μνήμη.

Βέβαια, η νοημοσύνη αποτελείται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας συλλογισμού, της δημιουργικότητας και της αναγνώρισης προτύπων και όχι μόνο από τη δύναμη της μνήμης ενός ατόμου. Έτσι υπάρχουν φυσικά όρια στον ισχυρισμό ότι τα ποντίκια έγιναν πιο έξυπνα. Αλλά, από νευρολογική άποψη, πολλοί από τους παράγοντες που οι επιστήμονες ταυτίζουν με τη νοημοσύνη ενισχύθηκαν σημαντικά.

Για παράδειγμα τα ανθρώπινα αστροκύτταρα (ένας τύπος νευρογλοιακών κυττάρων) είναι 10 έως 20 φορές μεγαλύτερα από τα νευρογλοιακά κύτταρα του ποντικού. Μπορούν να επικοινωνούν σήματα πολύ πιο γρήγορα.

Παράλληλα, η έρευνα έδειξε, ότι τα ανώριμα νευρογλοιακά κύτταρα μπορούν να μετατραπούν σε ολιγοδενδροκύτταρα, τα οποία βοηθούν στην αποκατάσταση της παραγωγής μυελίνης στον εγκέφαλο.

Οι άνθρωποι που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για την απώλεια της μυελίνης είναι εκείνοι που πάσχουν από σκλήρυνση κατά πλάκας και άλλες εκφυλιστικές ασθένειες. Ο δρ Goldman ελπίζει να ξεκινήσει εργαστηριακές δοκιμές για την δυνατότητα παραγωγής ανθρώπινης μυελίνης σε ποντίκια σε διάστημα 12 έως 15 μηνών.