Το στρες κάνει κακό στις ανθρώπινες σχέσεις

Μια έρευνα που έγινε στην Καναδά έρχεται να συνδέσει το στρες με την έλλειψη συμπόνιας για τον συνάνθρωπο. Η μελέτη, που έγινε ξεχωριστά τόσο σε πειραματόζωα όσο και σε ανθρώπους, δείχνει ότι η ενσυναίσθηση (η ικανότητα να νιώθεις και να μοιράζεσαι τα συναισθήματα του άλλου) αυξάνει, όταν μειώνεται το στρες, όταν π.χ. μπλοκάρονται οι σχετικές ορμόνες μέσω κάποιου κατάλληλου φαρμάκου.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ψυχολογίας και νευροεπιστήμης Τζέφρι Μόγκιλ του πανεπιστημίου ΜακΓκιλ του Μόντρεαλ, δήλωσαν ότι είναι σημαντικό για τις σχέσεις στην κοινωνία να μειωθεί το επίπεδο του στρες στους ανθρώπους. Μια λιγότερο «στρεσαρισμένη» κοινωνία μπορεί να επιδείξει μεγαλύτερη ευαισθησία και αλληλεγγύη απέναντι στον «άλλο» και στον «ξένο», γεγονός σημαντικό για την μείωση του ρατσισμού, του κοινωνικού αποκλεισμού κ.α.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι συμπόνια, εκτός από τους ανθρώπους, μπορούν να δείξουν και τα ζώα, αναγνωρίζοντας τον πόνο του άλλου. Όμως σε όλα τα είδη φαίνεται πως η ενσυναίσθηση είναι μεγαλύτερη απέναντι στους «γνώριμους» και μικρότερη ή τελείως απούσα στους ξένους. Η ύπαρξη στρες παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτό.

Όπως έδειξαν τα πειράματα με ποντίκια και ανθρώπους εθελοντές, όταν οι επιστήμονες χορηγούσαν ένα φάρμακο που ανέστελε τις ορμόνες του στρες, μεγάλωνε ο βαθμός συμπόνιας για τον άλλο, ακόμη και για τον τελείως ξένο. Αντίθετα, σε όσο μεγαλύτερη κατάσταση στρες βρισκόταν ένας άνθρωπος ή ένα ζώο, τόσο μειωνόταν ο βαθμός ενσυναίσθησης και συμπόνιας για τους άλλους.

Όπως είπε ο Μόγκιλ, το σύστημα στρες στον εγκέφαλο ασκεί ένα είδους «βέτο» στο σύστημα της συμπόνιας. «Λίγοι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι έχουν κάποια αντίδραση στρες, όταν βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο με έναν ξένο», επεσήμανε και πρόσθεσε πως είναι αξιοσημείωτο ότι ποντίκια και άνθρωποι έχουν τις ίδιες αντιδράσεις σε αυτή τη συνεχή διελκυστίνδα στρες-συμπόνιας.

Οι ερευνητές τόνισαν, επίσης, ότι η λύση στο πρόβλημα του στρες δεν είναι κατ’ ανάγκη ένα χάπι, καθώς εξίσου αποτελεσματικά μπορεί να δράσει η κοινή εμπειρία, όταν οι άνθρωποι συμμετέχουν σε κοινές δραστηριότητες με τους άλλους. Έτσι, θα σπάσουν τον φραγμό του στρες και θα νιώσουν συναισθηματικά πιο κοντά στους ξένους.