Εφαρμογές για τον εντοπισμό κρουσμάτων και υγειονομικά διαβατήρια: Βήμα – βήμα η λειτουργία τους

Αποφασιστικής σημασίας φέρεται να αποδεικνύεται σε παγκόσμια κλίμακα η αυτόματη ιχνηλάτηση των κρουσμάτων του κορονοϊού με απλά και οικονομικά μέσα. Φανταστείτε μια εφαρμογή που θα σας ειδοποιεί χωρίς κόστος και σε πραγματικό χρόνο ότι κάποιο άτομο το οποίο είναι θετικό στον ιό βρίσκεται κοντά σας ή πέρασε από μέρη στα οποία βρεθήκατε πρόσφατα κι εσείς. Η τεχνολογία έχει ήδη επιστρατευτεί και έχει αναλάβει ενεργό ρόλο ώστε να προσφέρει αυτή τη δυνατότητα στους χρήστες της. Σχετικές εφαρμογές κινητών χρησιμοποιούνται ήδη σε κάποιες χώρες του πλανήτη έτσι ώστε να εντοπίζουν και να ειδοποιούν όσους έρχονται σε επαφή με κρούσματα με στόχο την αποφυγή εξάπλωσης του φονικού αυτού ιού.

Γράφει η Σταυρούλα Πεταλιού

Πρόκειται για ένα μεγάλο εγχείρημα το οποίο υιοθετήθηκε από χώρες όπως η Αυστραλία, η Ταϊβάν, η Σιγκαπούρη, η Νότια Κορέα ενώ όπως έχει γίνει γνωστό ακολουθούν Ελβετία, Βρετανία και Γερμανία.

Την ίδια στιγμή στη Ρωσία δημιουργήθηκε εφαρμογή η οποία προειδοποιεί τον χρήστη για τις πιθανότητες που έχει να μολυνθεί από τον κορονοϊό. Πώς όμως; Αξιοποιώντας τη μηχανική μάθησης (machine learning) και την ανάλυση ενός μεγάλου όγκου δεδομένων, προσφέρει τη δυνατότητα στον χρήστη να αξιολογεί τις πιθανότητες που έχει ο ίδιος να μολυνθεί από τον κορονοϊό, όπως και να προσδιορίζει το σημείο στο οποίο βρίσκεται στον κοινό εικονικό χάρτη, στον οποίο απεικονίζονται οι τοποθεσίες τις οποίες επισκέπτεται ο κόσμος και οι οποίες με βάση τα στοιχεία δημοσκοπικής έρευνας προκαλούν ανησυχία.

Η ρωσική εφαρμογή επιτρέπει να κάνει ο χρήστης ανώνυμα το τεστ ανίχνευσης των πρώτων συμπτωμάτων της νόσου και κυρίως να μάθει, χρησιμοποιώντας τις τεχνολογίες GPS ή Bluetooth, πόσες φορές βρέθηκε κοντά σας άτομα με συμπτώματα της νόσου. Χάρη στην ενεργό χρήση της, οι Ρώσοι πολίτες, θα έχουν την δυνατότητα να αποφεύγουν τις τοποθεσίες εκείνες στις οποίες βρίσκονται δυνητικοί φορείς του κορονοϊού, καθυστερώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη διασπορά του.

Η βρετανική κυβέρνηση από την πλευρά της και οι επιστήμονες που τη συμβουλεύουν θεωρούν κομβικής σημασίας τη χρήση παρόμοιων εφαρμογών. Θεωρούν ότι η επιτυχία ή αποτυχία τους θα καθορίσει τα επόμενα βήματα της χώρας και ειδικά το πόσο γρήγορα και σε ποιο βαθμό θα γίνει άρση των περιοριστικών μέτρων που έχουν επιβληθεί.

To newsbeast.gr μίλησε με τον επίκουρο καθηγητή Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ και μέλος της επιτροπής του υπουργείου Υγείας, Γκίκα Μαγιορκίνη για τις εφαρμογές εντοπισμού κρουσμάτων του κορονοϊού, τα υγειονιμικά διαβατήρια αλλά τα θέματα βιοηθικής που μπορεί να προκύπτουν.

Όπως εξήγησε ο Γκίκας Μαγιορκίνης οι εν λόγω εφαρμογές αποτελούν στην ουσία ένα σύστημα γεωεντοπισμού των κρουσμάτων και χρησιμοποιούνται για να μας δείξουν εάν υπάρχει κάποιος ασθενής κοντά μας ή εάν έχει περάσει από κάποια τοποθεσία στην οποία βρεθήκαμε κι εμείς πρόσφατα. Μπορούμε να εκμεταλλευτούμε την ψηφιακή τεχνολογία (κάτι το οποίο έχει ήδη ξεκινήσει σε άλλες χώρες να γίνεται) ώστε να βοηθηθούμε και να οδηγηθούμε σε ελαχιστοποίηση των κρουσμάτων.

Προκύπτει όμως θέμα βιοηθικής; Και καταπάτησης των ελευθεριών του ατόμου; Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ σαφώς και υπάρχουν θέματα βιοηθικής τα οποία όμως στην ουσία λύνονται με την ανωνυμία που θα έχουν οι εν λόγω εφαρμογές καθώς οι χρήστες θα δίνουν στοιχεία για το που βρέθηκαν και εάν νοσούν χωρίς όμως να χρειάζεται να μοιράζονται προσωπικά τους στοιχεία. Η συζήτηση γύρω από τα θέματα του κορονοϊού έχει ωριμάσει και με βάση τα δεδομένα που δημιουργήσει η πανδημία είναι ηθικά αποδεκτό η χρήση μιας τέτοιας εφαρμογής ώστε να προστατευτούμε.

Στην Ελλάδα έχουμε προετοιμαστεί για την ψηφιακή ανίχνευση κρουσμάτων; Έχουν γίνει συζητήσεις αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη εάν θα εφαρμοστούν όπως εξηγεί ο Γκίκας Μαγιορκίνης στο newsbeast.gr ενώ δεν ξέρουμε ακόμη εάν θα χρειαστεί καν να συμβεί κάτι τέτοιο στην Ελλάδα καθώς η χώρα μας βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε αρκετά καλή κατάσταση και δείχνει πως ξεπερνά σιγά – σιγά τον κορονοϊό και η ζωή των πολιτών επιστρέφει στην κανονικότητα. Η χρήση τέτοιων εφαρμογών θα κρινόταν ίσως πιο απαραίτητη για την Ελλάδα στο πλαίσιο του τουρισμού.

Τις τελευταίες ημέρες έχουμε ακούσει να γίνονται συζητήσεις για τη χρήση «υγειονομικού διαβατηρίου» είτε για τους Έλληνες που θέλουν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό είτε για τους τουρίστες που θα επισκεφτούν τη χώρα μας. Θα μπορούσε ένα τέτοιο μέτρο να εφαρμοστεί άμεσα;

«Για να μπορέσουν να λειτουργήσουν τα υγειονομικά διαβατήρια θα πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Χρειάζεται διεθνή συνεργασία ώστε να συμφωνηθούν οι συνθήκες υπό τις οποίες μπορεί να κινηθεί κάποιος από τη χώρα του προς άλλες. Θα πρέπει πρώτα να διαμορφωθούν τα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα τηρούνται και να ανακοινωθούν επίσημα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

«O τουρισμός βέβαια είναι ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα όσον αφορά τον κορονοϊό» εξηγεί ο επίκουρος καθηγητή Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ και μέλος της επιτροπής του υπουργείου Υγείας Γκίκας Μαγιορκίνης αναφέροντας: «Ας θεωρήσουμε ότι θα έχουμε το 1/10 των τουριστών φέτος, δηλαδή 3 εκατομμύρια.  Στις πτήσεις επαναπατρισμού από το Ηνωμένο Βασίλειο είχε βρεθεί επιπολασμός 3.6%. Ας πούμε ότι αυτός θα έχει πέσει 20 φορές κάτω δηλαδή στο 0.18% (μάλλον δεν θα έχει πέσει τόσο χαμηλά).  Αυτό θα ισοδυναμεί με εισαγωγή 5.400 ενεργών κρουσμάτων.  Αν θέλουμε να μειώσουμε τις πιθανές εισαγωγές που θα μας “ξεφύγουν” σε κάτω από 50 θα χρειαστούμε έναν αλγόριθμο εντοπισμού κρούσματος με ευαισθησία 99%. Mε πλήρη τουριστική περίοδο θα είχαμε εισαγωγή 54.000 κρουσμάτων οπότε θα θέλαμε ευαισθησία 99.9% για να μας ξεφύγουν κάτω από 50».