Υπνοβασία στα παιδιά: Αίτια, συμπτώματα, θεραπεία

Για να φτάσατε στο άρθρο μας σίγουρα το παιδί σας υπνοβάτησε και εσείς ανησυχήσατε, σωστά; Αρχικά θα σας πούμε να μην αγχώνεστε. Διαβάστε το άρθρο μας και ενημερωθείτε.

Η υπνοβασία (somnambulance) είναι όταν ένα παιδί ξυπνάει εν μέρει από τον ύπνο του και περπατάει τριγύρω στο σπίτι, αλλά ακόμα κοιμάται. Σχεδόν το ένα τρίτο των παιδιών θα υπνοβατήσει σε κάποια φάση της ζωής του. Η υπνοβασία συμβαίνει συνήθως μεταξύ των ηλικιών τεσσάρων και οκτώ ετών και τα παιδιά την ξεπερνούν.

Η υπνοβασία συμβαίνει σε υγιή παιδιά και συνήθως δεν σχετίζεται με σημαντικά συναισθηματικά ή ψυχολογικά προβλήματα. Συχνότερα συμβαίνει αργά το βράδυ (και συνήθως κατά τα πρώτα στάδια του ύπνου).

Εάν το παιδί σας υπνοβατεί, βεβαιωθείτε ότι το σπίτι σας είναι ασφαλές και βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει τακτική ρουτίνα ύπνου.

Σημάδια και συμπτώματα υπνοβασίας στα παιδιά

Αν το παιδί σας υπνοβατεί, θα το δείτε να σηκώνεται από το κρεβάτι του και περπατάει στο δωμάτιό του ή στο σπίτι. Τα μικρότερα παιδιά τείνουν να περπατούν προς τους γονείς τους ή κάποια πηγή φωτός. Ένα πολύ μικρό παιδί μπορεί να περιπλανηθεί στην κούνια του. Περιστασιακά και αν δεν έχετε καλά ασφαλισμένο το σπίτι, τα παιδιά μπορεί να βγουν έξω από το σπίτι και να περιπλανηθούν.

Παρόλο που το παιδί σας κοιμάται πραγματικά, μπορεί να κάνει μικρά πράγματα, όπως να αλλάξει ρούχα, να μετακινήσει έπιπλα. Ορισμένα παιδιά μπορεί να ουρήσουν σε περίεργα μέρη, όπως ντουλάπια ή στο πάτωμα.

Τα μάτια του παιδιού σας θα είναι ανοιχτά, αλλά συνήθως θα έχουν γυαλιστερή εμφάνιση. Όταν το παιδί σας κάνει υπνοβασία, ενδέχεται να μην σας αναγνωρίσει. Επίσης μπορεί να κάνει κάποια συζήτηση, που δεν θα βγάζει νόημα.

Πού και πού, τα παιδιά μπορεί να είναι αρκετά ταραγμένα και αναστατωμένα κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου υπνοβασίας. Τέλος, το παιδί σας δεν θα θυμάται τίποτε το επόμενο πρωί.

Τι προκαλεί την υπνοβασία του παιδιού

Εάν το παιδί σας υπνοβατεί, είναι ουσιαστικά κολλημένο στη μέση του ύπνου και του ξύπνιου. Λίγες ώρες μετά τον ύπνο, τα παιδιά μετακινούνται από έναν βαθύ ύπνο σε έναν ελαφρύ ύπνο. Σε αυτό το στάδιο το παιδί σας μπορεί να κολλήσει. Ξυπνά τόσο όσο πρέπει για να σηκωθεί από το κρεβάτι, να μιλήσει και να έχει τα μάτια του ανοιχτά, αλλά κοιμάται επειδή δεν ανταποκρίνεται όταν προσπαθείτε να αλληλοεπιδράσετε μαζί του.

Τα επεισόδια υπνοβασίας μπορεί να γίνουν χειρότερα με ασθένειες και πυρετούς ή αν το παιδί σας ανησυχεί πολύ για κάτι. Εάν το παιδί σας είναι υπερβολικά κουρασμένο, μπορεί να είναι πιο πιθανό να υπνοβατήσει. Συχνά υπάρχει οικογενειακό ιστορικό νυχτερινών τρόμων ή υπνοβασίας. Αξίζει να γνωρίζετε ότι συναισθηματικά ή ψυχολογικά προβλήματα συνήθως δεν προκαλούν υπνοβασία.

Δείτε αναλυτικά και μία προς μία τις αιτίες που ένα παιδί υπνοβατεί:

• κόπωση ή έλλειψη ύπνου
• ακανόνιστες συνήθειες ύπνου
• άγχος
• ύπνος σε διαφορετικό περιβάλλον
• ασθένεια ή πυρετός
• ορισμένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων ηρεμιστικών, διεγερτικών και αντιισταμινικών
• οικογενειακό ιστορικό υπνοβασίας

Αν και ασυνήθιστο, η υπνοβασία μπορεί να είναι σύμπτωμα μιας υποκείμενης κατάστασης. Όπως:

• άπνοια ύπνου (όταν ένα άτομο σταματά να αναπνέει για σύντομα διαστήματα κατά τη διάρκεια της νύχτας)
• νυχτερινό τρόμο (δραματικοί εφιάλτες που συμβαίνουν σε βαθύ ύπνο)
• ημικρανίες
• σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (RLS)
• τραύματα στο κεφάλι

Φροντίδα στο σπίτι

Η υπνοβασία δεν διαρκεί για πάντα. Τα περισσότερα παιδιά το ξεπερνούν καθώς μεγαλώνουν και ωριμάζουν τα πρότυπα ύπνου τους. Πώς θα διαχειριστείτε με ασφάλεια την υπνοβασία του παιδιού σας:

1. Μην τα κρατάτε στο κρεβάτι με το ζόρι και μην προσπαθείτε να τα ξυπνήσετε. Μείνετε ήρεμοι και ανακατευθύνετε απαλά το παιδί σας πίσω στο κρεβάτι του όταν τελειώσει αυτό που κάνει.
2. Διατηρήστε ένα κανονικό πρόγραμμα ύπνου με μια καλή ρουτίνα πριν τον ύπνο για να αποφύγετε την υπερβολική κόπωση του παιδιού σας.
3. Κρατήστε το σπίτι ασφαλές, κλειδώστε τα παράθυρα και τις πόρτες και καθαρίστε το υπνοδωμάτιο από αντικείμενα που μπορεί να πατήσει ή να σκοντάψει.
4. Μην αφήνετε το παιδί σας να κοιμάται στο επάνω μέρος, αν κοιμάται σε κουκέτα.
5. Μην κάνετε μεγάλο θέμα την υπνοβασία του παιδιού σας την επόμενη μέρα. Μπορεί να στεναχωρηθεί, να αγχωθεί και να επηρεάσει τον ύπνο του.

Υπνοβασία στα παιδιά – Πότε να δείτε γιατρό

Θα χρειαστεί να επισκεφθείτε έναν ειδικό γιατρό όταν:

• η υπνοβασία ενοχλεί και επηρεάζει και άλλα μέλη της οικογένειάς σας
• το παιδί σας έχει υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
• υπάρχουν χαρακτηριστικά στον ύπνο του παιδιού σας, που εσείς σαν γονιός τα βλέπετε περίεργα
• το παιδί σας υπνοβατεί περισσότερες από μία φορές, το βράδυ
• η υπνοβασία συνδέεται με δυνατό ροχαλητό ή λαχάνιασμα
• το παιδί σας βρέχει το κρεβάτι του ή τις πιτζάμες του κατά τη διάρκεια του επεισοδίου.

Υπνοβασία σε παιδιά από 10 ετών και πάνω

Σύμφωνα με το raisingchildren.net.au, ένα παιδί μπορεί να υπνοβατήσει μέχρι και την ηλικία των 18 ετών. “Περίπου το 7-15% των παιδιών υπνοβατούν. Τα παιδιά από 4-12 ετών είναι εκείνα που συνήθως υπνοβατούν“. 

Και στις περιπτώσεις των εφήβων συνηθίζεται και οι γονείς δεν χρειάζεται να ανησυχούν. Τα συμπτώματα όπως και οι αιτίες, είναι ακριβώς οι ίδιες με εκείνες που αναφέραμε παραπάνω και για τα παιδιά μικρότερων ηλικιών. Το ίδιο ισχύει και για την αντιμετώπιση.

Υπνοβασία στα παιδιά – Συμβουλές για γονείς

Τέλος μην ξεχνάτε:

• Η υπνοβασία είναι συνηθισμένη και τα περισσότερα παιδιά την ξεπερνούν.
• Να βεβαιώνεστε ότι το σπίτι σας είναι καλά κλειδωμένο και ασφαλισμένο.
• Ότι το παιδί σας δεν θα σας αναγνωρίζει σε κάποιο επεισόδιο και δεν θα θυμάται τι έγινε το επόμενο πρωί.
• Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας έχει σταθερή ρουτίνα ύπνου.

_{πηγές: The Royal Children’s Hospital Melbourne / childrenswi.org  / healthline.com}