Πώς και γιατί αλλάζουν χρώμα τα μάτια του μωρού;

Τι καθορίζει το χρώμα των ματιών του μωρού;

Οι ενήλικες με πιο σκουρόχρωμη επιδερμίδα είναι πιο πιθανό να έχουν καστανά ή μαύρα μάτια. Αντίστοιχα, οι ενήλικες με πράσινα ή γαλάζια μάτια είναι πιο πιθανό να έχουν και ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα.  Αν και οι έρευνες που έχουν γίνει είναι περιορισμένες, το ίδιο μοτίβο φαίνεται να ισχύει και για τα νεογέννητα.  Σύμφωνα με έρευνα του 2016, τα μωρά από Βόρεια Αμερική και Ευρώπη είναι πιο πιθανό να γεννηθούν με γκρι και γαλάζια ματιά, ενώ τα μωρά από την Χαβάη,  τον Ειρηνικό Ωκεανό και την Ασία με σκούρο χρώμα μάτια. Ωστόσο, το χρώμα αυτό ενδέχεται να αλλάξει από τη στιγμή που το μωρό εκτεθεί στο φως μόλις γεννηθεί εξαιτίας των κυττάρων που παράγουν χρώματα μέσα στην ίριδα.

Συνήθως η διαδικασία αλλαγής χρώματος διαρκεί περίπου έξι μήνες, αν και σε κάποιες περιπτώσεις το χρώμα των ματιών μπορεί να αλλάζει και μέχρι την ηλικία των έξι ετών.

Ο ρόλος της μελανίνης

Το χρώμα των ματιών καθορίζεται από τα μελανοκύτταρα, τα κύτταρα δηλαδή τα οποία παράγουν την μελανίνη. Η μελανίνη καθορίζει το χρώμα του δέρματος, των μαλλιών και των ματιών. Η ίριδα περιέχει μελανοκύτταρα  και τα κύτταρα αυτά ανταποκρίνονται στο φως ενισχύοντας την παραγωγή της μελανίνης, συνήθως για έναν περίπου χρόνο μετά τη γέννηση.

Ανάλογα με την παραγωγή της μελανίνης, το χρώμα των ματιών του μωρού αρχίζει να αλλάζει σταδιακά μετά τη γέννα.  Εάν το μωρό γεννηθεί με μπλε μάτια, τα μελανοκύτταρα παράγουν μόνο μία μικρή ποσότητα μελανίνης. Εάν παράγουν λίγο περισσότερη, τα μάτια αποκτούν ένα πράσινο ή ανοιχτό καστανό χρώμα. Εάν το μωρό έχει καστανά μάτια, παράγεται μεγάλη ποσότητα μελανίνης.

Ο ρόλος των γονιδίων

Σχεδόν πάνω από 16 διαφορετικά γονίδια καθορίζουν το χρώμα ματιών, ωστόσο τα δύο πιο γνωστά είναι τα OCA2 και το HERC2. Σύμφωνα με έρευνες, το τι χρώμα θα αποκτήσει το μωρό εξαρτάται από τον συνδυασμό των 16 αυτών γονιδίων, τα οποία κληρονομεί και από τους δύο γονείς. Αυτός είναι και ο λόγος που αν και σπάνιο, ένα ζευγάρι που έχουν και οι δύο καφέ μάτια, μπορεί να αποκτήσει ένα μωρό με μπλε μάτια.

Τι χρώμα μάτια θα έχει το μωρό;

Ακριβώς λόγω των πολλών γονιδίων που καθορίζουν το χρώμα των ματιών, είναι δύσκολο να προβλεφθεί το χρώμα ματιών του μωρού. Ωστόσο βάση πιθανοτήτων, μπορούμε να εικάσουμε τα εξής, σύμφωνα με το verywellfamily.com:

• Γονείς με δύο μπλε μάτια: Υπάρχουν πολλές πιθανότητες και το μωρό να έχει μπλε μάτια χωρίς ωστόσο να είναι βέβαιο.
• Γονείς με καστανά μάτια: Ομοίως με παραπάνω, οι πιθανότητες να έχει και το μωρό καστανά μάτια είναι πολλές, ωστόσο εάν κάποια μέλη της οικογένειας έχουν μπλε μάτια, το μωρό ενδέχεται να γεννηθεί και με άλλο χρώμα ματιών εκτός από καστανό.
• Ο ένας γονιός με καστανά μάτια και ο άλλος με γαλάζια:  Οι πιθανότητες σε αυτήν την περίπτωση είναι πιο κοντά στις 50/50.
• Ο ένα ή και οι δύο γονείς έχουν πράσινα μάτια: Είναι πολύ πιθανό να έχει και το μωρό πράσινα μάτια.

Γενικά το χρώμα ματιών του μωρού αλλάζει από πιο ανοιχτό σε πιο σκούρο, έτσι είναι πιο πιθανό εάν γεννηθεί με μπλε μάτια να γίνουν καφέ ή πράσινα, παρά αν γεννηθεί με καστανά μάτια να γίνουν μπλε.

^{Πηγή: verywellfamily.com}