Η ανεμοβλογιά είναι μια λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό της ανεμοβλογιάς-ζωστήρα. Προκαλεί κνησμώδες εξάνθημα με μικρές, γεμάτες υγρό φουσκάλες. Η ανεμοβλογιά είναι εξαιρετικά μεταδοτική σε ανθρώπους που δεν είχαν τη νόσο ή εμβολιάστηκαν κατά αυτής. Σήμερα διατίθεται ένα εμβόλιο που προστατεύει τα παιδιά από την ανεμοβλογιά.
Ανεμοβλογιά – Συμπτώματα
Το κνησμώδες εξάνθημα που προκαλείται από την ανεμοβλογιά εμφανίζεται 10 έως 21 ημέρες μετά από την έκθεση στον ιό και συνήθως διαρκεί περίπου πέντε έως 10 ημέρες. Άλλα σημεία και συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν μία έως δύο ημέρες πριν από το εξάνθημα, περιλαμβάνουν:
- Πυρετό
- Απώλεια όρεξης
- Κεφαλαλγία
- Κόπωση και γενικό αίσθημα αδιαθεσίας
Μόλις εμφανιστεί το εξάνθημα από ανεμοβλογιά, διέρχεται από τρεις φάσεις:
- Αυξημένα ροζ ή κόκκινα εξογκώματα (βλατίδες), τα οποία εμφανίζονται σε διάστημα αρκετών ημερών.
- Μικρές φυσαλίδες γεμάτες υγρό (φυσαλίδες), που σχηματίζονται σε περίπου μία ημέρα και στη συνέχεια σπάνε και διαρρέουν. Κρούστες που καλύπτουν τις σπασμένες φουσκάλες και χρειάζονται αρκετές ακόμη ημέρες για να επουλωθούν
- Νέα εξογκώματα συνεχίζουν να εμφανίζονται για αρκετές ημέρες, έτσι μπορεί να έχετε και τα τρία στάδια του εξανθήματος – εξογκώματα, φλύκταινες και βλάβες που έχουν γδαρθεί – ταυτόχρονα.
Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί έως και 48 ώρες πριν να εμφανιστεί το εξάνθημα και ο ιός παραμένει μεταδοτικός έως ότου όλες οι φουσκάλες σκάσουν.
Η νόσος είναι γενικά ήπια σε υγιή παιδιά. Σε σοβαρές περιπτώσεις, το εξάνθημα μπορεί να καλύψει ολόκληρο το σώμα και αλλοιώσεις μπορεί να σχηματιστούν στο λαιμό, τα μάτια και τους βλεννογόνους της ουρήθρας, του πρωκτού και του κόλπου.
Πότε να δείτε γιατρό
Αν νομίζετε ότι εσείς ή το παιδί σας έχετε ανεμοβλογιά, συμβουλευθείτε το γιατρό σας. Αυτός συνήθως μπορεί να διαγνώσει ανεμοβλογιά εξετάζοντας το εξάνθημα και τα άλλα συμπτώματα. Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει φάρμακα για να μειώσει τη σοβαρότητα της ανεμοβλογιάς και να θεραπεύσει επιπλοκές, αν είναι απαραίτητο.
Επίσης, ενημερώστε το γιατρό σας αν:
- Το εξάνθημα εξαπλώνεται στο ένα ή και στα δύο μάτια.
- Το εξάνθημα γίνεται πολύ κόκκινο ή ζεστό . Αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη δευτερογενούς βακτηριακής δερματικής λοίμωξης.
- Το εξάνθημα συνοδεύεται από ζάλη, αποπροσανατολισμό, ταχυπαλμία, δύσπνοια, τρόμο, απώλεια μυϊκού συντονισμού, επιδείνωση βήχα, έμετο, δυσκαμψία στον αυχένα ή πυρετό υψηλότερο από 38,9 C.
- Κάθε μέλος της οικογένειας που έχει πρόβλημα με το ανοσοποιητικό του σύστημα ή είναι μικρότερος των 6 μηνών.
Ανεμοβλογιά – Πρόληψη
Το εμβόλιο είναι ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της ανεμοβλογιάς. Το εμβόλιο παρέχει πλήρη προστασία από τον ιό για σχεδόν το 98% των ατόμων που λαμβάνουν και τις δύο δόσεις.
Το εμβόλιο ανεμοβλογιάς (Varivax) συνιστάται για:
- Μικρά παιδιά. Τα παιδιά λαμβάνουν δύο δόσεις του εμβολίου ανεμοβλογιάς — η πρώτη μεταξύ 12 και 15 μηνών και η δεύτερη μεταξύ 4 και 6 ετών — ως μέρος του προγράμματος παιδικού εμβολιασμού ρουτίνας.
- Το εμβόλιο μπορεί να συνδυαστεί με το εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς, αλλά για ορισμένα παιδιά ηλικίας 12 έως 23 μηνών, ο συνδυασμός μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πυρετού και επιληπτικών κρίσεων. Συζητήστε τα υπέρ και τα κατά του συνδυασμού των εμβολίων με το γιατρό του παιδιού σας.
- Μη εμβολιασμένα μεγαλύτερα παιδιά. Παιδιά ηλικίας 7 έως 12 ετών που δεν έχουν εμβολιαστεί πρέπει να λάβουν δύο εμβολιασμένες δόσεις του εμβολίου ανεμοβλογιάς που χορηγούνται με χρονική διαφορά τουλάχιστον τριών μηνών.
- Παιδιά ηλικίας 13 ετών ή μεγαλύτερα που δεν έχουν εμβολιαστεί πρέπει επίσης να λάβουν δύο δόσεις εμβολιασμού, με χρονική διαφορά τουλάχιστον τεσσάρων εβδομάδων μεταξύ των δόσεων.
- Μη εμβολιασμένοι ενήλικες που δεν είχαν ποτέ ανεμοβλογιά και διατρέχουν υψηλό κίνδυνο έκθεσης. Αυτό περιλαμβάνει εργαζομένους στον τομέα της υγείας, δασκάλους, υπαλλήλους στον τομέα της παιδικής φροντίδας, διεθνείς ταξιδιώτες, στρατιωτικό προσωπικό, ενήλικες που ζουν με μικρά παιδιά και όλες τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία.
- Οι ενήλικες που δεν είχαν ποτέ ανεμοβλογιά ή εμβολιασθεί λαμβάνουν συνήθως δύο δόσεις του εμβολίου, μεταξύ των οποίων μεσολαβούν τέσσερις έως οκτώ εβδομάδες. Αν δεν θυμάστε αν είχατε ανεμοβλογιά ή το εμβόλιο, μια εξέταση αίματος μπορεί να καθορίσει την ανοσία σας.
Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου με την ανεμοβλογιά;
Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας παίρνει άφθονα υγρά. Η ανεμοβλογιά θα φύγει μόνη της σε μια δυο βδομάδες. Για να βοηθήσετε το παιδί σας να αισθάνεται λιγότερο φαγούρα, μπορείτε να:
- Πιέστε ένα δροσερό, υγρό πανί στο εξάνθημα.
- Κρατήστε το παιδί σας δροσερό.-Ενθαρρύνετε το παιδί σας να μην ξύσει το εξάνθημα. Κόψτε τα νύχια τους για να μην μπορούν να ξυθούν.
- Βάλτε μια λοσιόν με αντιισταμινικό στο εξάνθημα.
Κάντε στο παιδί σας ένα δροσερό μπάνιο ή ντους κάθε μέρα. - Μην δίνετε ασπιρίνη στο παιδί σας. Η ασπιρίνη μπορεί να βλάψει παιδιά που έχουν πυρετό.
- Για να αποφύγετε την αφυδάτωση, δώστε στο παιδί σας υγρά. Τα κρύα υγρά και μια μαλακή διατροφή θα βοηθήσουν αν έχουν πληγές στο στόμα.
Κι αν το μωρό εμφανίσει ανεμοβλογιά;
Αν το νεογέννητο μωρό σας (ηλικίας έως 3 μηνών) προσβληθεί από ανεμοβλογιά, ενημερώστε το γιατρό σας αμέσως. Η ανεμοβλογιά είναι πιο επικίνδυνη στα νεογέννητα απ’ ότι σε άλλους υγιείς ανθρώπους.
Ποιες επιπλοκές είναι πιθανές με την ανεμοβλογιά;
Μπορούν να περιλαμβάνουν:
- Βακτηριακές λοιμώξεις του δέρματος, του αίματος και των μαλακών ιστών
- Εγκεφαλίτιδα
- Πνευμονία
- Σοβαρή αφυδάτωση
- Θρομβώσεις αίματος
- Ηπατικά προβλήματα
Πώς μπορείτε να καταλάβετε τη διαφορά ανάμεσα στην ευλογιά των πιθήκων και την ανεμοβλογιά στα παιδιά;
Ιός
Η ευλογιά είναι μια νόσος που προκαλείται από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων. Ο ιός Monkeypox ανήκει στο γένος Orthopoxvirus στην οικογένεια Poxviridae. Η ανεμοβλογιά προκαλείται από τον ιό της ανεμοβλογιάς-ζωστήρα (VZV). Είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική ασθένεια.
Εξάνθημα
Το εξάνθημα στην ευλογιά των πιθήκων αρχίζει συχνά στο πρόσωπο και στη συνέχεια εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος ενώ στην ανεμοβλογιά το εξάνθημα εμφανίζεται πρώτα στο στήθος, την πλάτη και το πρόσωπο. Στη συνέχεια εξαπλώνεται σε όλο το σώμα, προκαλώντας φουσκάλες με φαγούρα.
Πυρετός
Στην ευλογιά των πιθήκων ο πυρετός εμφανίζεται 1-5 ημέρες πριν από το εξάνθημα ενώ στην ανεμοβλογιά ο πυρετός και τα άλλα συμπτώματα εμφανίζονται μία έως δύο ημέρες πριν από το εξάνθημα.
Πρησμένοι λεμφαδένες
Πρησμένοι λεμφαδένες παρατηρούνται στην ευλογιά των πιθήκων ενώ δεν υπάρχει αυτό το σύμπτωμα στην ανεμοβλογιά.
Περίοδος επώασης (χρόνος από τη λοίμωξη στα συμπτώματα) Για τη Monkeypox είναι συνήθως 7−14 ημέρες, αλλά μπορεί να κυμαίνεται από 5−21 ημέρες Η νόσος της ανεμοβλογιάς συνήθως διαρκεί περίπου 4 έως 7 ημέρες.
Μετάδοση του ιού
Για τη Monkeypox συμβαίνει όταν ένα άτομο έρχεται σε επαφή με τον ιό από ένα ζώο, τον άνθρωπο ή υλικά μολυσμένα με τον ιό. Ο ιός εισέρχεται στο σώμα μέσω ραγισμένου δέρματος, αναπνευστικής οδού ή βλεννογόνων. Μετάδοση από ζώο σε άνθρωπο και από άνθρωπο σε άνθρωπο συμβαίνει επίσης. Ο ιός μεταδίδεται εύκολα από άτομα με ανεμοβλογιά σε άλλα άτομα που δεν είχαν ποτέ την ασθένεια ή δεν εμβολιάστηκαν ποτέ.
Ευλογιά των πιθήκων – Πρόληψη και αντιμετώπιση
Μπορούν να ληφθούν διάφορα μέτρα για την πρόληψη της λοίμωξης από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, συμπεριλαμβανομένης της αποφυγής της επαφής με ζώα που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν τον ιό, της αποφυγής της επαφής με υλικά που έχουν έρθει σε επαφή με ένα άρρωστο ζώο, κλπ. Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης της ανεμοβλογιάς είναι το εμβόλιο της ανεμοβλογιάς.
Προς το παρόν, δεν υπάρχει ειδική εγκεκριμένη θεραπεία για λοιμώξεις από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων.
Η ευλογιά των πιθήκων εμφανίζεται κυρίως στην κεντρική και δυτική Αφρική, συχνά κοντά στα τροπικά δάση και εμφανίζεται όλο και περισσότερο στις αστικές περιοχές. Ο εντοπισμός, τον Μάιο του 2022, περιστατικών ευλογιάς των πιθήκων σε αρκετές μη ενδημικές χώρες, χωρίς άμεσους ταξιδιωτικούς δεσμούς με μια ενδημική περιοχή είναι άτυπος. Περαιτέρω έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη για να εξακριβωθεί η πιθανή πηγή της μόλυνσης και να περιοριστεί η περαιτέρω εξάπλωση. Δεδομένου ότι ερευνάται η πηγή της εν λόγω εστίας, είναι σημαντικό να εξεταστούν όλοι οι πιθανοί τρόποι μετάδοσης, προκειμένου να διασφαλιστεί η δημόσια υγεία.
Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD
email: drrevela@gmail.com
Πηγή