5 παράγοντες που αποσυντονίζουν τον κιρκάδιο ρυθμό μας

Πρόκειται για ένα 24ωρο εσωτερικό ρολόι, το οποίο ελέγχει τις αλλαγές στις λειτουργίες του σώματός μας μέσα στην ημέρα.

Οι γνωστικές λειτουργίες, ο μεταβολισμός, ο κύκλος ύπνου-αφύπνισης και πολλές άλλες λειτουργίες ακολουθούν έναν κιρκάδιο ρυθμό.

Το κύριο ρολόι που βρίσκεται στον υποθάλαμο (περιοχή του εγκεφάλου) καταγράφει τoυς χρόνους των συμβάντων, όπως είναι το φως και το σκοτάδι, τη σωματική δραστηριότητα και το πρόγραμμα γευμάτων. Το υπόλοιπο σώμα σας συγχρονίζεται με το κύριο ρολόι μέσω νευρικών και ορμονικών σημάτων, όπως η αδρενοκορτικοτροπική ορμόνη (ACTH) και η κορτιζόλη, τα οποία επαναλαμβάνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Η διατήρηση ενός σταθερού κιρκάδιου ρυθμού είναι απαραίτητη για την καλή υγεία.

Δείτε ποιοι παράγοντες απορρυθμίζουν τον κιρκάδιο ρυθμό μας:

Άστατος ύπνος

Το ρολόι του σώματός μας αγαπά τη συνέπεια και αυτό περιλαμβάνει και το σταθερό πρόγραμμα ύπνου. Εάν κοιμάστε και ξυπνάτε διαφορετικές ώρες κάθε μέρα, ο κιρκάδιος ρυθμός αναστατώνεται και δεν έχετε ενέργεια. Οι άνθρωποι που δεν έχουν σταθερά ωράρια ύπνου δυσκολεύονται να κοιμηθούν και αντιμετωπίζουν προβλήματα κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Μπλε φως

Η βασική λειτουργία που επηρεάζεται από το μπλε φως που εκπέμπουν οι ψηφιακές συσκευές, είναι ο ύπνος. Όταν ερχόμαστε σε επαφή λίγο πριν τον ύπνο με το μπλε φως των οθονών, ο κιρκάδιος ρυθμός αποσυντονίζεται και δημιουργεί στον οργανισμό την αίσθηση ότι η ημέρα έχει περισσότερες ώρες. Μπορεί λοιπόν ξαφνικά να σταματήσουμε να νυστάζουμε ή να επηρεαστεί η ποιότητα του ύπνου μας. Ο οργανισμός μας νομίζει ότι δεν είναι ακόμα η κατάλληλη ώρα για να κοιμηθούμε, καθώς έχει επηρεαστεί το βιολογικό μας ρολόι.

Επιπλέον, ο κιρκάδιος ρυθμός συνδέεται με την έκκριση της ορμόνης μελατονίνης, η οποία βοηθάει στη διατήρηση της ισορροπίας σε διάφορες λειτουργίες του οργανισμού. Νεότερες έρευνες δείχνουν πως τα χαμηλά επίπεδα μελατονίνης συνδέονται με την παχυσαρκία, τον διαβήτη ακόμα και με διάφορες μορφές καρκίνου.

Στρες

Το στρες ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο στη συνέχεια προκαλεί απελευθέρωση κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες.

Ο κιρκάδιος ρυθμός παίζει ρόλο στην απελευθέρωση ορμονών κατά τη διάρκεια της ημέρας, επομένως τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης σε λάθος ώρες, αποδιοργανώνουν το πρόγραμμα του σώματός σας.

Μελέτη του 2020 για το άγχος και τον ύπνο, διαπίστωσε ότι το στρες πριν τον ύπνο οδηγεί σε αυξημένη διέγερση και επηρεάζει τις διαδικασίες ύπνου.

Καθιστική ζωή

Η σχέση ύπνου και σωματικής δραστηριότητας είναι αμφίδρομη. Ουσιαστικά, η άσκηση βελτιώνει τον ύπνο και ο ποιοτικός ύπνος κάνει πιο αποτελεσματική την άσκηση.

Από την άλλη, η καθιστική ζωή επηρεάζει αρνητικά τον ύπνο και ο κακός ύπνος δεν μας επιτρέπει να είμαστε σωματικά δραστήριοι.

Το σώμα μας χρειάζεται να αποβάλλει μια συγκεκριμένη ποσότητα ενέργειας κατά τη διάρκεια της ημέρας για να είναι κουρασμένος τη νύχτα.

Αν θέλετε λοιπόν να έχετε υγιή κιρκάδιο ρυθμό, είναι σημαντικό να είστε σωματικά δραστήριοι.

Μεγάλα γεύματα πριν τον ύπνο

Έρευνα του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ διαπίστωσε ότι το βιολογικό ρολόι επηρεάζεται από τη διατροφή και η νηστεία μπορεί να σας βοηθήσει να αναπροσαρμόσετε τον κιρκάδιο ρυθμό σας όταν έχετε τζετ λαγκ.

Άλλες έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση των μεγάλων γευμάτων νωρίς μέσα στην ημέρα και η αποφυγή τους αργά το βράδυ, μπορεί να ωφελήσει τον κιρκάδιο ρυθμό. Τον ίδιο ισχύει και για το σταθερό ωράριο φαγητού.

Πηγή: mindbodygreen