Πώς η αποκάλυψη της εγκεφαλικής δραστηριότητας σχετίζεται με την υποκειμενικότητα;

Η πραγματική κατανόηση του πώς κάποιος άλλος βιώνει ένα γεγονός ή μια εικόνα είχε πάντα μεγάλο ενδιαφέρον καθώς ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται το ίδιο πράγμα με μια διαφορετική οπτική ματιά.

Ο ειδικός στην απεικόνιση εγκεφάλου και ο ανώτερος ερευνητικός συνεργάτης Δρ.Moti Saltiτου τμήματος γνωστικών και εγκεφαλικών επιστημών του Κέντρου Νευροεπιστήμης Zlotowski στο Πανεπιστήμιο Ben-Gurion (BGU) του Negev στη Beersheba και η γνωσιακή ειδικός Δρ. Dafna Bergerbest δημοσίευσαν μια μελέτη που αφορά στην αντικειμενική σύγκριση των υποκειμενικών εμπειριών και την αποκάλυψη της υποκείμενης εγκεφαλικής δραστηριότητας.

Συγκεκριμένα, δημοσίευσαν το καινοτόμο πλαίσιό τους στο Perspectives on Psychological Science υπό τον τίτλο «The Idiosyncrasy Principle: A New Look at Qualia».

Το όνομα qualia αφορά την ατομική υποκειμενική εμπειρία. Σύμφωνα με την ιδιοσυγκρασία του κάθε ανθρώπου, οι άνθρωποι χρησιμοποιούν διαφορετικά χαρακτηριστικά του φυσικού κόσμου με ιδιότυπο τρόπο για να οικοδομήσουν την υποκειμενική τους εμπειρία από αυτόν. Αυτή η συνάρτηση μεταφοράς από τον φυσικό κόσμο στην υποκειμενική εμπειρία είναι εξαιρετικά δύσκολο να χαρτογραφηθεί, καθώς δεν έχουμε αντικειμενικά κριτήρια για την υποκειμενική εμπειρία.

«Στη μελέτη της συνείδησης, τα qualia παραμελούνται. Παραμένει αδιαπέραστη γιατί η αντικειμενική προοπτική που χρησιμοποιείται για τις επιστημονικές έρευνες χάνει τον υποκειμενικό της χαρακτήρα. Το 1974, ο Thomas Nagel εξήγησε ότι η μελέτη των qualia απαιτεί μια «αντικειμενική φαινομενολογική μέθοδο», στόχος της οποίας θα ήταν να περιγράψει τον υποκειμενικό χαρακτήρα των εμπειριών με ανεξάρτητο τρόπο. Εισάγουμε ένα αντίστοιχο θεωρητικό και πειραματικό πλαίσιο που βασίζεται στην «αρχή της ιδιοσυγκρασίας», έγραψαν οι ερευνητές.

Προτείνουν να εστιάσουμε στην πληθώρα (την υποκειμενική εμπειρία της ποσότητας), ένα πεδίο στο οποίο μπορούν να καθοριστούν κριτήρια. Οι Bergerbest και Salti προτείνουν ένα ερευνητικό σχέδιο που καθιστά δυνατή τη χαρτογράφηση των επιμέρους λειτουργιών μεταφοράς, τόσο σε επίπεδο συμπεριφοράς όσο και σε νευρωνικό επίπεδο.

«Η κύρια πρόκληση στην οριοθέτηση μιας τέτοιας συνάρτησης μεταφοράς είναι να καταλήξουμε σε ένα αντικειμενικό μέτρο για την οπτική γωνία ενός άλλου ατόμου. Η πληθώρα, σε αντίθεση με άλλα αντιληπτά περιεχόμενα του φυσικού κόσμου, επιτρέπει την αναφορά της υποκειμενικής εμπειρίας με αντικειμενικό τρόπο. «Βάσει αυτού του μοναδικού χαρακτηριστικού της πληθώρας, προτείνουμε ένα δοκιμαστικό σχέδιο νευρογνωστικής έρευνας που στοχεύει στην οριοθέτηση τέτοιων ιδιοσυγκρασιακών λειτουργιών μεταφοράς, επιτρέποντας σε ένα άτομο να υιοθετήσει την προοπτική ενός άλλου και να συνδέσει τα χαρακτηριστικά με τον μηχανισμό του», συνέχισαν.

«Αν ρίξετε 20 φασόλια σε ένα τραπέζι και ζητήσετε από δύο άτομα να σας πουν πόσα είναι, ο ένας μπορεί να σας πει 22 και ο άλλος 18. Στόχος μας είναι να αποκαλύψουμε και να ποσοτικοποιήσουμε όλες τις παραμέτρους που διέπουν αυτήν την υποκειμενική εμπειρία. Μόλις οριοθετήσουμε αυτές τις μεμονωμένες συναρτήσεις μεταφοράς, μπορούμε να συγκρίνουμε τη μία με την άλλη», εξήγησε ο Moti Salti.

Ποια είναι λοιπόν η ατζέντα;

Ο στόχος είναι να κατασκευαστεί ένας χάρτης του εγκεφάλου που θα δείχνει πώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις υποκειμενικές εμπειρίες και θα παρέχει αντικειμενικά κριτήρια για να εξετάσει αυτές τις υποκειμενικές εμπειρίες και να τις συγκρίνει.

«Οι ερευνητές που μελετούν τη συνείδηση στοχεύουν στη μελέτη των qualia σε ατομική βάση. Όταν εξετάζουμε άλλα σύγχρονα πεδία έρευνας, μπορούμε να δούμε όλο και περισσότερα από αυτά να κλίνουν προς την ατομική έρευνα», κατέληξαν.

«Για παράδειγμα, στον ιατρικό τομέα, βλέπουμε την αναγνώριση του οφέλους των εξατομικευμένων θεραπειών και στον εκπαιδευτικό τομέα, συνειδητοποιούμε ότι μια εξατομικευμένη εκπαιδευτική προσέγγιση έχει άφθονες προοπτικές. Προκαλεί σύγχυση το γεγονός ότι μια τέτοια προσέγγιση δεν υιοθετήθηκε μέχρι στιγμής στη μελέτη των πιο προσωπικών προσόντων».