σαν σήμερα, 3 Νοεμβρίου

1507: Ο σύζυγος της Λίζας Γκεραρντίνι, πλούσιος έμπορος από τη Βενετία, μισθώνει τις υπηρεσίες του Λεονάρντο Ντα Βίντσι για να ζωγραφίσει το πορτρέτο της γυναίκας του. Ο ιταλός μετρ θα δημιουργήσει το αριστούργημά του, που θα μείνει στην ιστορία ως Μόνα Λίζα.

1822: Οι αντιπρόσωποι των ευρωπαϊκών χωρών, που συμμετέχουν στο Συνέδριο της Βερόνας, χαρακτηρίζουν αυθάδες το αίτημα της ελληνικής αντιπροσωπείας να εμφανισθεί μπροστά τους και να τους αναπτύξει τις θέσεις της για την Επανάσταση.

1839: Αρχίζει ο πρώτος Πόλεμος του Οπίου μεταξύ Κίνας και Βρετανίας.

1898: Από το λιμάνι της Σούδας εγκαταλείπει την Κρήτη και ο τελευταίος τούρκος στρατιώτης. Μετά από 229 έτη, ο ήλιος της ελευθερίας ανατέλλει και πάλι στην πολυτάραχη νήσο.

1903: Εφευρίσκεται ο ηλεκτροκαρδιογράφος, από τον Ολλανδό Βίλελμ Αϊντχόβεν.

1918: Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Οι Σύμμαχοι υπογράφουν ανακωχή με την Αυστροουγγαρία.

1927: Ιδρύεται η Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. στο πρώτο συνέδριο των δημάρχων της Ελλάδας.

1928: Ο Κεμάλ Ατατούρκ συνεχίζει την προσέγγιση της Δύσης, καταργώντας το αραβικό αλφάβητο και υιοθετώντας το λατινικό.

1935: Δημοψήφισμα στην Ελλάδα για την επαναφορά της Μοναρχίας. Το 97,8% ψηφίζει υπέρ και ο Γεώργιος Β’ επανέρχεται στο θρόνο. Τα φαινόμενα που παρατηρούνται ωστόσο μαρτυρούν ότι το δημοψήφισμα δεν έγινε με τίμιους όρους, καθώς σε πολλά εκλογικά τμήματα τα ψηφοδέλτια υπέρ της βασιλείας ξεπέρασαν αριθμητικά το σύνολο των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.

1944: Η Εθνική Λυρική Σκηνή δίνει την πρώτη της παράσταση και συναυλία, με εορταστικό χαρακτήρα. Την ίδια μέρα, κυκλοφορεί το μεγαλύτερο σε ονομαστική αξία ελληνικό χαρτονόμισμα των 100 δισεκατομμυρίων δραχμών, το οποίο φέρει την υπογραφή του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Ξενοφώντα Ζολώτα.

1957: Από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ εκτοξεύεται ο σοβιετικός δορυφόρος Σπούτνικ 2 με τον πρώτο ζωντανό επιβάτη στην ιστορία του διαστήματος. Είναι η σκυλίτσα Λάικα.

1961: Αρχίζει η παραγωγή υγραερίου στα Ελληνικά Διυλιστήρια.

1963: Η Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου κερδίζει τις εκλογές με 42,04% (138 έδρες), περιορίζοντας την ΕΡΕ στο 39,7% (132 έδρες). Με την υποστήριξη της ΕΔΑ θα πάρει ψήφο εμπιστοσύνης και θα σχηματίσει κυβέρνηση.

1964: Πρόεδρος των ΗΠΑ εκλέγεται ο Λίντον Τζόνσον, κερδίζοντας το 60% των ψήφων. Η διαφορά των 15,5 εκατομμυρίων ψήφων που λαμβάνει ο Τζόνσον έναντι του αντιπάλου του Μπάρι Γκολντγουότερ, υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών, είναι κάτι χωρίς προηγούμενο για τα αμερικανικά χρονικά.

1968: Κηδεύεται στο Α’ Νεκροταφείο ο Γεώργιος Παπανδρέου, που άφησε την τελευταία του πνοή την 1η Νοεμβρίου. Η χούντα δίνει άδεια για δημόσια κηδεία, που εξελίσσεται σε δυναμικό αντιχουντικό συλλαλητήριο. Συρρέουν 250000 άνθρωποι και η κηδεία μετατρέπεται στο πρώτο μαζικό συλλαλητήριο εναντίον της χούντας.

1968: Ο Αλέκος Παναγούλης δικάζεται από το Στρατοδικείο για την απόπειρα δολοφονίας κατά του Δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου στις 13 Αυγούστου 1968.

1990: Εγκαινιάζεται η σήραγγα του Αρτεμισίου, που μειώνει τη διαδρομή Αθήνα-Τρίπολη κατά 35 χλμ, περίπου κατά μία ώρα.

1992: Στις προεδρικές εκλογές ο υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος Μπιλ Κλίντον πετυχαίνει σαρωτική νίκη έναντι του Ρεπουμπλικανού αντιπάλου του και μέχρι τότε προέδρου Τζορτζ Μπους, του πρεσβύτερου και γίνεται ο 42ος πρόεδρος των ΗΠΑ.

1993: Νέος πρόεδρος της ΝΔ εκλέγεται ο Μιλτιάδης Έβερτ, που συγκεντρώνει την προτίμηση 141 μελών του εκλεκτορικού σώματος, έναντι 37, που προτιμούν τον Ιωάννη Βαρβιτσιώτη.

1994: Γίνεται ολική έκλειψη ηλίου.

2002: Το Κόμμα Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συγκεντρώνει το 34,29% των ψήφων στις εκλογές στην Τουρκία και εξασφαλίζει αυτοδυναμία. Εκτός Κοινοβουλίου μένουν μεγάλα ονόματα της τουρκικής πολιτικής.

2003: Παμψηφεί και σε πανηγυρικό κλίμα, παρουσία του προέδρου της ΔΟΕ Ζακ Ρογκ, εγκρίνεται από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το ψήφισμα που υπέβαλε η Ελλάδα για την Ολυμπιακή Εκεχειρία ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Το κείμενο που υιοθετείται προβλέπει διακοπή των εχθροπραξιών από 13 μέχρι 29 Αυγούστου του 2004, σε αναβίωση της αρχαίας ελληνικής ιδέας.

2004: Εκλέγεται νέος Πρόεδρος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων ο γιος του εκλιπόντος ηγέτη, ο Χαλίφα μπιν Ζαγέντ αλ Ναχαγιάν.

2004: Καταργείται η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία στην Ουγγαρία.

Γεννήσεις

39 – Μάρκος Ανναίος Λουκανός, Ρωμαίος ποιητής

1633 – Μπερναρντίνο Ραματσίνι, Ιταλός γιατρός, που θεωρείται ο ιδρυτής της ιατρικής των επαγγελμάτων

1718 – Τζον Μόνταγκιου, κόμης του Σάντουιτς

1801 – Βιτσέντσο Μπελίνι, Ιταλός μουσικοσυνθέτης

1852 – Μουτσουχίτο, αυτοκράτορας της Ιαπωνίας

1894 – Σοφοκλής Βενιζέλος, Έλληνας πολιτικός

1895 – Μεγάλη Δούκισσα Όλγα Ρομανόβα, κόρη του τελευταίου Τσάρου της Ρωσίας

1901 – Αντρέ Μαλρώ, Γάλλος συγγραφέας

1901 – Λεοπόλδος Γ΄ , Βασιλιάς του Βελγίου

1912 – Αλφρέδο Στρέσνερ, Παραγουανός στρατιωτικός ηγέτης (1954-89)

1921 – Τσαρλς Μπρόνσον, Αμερικανός ηθοποιός

1922 – Σπύρος Καλογήρου, ηθοποιός

1926 – Βάλντας Αντάμκους, Πρόεδρος της Λιθουανίας (1998-2003, 2004-)

1930 – Μπράιαν Ρόμπινσον, Άγγλος ποδηλάτης της ποδηλασίας δρόμου

1931 – Μόνικα Βίτι, Ιταλίδα ηθοποιός, που διακρίθηκε σε ταινίες του Αντονιόνι

1933 – Μάικλ Δουκάκης, Ελληνοαμερικανός πολιτικός

1933 – Κεν Μπέρι, Αμερικανός ηθοποιός

1933 – Αμάρτια Σεν, βραβευμένος με Νόμπελ (1998) Ινδός οικονομολόγος

1934 – Τζον Μπάρι, Βρετανός βραβευμένος με Όσκαρ συνθέτης, ο οποίος έγραψε πολυάριθμα μουσικά θέματα για κινηματογραφικές ταινίες, μεταξύ αυτών το θέμα της πρώτης ταινίας του Τζέιμς Μποντ, το Dr. No

1946 – Τομ Σαβίνι, Αμερικανός ηθοποιός, μακιγιέρ και σκηνοθέτης

1948 – Λουλού, τραγουδίστρια και ηθοποιός (πραγματικό όνομα της Marie McDonald Lawrie). To 1969 ήταν μια από τις 4 νικήτριες χώρες στο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision με το τραγούδι Boom Bang A Bang

1949 – Λάρι Χολμς, Αμερικανός παγκόσμιος πρωταθλητής της πυγμαχίας

1952 – Ροζάν Μπαρ, Αμερικανίδα ηθοποιός, κωμικός

1953 – Κέιτ Κάπσοου, ηθοποιός

1953 – Ντένις Μίλερ, βραβευμένος με EMMY Αμερικανός κωμικός

1954 – Άνταμ Αντ, Βρετανός καλλιτέχνης κατά κόσμον, τραγουδιστής του ποπ συγκροτήματος Adam and the Ants, που σημείωσε μεγάλες επιτυχίες τη δεκαετία του ’80

1954 – Μπριτζίτ Λιν, ηθοποιός από την Ταϊβάν

1956 – Κέβιν Μέρφι, ηθοποιός, συγγραφέας και κουκλοπαίκτης

1957 – Ντολφ Λούντγκρεν, Σουηδός ηθοποιός

1960 – Καρτς Κίραλι, Αμερικανός Ολυμπιονίκης της πετοσφαίρισης

1963 – Ίαν Ράιτ, παλιός Άγγλος ποδοσφαιριστής (Άρσεναλ)

1967 – Στίβεν Γουίλσον, κιθαρίστας, μέλος του συγκροτήματος της progressive rock Porcupine Tree

1969 – Ρόμπερτ Μάιλς, Ελβετός μουσικός της τρανς και της ηλεκτρονικής μουσικής

1970 – Ντόουν Μαρί Ψάλτη, Αμερικανίδα αθλήτρια της πάλης, ελληνικής καταγωγής

1973 – Μικ Τόμσον, Αμερικανός κιθαρίστας (μέλος του συγκροτήματος Slipknot)

1973 – Φάμπιο Παρανίος Μαρτσελίνο (Πίνια) , πετοσφαιριστής

1974 – Ταρίκ Αμπντούλ Βαχάντ, Γάλλος επαγγελματίας μπασκετμπολίστας του ΝΒA

1976 – Ροντινέλι Νταβάρες, ποδοσφαιριστής

1977 – Άρια Τζιοβάνι, μοντέλο

1979 – Τζόζεφ Ντάνιελ Λιούις, Αμερικανός σεναριογράφος και σκηνοθέτης

1981 – Τζάκι Γκάιντα, Αμερικανίδα επαγγελματίας παλαιστής

1982 – Αχιλλέας Σαρακατσάνος, ποδοσφαιριστής

1982 – Εβγκένι Πλουσένκο, μεγάλος Ρώσος πρωταθλητής του καλλιτεχνικού πατινάζ, 3 φορές παγκόσμιος πρωταθλητής και ασημένιος Ολυμπιονίκης το 2002, ολυμπιονίκης (2006), πρωταθλητής Ευρώπης (2005, 2006)

1986 – Τζασμίν Τράιας, τραγουδίστρια

1987 – Τζέμα Γουόρντ, μοντέλο από την Αυστραλία

Θάνατοι

361 – Κωνστάντιος Β΄, Ρωμαίος αυτοκράτορας

1254 – Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης, Αυτοκράτορας της Νίκαιας, που αγιοποιήθηκε (1222-54)

1428 – Τόμας Μόντακιουτ, τέταρτος κόμης του Σαλίσμπουρι, 40, Άγγλος ευγενής, έπειτα από τραυματισμό του στην πολιορκία της Ορλεάνης

1580 – Χερόνιμο Θουρίτα ι Κάστρο, 68, Ισπανός ιστορικός

1600 – Ρίτσαρντ Χούκερ, 46, Αγγλικανός θεολόγος

1643 – Τζον Μπέινμπριτζ, 61, Άγγλος αστρονόμος

1643 – Πολ Γκούλντιν, 61, Ελβετός αστρονόμος και μαθηματικός

1711 – Τζον Έρνεστ Γκράμπε, 45, γερμανικής καταγωγής Αγγλικανός θεολόγος

1787 – Ρόμπερτ Λόουθ, 77, Βρετανός επίσκοπος και λόγιος

1793 – Ολέμπ ντε Γκουζ, 45, Γαλλίδα φεμινίστρια και συγγραφέας που συνέταξε (1793) τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων της Πολίτισσας, εκτελείται στη λαιμητόμο, λέγοντας «Παιδιά της Πατρίδας, θα εκδικηθείτε το θάνατό μου»

1794 – Φρανσουά Ζοακίμ ντε Πιερ ντε Μπερνί, 78, Γάλλος καρδινάλιος και πολιτικός

1797 – Γεώργιος ο Νεαπολίτης, ιερομάρτυρας από τη Νεάπολη της Μικράς Ασίας, γκρεμίζεται σε φαράγγι, πέφτοντας θύμα ενέδρας Τούρκων ληστών

1832 – Σερ Τζον Λέσλι, 66, Σκοτσέζος φυσικός, που δημιούργησε πρώτος τεχνητό πάγο

1864 – Αντόνιο Ντίας, Βραζιλιάνος εθνικός ποιητής, πνίγεται

1869 – Ανδρέας Κάλβος, 77, Έλληνας ποιητής, γνωστός για τις «Ωδές» του

1877 – Γουίλιαμ Ντρέιπερ, 76, συμπρωθυπουργός του Καναδά (1841-42, 1843-47)

1888 – Μαίρη Τζέιν Κέλι, το τελευταίο θύμα του Τζακ του Αντεροβγάλτη, βρέθηκε νεκρή στις 9 Νοεμβρίου

1890 – Ούλριχ Οκσενμπάιν, 79, Ελβετός πολιτικός

1891 – Λουδοβίκος Λισιέν Βοναπάρτης, 78, Γάλλος γλωσσολόγος και γερουσιαστής

1896 – Έουγκεν Μπάουμαν, 50, Γερμανός χημικός, που ανακάλυψε ότι ο θυρεοειδής αδένας είναι πλούσιος σε ιώδιο και ότι είναι ο μόνος ιστός που περιέχει το στοιχείο αυτό

1911 – Κωνσταντίνος Χρηστομάνος, 44, λογοτέχνης και σκηνοθέτης

1914 – Γκέοργκ Τρακλ, 27, Αυστριακός ποιητής, αυτοκτονεί

1918 – Αλεξάντερ Λιγιαπούνοφ, 61, Ρώσος μαθηματικός

1929 – Όλαφ Άουκρουστ, 46, Νορβηγός ποιητής

1933 – Πιερ Εμίλ Ρου, 80, Γάλλος βακτηριολόγος, που ασχολήθηκε με τη διφθερίτιδα (εργάστηκε στο πλευρό του Λουί Παστέρ)

1949 – Σόλομον Γκουγκενχάιμ, 88, Αμερικανός συλλέκτης έργων τέχνης

1954 – Ανρί Ματίς, 84, μεγάλος Γάλλος φωβιστής ζωγράφος

1957 – Βίλχελμ Ράιχ, 60, Αυστριακός ψυχίατρος, ψυχαναλυτής και ερευνητής, ο οποίος διατύπωσε ριζοσπαστικές και αμφιλεγόμενες θεωρίες, πεθαίνει στη φυλακή

1958 – Μάρκους Φέλντμαν, 61, Πρόεδρος της Ελβετίας (1956)

1960 – Σερ Χάρολντ Σπένσερ Τζόουνς, 70, Βρετανός αστρονόμος

1964 – Τζον Χένρι Μπάρμπι, 58, Αμερικανός τραγουδιστής και κιθαρίστας της μπλουζ

1970 – Πέτρος Β΄ Καραγεώργεβιτς, 57, ο τελευταίος Βασιλιάς της Γιουγκοσλαβίας (1934-45)

1971 – Ετιέν Γκεγί, 48, Βέλγος μαραθωνοδρόμος (χάλκινο μετάλλιο στην Ολυμπιάδα του 1948), σκοτώνεται σε δυστύχημα

1975 – Τατζουντίν Αχμέντ, 50, Πρωθυπουργός του Μπανγκλαντές (1971-72), σκοτώνεται

1975 – Αλί Μοχάμετ Μανσούρ, Πρωθυπουργός του Μπανγκλαντές (1975-75), σκοτώνεται

1979 – Μανόλης Καστρινός, 62, χορογράφος και χορευτής

1982 – Νίκος Γκούμας, αθλητικογράφος

1983 – Αλφρέντο Αντονίνι, 82, διευθυντής ορχήστρας

1984 – Πολύκλειτος Ρέγκος, ζωγράφος

1986 – Ε. Κούιλερ Χάμοντ, 74, επιστήμονας, ο πρώτος που συνέδεσε το κάπνισμα με τον καρκίνο των πνευμόνων

1987 – Στέλιος Καπάτος, 50, ηθοποιός

1989 – Ανδρέας Βέμπος, 70, αδελφός της Σοφίας Βέμπο, θεατρικός επιχειρηματίας

1989 – Τιμόσι Βαμπάντρα, 55, Πρωθυπουργός στα Φίτζι (1987-87)

1990 – Μαίρη Μάρτιν, 76, ηθοποιός που έπαιξε στον «Πίτερ Παν»

1993 – Λεβ Τερμέν, 97, Ρώσος εφευρέτης του theremin, από τους πρωτοπόρους κατασκευαστές ηλεκτρονικών μουσικών οργάνων.Σε εκείνον οφείλεται η ανάπτυξη της πρώτης έκδοσης του γνωστού μας συνθεσάιζερ

1994 – Ντένις Οτ, Αμερικανός ηθοποιός, από AIDS

1994 – Ραλφ Βίκοφ, 97, Αμερικανός επιστήμονας, πρωτοπόρος της χρήσης ακτίνων Χ για τον προσδιορισμό κρυσταλλικών δομών

1996 – Ζαν Μπεντέλ Μποκάσα, 75, πρώην δικτάτορας (1966-76) και Αυτοκράτορας (Μποκάσα ο Α΄, 1976-79) της Κεντρικής Αφρικής, από καρδιακή προσβολή

1998 – Μπομπ Κέιν, 83, Αμερικανός κομίστας, δημιουργός (1939) του Μπάτμαν

1999 – Γιώργος Παπαδημητρίου, 83, πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και Υπουργός (Μεταφορών το 1985)

1999 – Ίαν Μπάνεν, 71, Σκοτσέζος ηθοποιός χαρακτήρων, σκοτώνεται σε τροχαίο δυστύχημα

2001 – Σερ Ερνστ Χανς Γιόζεφ Γκόμπριτς, 92, ορθολογιστής κριτικός της τέχνης

2001 – Δημήτρης Παπαδόπουλος, 41, που κυκλοφορούσε στη Θεσσαλονίκη με το όνομα Μπρούνο, ένα από τα ιδρυτικά στελέχη της «Super 3», της κερκίδας των φανατικών του Άρη Θεσσαλονίκης

2002 – Ερνέστο ντε λα Τόρε, 20, Ισπανός καλαθοσφαιριστής, από ασφυξία, καθώς χτύπησε στη διάρκεια αγώνα και του «γύρισε η γλώσσα»

2002 – Τζόναθαν Χάρις, 87, Βρετανός ηθοποιός. Διακρίθηκε στο ρόλο του Ζαχαρία Σμιθ στη σειρά «Χαμένος στο Διάστημα»

2002 – Λόνι Ντόνεγκαν, 71, Βρετανός τραγουδιστής του ρυθμού σκιφλ. Κέρδισε μια θέση στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες, καθώς ήταν ο καλλιτέχνης με τις περισσότερες επιτυχίες στη Βρετανία

2003 – Ρασούλ Γκαμζάτοφ, 80, Ρώσος ποιητής, ο οποίος έγραψε στην καυκασιανή γλώσσα Avar

2004 – Σεργκέι Ζολτόκ, 32, Λετονός επαγγελματίας παίκτης του χόκεϊ επί πάγου, από αρρυθμία της καρδιάς, ενώ έπαιζε στο Open «Ρίγα 2000»

2004 – Τζο Μπάσκιν, 87, τραγουδιστής της εποχής του σουίνγκ

2005 – Ένε Μπούρντα, 96, Γερμανίδα ιδρύτρια του ομώνυμου ομίλου των εκδόσεων μόδας

2006 – Αλμπέρτο Σπένσερ, 68, ποδοσφαιριστής από τον Ισημερινό, που κατέχει το ρεκόρ των περισσότερων τερμάτων στο Κόπα Λιμπερταδόρες

2006 – Μπερνάρ Φρανκ, 77, Γάλλος συγγραφέας και δημοσιογράφος

2006 – Πολ Μοριά, 81, Γάλλος συνθέτης και μαέστρος, γνωστός για τις ενορχηστρώσεις τραγουδιών διάσημων καλλιτεχνών, όπως της Βίκυς Λέανδρος και του Σαρλ Αζναβούρ

2009 – Φρανθίσκο Αγιάλα, Ισπανός συγγραφέας

2013 – Γιάννης Καλαμίτσης, Έλληνας θεατρικός συγγραφέας, στιχουργός και ραδιοφωνικός παραγωγός