Ντάνιελ Τάμετ: Η ιδιοφυία που πάσχει από το «σύνδρομο του Σοφού» -Απομνημονεύει χιλιάδες αριθμούς αλλά δεν μπορεί να οδηγήσει

Μια μαθηματική ιδιοφυία με τρομερές νοητικές ικανότητες και μια σπάνια μορφή αυτισμού, μπορεί να μάθει μια ξένη γλώσσα, μέσα σε μερικές μέρες αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει κινητό τηλέφωνο ή να οδηγήσει και η ιστορία του Ντάνιελ Τάμετ είναι έτοιμο σενάριο για ταινία.

Ο Ντάνιελ Τάμετ, έχει χαρακτηριστεί ρέκορντμαν της απομνημόνευσης καθώς ο ίδιος ο εγκέφαλός του είναι ένα θαύμα και τα επιτεύγματά του μοιάζουν σχεδόν υπεράνθρωπα.

Το 2004, αποθεώθηκε για το ευρωπαϊκό ρεκόρ απομνημόνευσης του αριθμού «π», μια μαθηματική σταθερά οριζόμενη ως ο λόγος της περιφέρειας προς τη διάμετρο ενός κύκλου καθώς είπε από το μυαλό του τον εκπληκτικό αριθμό 22.514 ψηφίων, μια διαδικασία που κράτησε πέντε ώρες και εννέα λεπτά.

Ο άνθρωπος της μνήμης, ικανός να λύνει τις πιο πολύπλοκες εξισώσεις σε λιγότερο χρόνο από ό,τι χρειάζονται οι περισσότεροι από εμάς για να πληκτρολογήσουν τους αριθμούς σε μια αριθμομηχανή, εξυμνήθηκε ως μαθηματική ιδιοφυΐα, αλλά οι αριθμοί ήταν μόνο η αρχή.

Στα χρόνια που μεσολάβησαν από τότε, ο 44χρονος Ντάνιελ έχει γράψει εννέα βιβλία, διαφόρων ειδών, και του χρόνου θα εκδώσει το δέκατο.

Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 20 γλώσσες. Οι εκδότες του ίσως θα μπορούσαν να γλιτώσουν κάποια χρήματα βάζοντάς τον να κάνει ο ίδιος τη μετάφραση, δεδομένου ότι μιλάει 11 γλώσσες. Μία, την ισλανδική, την έμαθε μέσα σε μια εβδομάδα, γράφει η Daily Mail.

Υπάρχει πλούτος στην διαφορετικότητα

Ο ίδιος επισημαίνει όμως ότι παρά τα επιτέυγματά του δεν αισθάνεται ανώτερος. «Κανείς δεν πρέπει ποτέ να αισθάνεται κατώτερος. Εγώ ένιωθα κατώτερος για πολύ καιρό. Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα από όσα μπορούσαν να κάνουν τα άλλα παιδιά. Δεν μπορούσα να κάνω ποδήλατο. Ήμουν δέκα χρονών πριν μάθω να κολυμπάω, ενώ τα αδέρφια μου μπορούσαν να κολυμπήσουν στα πέντε ή στα έξι. Στο κοινωνικό κομμάτι, ήταν απελπιστικό. Όλοι οι άλλοι είχαν φίλους. Εγώ δεν μπορούσα να κάνω φίλους».

«Αναρωτιόμουν: “Τι χάνω; Γιατί δεν μπορώ να το κάνω αυτό;”. Μέχρι σήμερα, δεν μπορώ ακόμα να οδηγήσω αυτοκίνητο. Αλλά κάποια στιγμή στη ζωή μου, σταμάτησα να αισθάνομαι μειονεκτικά. Ποτέ δεν ένιωσα ανώτερος, όμως», ξεκαθάρισε ο Ντάνιελ.

«Έχω φτάσει σε ένα σημείο όπου συνειδητοποιώ ότι όλοι είναι τόσο διαφορετικοί, και αυτό έχει έναν πλούτο».

Ο «Άνθρωπος της Βροχής» και το σύνδρομο του Σοφού

Ο Ντάνιελ διαγνώστηκε με αυτισμό σε ηλικία 25 ετών και έχει μια σπάνια ”πάθηση” που ονομάζεται σύνδρομο Σαβάντ ή σύνδρομο του Σοφού, κατά το οποίο τα άτομα με αναπτυξιακές διαταραχές έχουν μια εκπληκτική διανοητική ικανότητα σε ένα ορισμένο πεδίο.

Ο πιο διάσημος Σαβάντ είναι αποκύημα της φαντασίας. Πρόκειται για τον χαρακτήρα που υποδύεται ο Ντάστιν Χόφμαν στην ταινία «Ο Άνθρωπος της Βροχής» του 1988, με συμπρωταγωνιστή τον Τομ Κρουζ.

Ο χαρακτήρας βασίστηκε σε ένα πραγματικό πρόσωπο, τον Κιμ Πέκ, του οποίου τους γονείς κάποτε συμβούλευσαν να τον βάλουν σε ίδρυμα και του είπαν ότι μια λοβοτομή θα «θεράπευε» την ακατάπαυστη ομιλία του και όλες τις ιδιαιτερότητές του.

Ο Ντάνιελ, του οποίου οι ίδιοι οι γονείς ήξεραν ότι κάτι «δεν πήγαινε καλά» όταν άρχισε να χτυπάει το κεφάλι του στον τοίχο και να κάνει κύκλους, γνώρισε τον Κιμ το 2004.

Περιγράφει τη συνάντηση – την πρώτη φορά που συνάντησε μια αδερφή ψυχή που μοιραζόταν την αγάπη του για τα βιβλία και τα γεγονότα και τους αριθμούς – ως «μια από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής μου».

Από το Λονδίνο στη Λιθουανία και στο Παρίσι

Αν και ο Ντάνιελ γεννήθηκε στο Ανατολικό Λονδίνο, σε μια οικογένεια της εργατικής τάξης πλέον ζει σε πολύ διαφορετικές παραστάσεις, στο Παρίσι, μαζί με τον σύντροφό του Ζερόμ Ταμπέτ, έναν 43χρονο φωτογράφο και καλλιτέχνη, τον οποίο γνώρισε κατά την προώθηση της αυτοβιογραφίας του 2006.

Τη νύχτα, του αρέσει να ανιχνεύει τα φώτα του Πύργου του Άιφελ, καθώς ακτινοβολούν προβλέψιμα μοτίβα στους τοίχους. Μπορεί να φαίνεται περίεργο ότι κάποιος που χρειάζεται τη ρουτίνα, την τάξη και την οικειότητα εγκαταστάθηκε τόσο μακριά από το σπίτι του, αλλά έτσι ήταν πάντα. Όταν ήταν 18 ετών, έφυγε για τη Λιθουανία για να σπουδάσει.

«Νομίζω ότι υπήρχε ένα στοιχείο της πάθησής μου που με έκανε ατρόμητο, κατά παράξενο τρόπο», λέει.

Λέει ότι όταν δεν αισθάνεσαι ποτέ άνετα, ούτε καν στο κεφάλι σου, τότε το σπίτι σου μπορεί να είναι οπουδήποτε. Γελάει για το τι σκέφτονταν γι’ αυτόν στη Λιθουανία, όπου οι άνθρωποι που γνώρισε έβλεπαν τη βρετανική του ιδιότητα πριν από τα αυτιστικά του χαρακτηριστικά. «Οι άνθρωποι στη Λιθουανία μου έλεγαν: Είσαι τόσο διαφορετικός, αλλά είσαι Βρετανός, εκκεντρικός”. Μου έδωσε μια πλήρη αλλαγή προοπτικής, την ιδέα ότι το να είσαι στο φάσμα δεν είναι μόνο καθαρά γνωστικό αλλά σχεδόν πολιτισμικό».

«Τεχνικά, ναι, είμαι ανάπηρος»

Μπορεί να πρόκειται για έναν άνθρωπο με εκπληκτική μνήμη -δεν τον απασχολεί να θυμάται όλους τους κωδικούς πρόσβασης που απαιτεί πλέον η σύγχρονη ζωή-, ο οποίος μπορεί να κάνει εξισώσεις φαινομενικά χωρίς να σκέφτεται και να γράφει όμορφα επεξεργασμένη πεζογραφία (τον έχουν συγκρίνει με τον Χέμινγουεϊ), αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει κινητό τηλέφωνο ή να οδηγήσει αυτοκίνητο.

«Τεχνικά, ναι, είμαι ανάπηρος», λέει.«Αλλά αισθάνομαι ανάπηρος ή ικανός; Υπάρχουν πράγματα που δεν μπορώ να κάνω – πράγματα που οι νευροτυπικοί άνθρωποι κάνουν χωρίς να σκέφτονται».

Όπως η οδήγηση; «Ναι. Έδωσα δύο φορές τη θεωρητική εξέταση και πήρα 100 τοις εκατό κάθε φορά, αλλά η πρακτική πλευρά ήταν δύσκολη. Αν δω μια λεπτομέρεια σε μια πινακίδα μπορεί να αποσπαστεί η προσοχή μου, ή αν το φως έρχεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο μπορεί να αποσπάσει την προσοχή μου. Σε κίνηση με ταχύτητα αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο».

Με τον ίδιο τρόπο που θαυμάζω το πώς μπορεί να πολλαπλασιάσει το 384 επί 6.943 (απάντηση: 2.666.112) στο μυαλό του, μέσα σε δευτερόλεπτα, έτσι θαυμάζει την ικανότητά των άλλων ανθρώπων να αλλάζουν συμπλέκτη χωρίς να τρακάρουν το αυτοκίνητο τους.

«Η νευροτυπική γνώση με συναρπάζει», λέει και φωτίζει ολόκληρος μιλώντας στην Daily Mail. «Μπορείς να κάνεις προσαρμογές σε κλάσματα του δευτερολέπτου χωρίς καν να συνειδητοποιείς ότι το κάνεις, και δεν το αναγνωρίζεις καν στον εαυτό σου».

«Θέλω να ταιριάζω όσο το δυνατόν περισσότερο»

Το λυπηρό είναι ότι του πήρε τόσο καιρό να αναγνωρίσει στον εαυτό του τις πιο ασυνήθιστες δυνάμεις του. Στο σχολείο, όπως τόσοι πολλοί άνθρωποι με νευροδιαφορετικότητα, ο Ντάνιελ ήταν απλώς το περίεργο παιδί που συμπεριφερόταν με περίεργους τρόπους.

«Για τους δασκάλους ήμουν ο τέλειος μαθητής», λέει. «Αλλά για τα άλλα παιδιά ήμουν απλά παράξενος». Ήταν πάντα ο τελευταίος που τον διάλεγαν στα αθλήματα. Ήταν αυτός που δεν είχε φίλους και, όχι, δεν ήταν καθόλου ευτυχισμένος που βρισκόταν στον δικό του μικρό κόσμο, ακόμα κι αν ήταν ένας κόσμος ιδιοφυΐας.

«Εξακολουθώ να θέλω να ταιριάζω όσο το δυνατόν περισσότερο. Αν κάποιος με είχε ρωτήσει ως παιδί: “Θέλεις να είσαι σαν όλους τους άλλους;”. Θα απαντούσα αμέσως “Ναι”. Δεν είχα την επίγνωση ότι αυτό που είχα θα μπορούσε να είναι ξεχωριστό. Δεν ήταν δώρο. Απλώς δεν ήθελα να νιώθω ότι με αφήνουν απ’ έξω, ότι με εκφοβίζουν επειδή είμαι διαφορετικός».

Ο Ντάνιελ ήταν το μεγαλύτερο από τα εννέα αδέλφια του και ένα πολύ δύσκολο μωρό που έκλαιγε αδιάκοπα. Στα τρία του χρόνια υπέφερε από επιληπτικές κρίσεις (οι οποίες μπορούν να συνδεθούν με τον αυτισμό). Στο σχολείο απλώς δεν ήξερε πώς να επικοινωνήσει, πράγμα που είναι εξαιρετικό δεδομένης της ευγλωττίας και της συναισθηματικής του ευχέρειας τώρα. «Δεν ήξερα πώς να μιλήσω σε άλλα παιδιά. Δεν είχα τη γλώσσα. Θυμάμαι να κάνουμε τα εμβόλιά μας και κάποιος να μιλάει – αστειευόμενος, προφανώς – ότι θα μας πέσουν τα χέρια. Το πήρα κυριολεκτικά. Ήμουν τρομοκρατημένος».

Μετά τον νοητικό του θρίαμβο και ένα ντοκιμαντέρ που ακολούθησε για τη ζωή του, ένας προγραμματιστής στο Λος Άντζελες του προσέφερε τη δική του τηλεοπτική εκπομπή. Εκείνος το απέρριψε, επειδή δεν ήθελε να είναι «μια φώκια που δίνει παραστάσεις».