Συναισθηματική κακοποίηση: Τα σημάδια στην συμπεριφορά των θυτών

Η συναισθηματική κακοποίηση είναι ένα πρότυπο συμπεριφοράς κατά το οποίο ο θύτης προσβάλλει, ταπεινώνει και γενικά ενσταλάζει φόβο στο θύμα του, προκειμένου να το ελέγξει. Η πραγματικότητα του θύματος μπορεί να παραμορφωθεί καθώς εσωτερικεύει την κακοποίηση ως δικές του αποτυχίες.

Τι είναι η συναισθηματική κακοποίηση

Ένα μεμονωμένο περιστατικό δεν χαρακτηρίζεται απαραίτητα ως συναισθηματική κακοποίηση. Κακοποίηση είναι ένα γενικότερο πρότυπο συμπεριφοράς που δημιουργεί φόβο και έλεγχο. Μια τέτοια κακομεταχείριση μπορεί να συμβεί σε μια σειρά διαπροσωπικών πλαισίων, συμπεριλαμβανομένης μιας γονικής, ρομαντικής ή επαγγελματικής σχέσης.

Τα θύματα συναισθηματικής κακοποίησης μπορεί να βιώσουν βραχυπρόθεσμες δυσκολίες όπως σύγχυση, φόβο, δυσκολία συγκέντρωσης και χαμηλή αυτοπεποίθηση, καθώς και εφιάλτες, πόνους και ταχυπαλμίες. Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν άγχος, αϋπνία και κοινωνική απόσυρση.

Συναισθηματική κακοποίηση: Τα προειδοποιητικά σημάδια στην συμπεριφορά του θύτη

• Παρακολούθηση και έλεγχος της συμπεριφοράς του θύματος, όπως με ποιον περνούν χρόνο ή πώς ξοδεύουν χρήματα.
• Απειλή για την ασφάλεια, την περιουσία ή τα αγαπημένα πρόσωπα του θύματος
• Απομόνωση του θύματος από την οικογένεια, τους φίλους και τους γνωστούς του
• Εξευτελισμός, ντροπή ή ταπείνωση του θύματος
• Ακραία ζήλια, κατηγορίες και παράνοια
• Διαρκής κριτική
• Συχνή γελοιοποίηση ή πειράγματα
• Το να συνδέει την αποδοχή ή την φροντίδα προς το θύμα από τις επιλογές του τελευταίου
• Άρνηση να επιτρέψει στο θύμα να περάσει χρόνο μόνο του
• Αποτροπή επαγγελματικών ή προσωπικών στόχων του θύματος
• Ενστάλαξη αυτο-αμφιβολίας και αναξιότητας
• Gaslighting: Ο θύτης κάνει το θύμα του να αμφισβητεί ακόμη και την πιο βασική ικανότητα αντίληψης της πραγματικότητας

Τα λεπτεπίλεπτα σημάδια συναισθηματικής κακοποίησης

Μερικές φορές η συναισθηματική κακοποίηση δεν περιλαμβάνει εμφανείς απειλές ή ενδελεχή παρακολούθηση. Οι πιο ανεπαίσθητες ενδείξεις ότι μπορεί να συμβαίνει συναισθηματική κακοποίηση σε μια σχέση περιλαμβάνουν:

• τακτική κρίση της οπτικής γωνίας του θύματος χωρίς προσπάθεια κατανόησης
• βασίζεται στην ενοχή του άλλου παρά στην προσωπική του βελτίωση/αλλαγή
• θεωρεί το θύμα του κατώτερο
• συχνός σαρκασμός
• λέει στο θύμα πώς “πρέπει να νιώθει” με το πρόσχημα ότι θέλει “απλά να βοηθήσει”

Ποιος είναι πιο πιθανό να επιδείξει κακοποιητική συμπεριφορά

Οι θύτες αρνούνται τα επιβλαβή πρότυπα συμπεριφοράς τους και κατηγορούν τα θύματά τους. Τείνουν να είναι άτομα κτητικά, υπερευαίσθητα και έχουν έντονη ανάγκη για έλεγχο, κάτι που τους παρακινεί να έχουν εκείνοι τη δύναμη στη σχέση. Οι καταχρηστικές τάσεις μπορεί να προέρχονται από βαθιές ανασφάλειες ή μια κατάσταση ψυχικής υγείας, όπως η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας ή η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας.

Συναισθηματική κακοποίηση: Πώς μπορεί το θύμα να βγει από αυτή

Τα περισσότερα θύματα καταχρηστικών ή βίαιων σχέσεων τελικά φεύγουν. Συχνά απαιτούνται αρκετές προσπάθειες, αλλά μερικά κοινά θέματα προκύπτουν από την εμπειρία των γυναικών (σ.σ. οι γυναίκες είναι στατιστικώς συχνότερα θύματα κακοποιητικής συμπεριφοράς από τους συντρόφους τους) που τελικά τελειώνουν τη σχέση.

• Ένα βήμα είναι η αντιμετώπιση της πραγματικότητας, αναγνωρίζοντας ότι οι συνθήκες δεν θα αλλάξουν, μαθαίνοντας για τη συναισθηματική κακοποίηση και συνειδητοποιώντας ότι η κακοποίηση δεν είναι λάθος του θύματος, κάτι που τους επιτρέπει να ανακτήσουν μια αίσθηση αυτοεκτίμησης.
• Ένα άλλο βήμα είναι η αποδοχή βοήθειας από την οικογένεια, τους φίλους ή έναν ψυχοθεραπευτή, ο οποίος μπορεί να δει την κατάσταση καθαρά και να παρέχει πόρους και υποστήριξη.
• Ένας άλλος παράγοντας είναι η επιθυμία να προστατευθούν τα παιδιά από το να γίνουν μάρτυρες ή θύματα κακοποίησης τα ίδια.
• Ο τελευταίος παράγοντας για κάποια θύματα είναι να φτάσουν σε ένα οριακό σημείο, όπου ο φόβος γίνεται απλώς συντριπτικός στην καθημερινότητά τους.

Πηγή: psychologytoday.com