Δεν είναι πρωταπριλιάτικο αστείο: Τα ραδιενεργά καλλυντικά ήταν τάση!

Το 1898, οι  Marie και Pierre Curie ανακαλύπτουν το ράδιο (όχι το ραδιόφωνο) και μελετούν τα φαινόμενα της ραδιενέργειας. Tο 1903, απονέμεται και στους δύο το Νόμπελ φυσικής και η Marie γίνεται η πρώτη γυναίκα στην ιστορία που λαμβάνει αυτό το βραβείο #grlpower. Η ανακάλυψή τους δημιουργεί τεράστιο ενδιαφέρον στην επιστημονική κοινότητα και, πολύ σύντομα, αρχίζουν οι σκέψεις για τις… εμπορικές χρήσεις αυτού του ραδιενεργού υλικού και κάπως έτσι, γεννήθηκε η τάση των ραδιενεργών καλλυντικών. Όχι, δεν είναι κάποιο πρωταπριλιάτικο αστείο, η τάση αυτή ήταν πολύ πραγματική και αρκεί να σκεφτείς ότι, το σώμα και τα προσωπικά αντικείμενα της Marie Curie εξακολουθούν να είναι ραδιενεργά 100 χρόνια -σχεδόν- μετά τον θάνατό της, για να καταλάβεις το επίπεδο επικινδυνότητας για το οποίο μιλάμε. Κάθισε λοιπόν αναπαυτικά και άσε με να πάρω τα πράγματα από την αρχή ώστε να καταλάβεις τι ανοησίες κάναμε στο παρελθόν για να παραμείνουμε όμορφες…

H Marie Curie στο εργαστήριό της στο Παρίσι

Fun fact: Το 1911 η Marie απομονώνει το ράδιο και ανακαλύπτει ένα ακόμα ραδιενεργό υλικό, το πολώνιο, κερδίζοντας έτσι ένα δεύτερο βραβείο Νόμπελ.

Το ράδιο και τα ραδιενεργά υλικά γενικότερα εκπέμπουν ένα απόκοσμο φως, ραδιενεργό φως. Βέβαια, πριν μελετηθεί καλύτερα, αυτό το φως ήταν κάτι το συναρπαστικό και όλοι θεωρούσαν (μαζί και το ζεύγος Curie) ότι είναι πηγή καλής ενέργειας, νεότητας και ευεξίας. Στα 20᾽s και τα 30’s λοιπόν, άρχισαν να εκμεταλλεύονται τις φωσφορούχες ιδιότητές του σε ρολόγια που έλαμπαν και σε ότι άλλο μπορείς να φανταστείς. Δημιουργήθηκαν ραδιενεργές οδοντόπαστες, προφυλακτικά, μπογιές για τοίχους, ρούχα, τσιγάρα, μάλλινα για μωρά (!), τονωτικά ροφήματα, χάπια και φυσικά καλλυντικά… Τόσα πολλά καλλυντικά. Ο κοινός παρονομαστής για όλα ήταν ότι οι ακτίνες που εκπέμπει το ράδιο έχουν ένα αναζωογονητικό αποτέλεσμα για το ανθρώπινο σώμα.

Διαφήμιση για την Crème Activa, μία από τις πρώτες ραδιενεργές κρέμες.

Fun fact: Καθώς το ζεύγος Curie ήταν από τη Γαλλία, τα περισσότερα ραδιενεργά είδη περιορίστηκαν στην Ευρώπη και –παραδόξως- όχι τόσο στην Αμερική…!

Ποια ήταν όμως τα ραδιενεργά καλλυντικά; Θα σου μιλήσω για μερικά που μοιάζουν με πρωταπριλιάτικο αστείο… Seriously. Πρώτο από όλα το Radior Chin Strap. Σύμφωνα με την εταιρία: «Όταν οι επιστήμονες ανακάλυψαν το ράδιο, δεν πίστευαν ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα ότι θα ανακάλυπταν το ᾽Μυστικό της Ομορφιάς᾽. Το ξέρουν όμως τώρα. Οι ακτίνες του ράδιου, ενεργοποιούν και αναζωογονούν όλους τους ζωντανούς ιστούς και αυτή η ενέργεια διοχετεύεται στην υπηρεσία της ομορφιάς. Κάθε Radior προϊόν περιέχει πραγματικό, ραδιενεργό ράδιο». Συγκεκριμένα, το επίθεμα για το προγούλι της Radior περιείχε ραδιενεργά υλικά που παρέμεναν ραδιενεργά για 20 χρόνια και μπορούσαν να εξαφανίσουν τις ρυτίδες και το διπλοσάγωνο…

Διαφήμιση του Radior Chin Strap

Έπειτα έχουμε την εταιρία Tho-Radia που δημιουργήθηκε από τον Παριζιάνο φαρμακοποιό Alexis Moussali και τον Dr. Alfred Curie που καμία σχέση δεν είχε με το –καημένο- ζεύγος Curie αλλά κανείς δεν αναρωτήθηκε. Ο Alexis Moussali παίρνει 10/10 για το μάρκετινγκ… Όχι όμως και τα προϊόντα του. Η σειρά Tho-Radia περιλάμβανε γαλάκτωμα καθαρισμού, κρέμα, πούδρα, ρουζ, κραγιόν και οδοντόκρεμα. Περιείχε χλωριούχο θόριο KAI βρωμιούχο ράδιο, τα οποία είναι ραδιενεργά. Τα προϊόντα ήταν σχετικά ακριβά για την εποχή, εξαιτίας του κόστους των ραδιενεργών υλικών. Το claim τους ήταν ότι θα κάνουν την επιδερμίδα να λάμπει… κυριολεκτικά γιατί θα ήταν ραδιενεργή. 

Διαφήμιση της σειράς Tho–Radia με τον χαρακτηριστικό προβολέα που παραπέμπει σε μία λάμψη εξωπραγματική….

Fun fact: μπορεί με τη Tho-Radia σειρά,  η επιδερμίδα να μην έλαμπε περισσότερο από ότι συνήθως αλλά όταν μία κρέμα Τho-Radia από το 1930 ελέγχθηκε για ραδιενέργεια στα τέλη της δεκαετίας του 60᾽, ήταν ακόμα ραδιενεργή…

Τέλος, έχουμε τις spa θεραπείες όπως η Kemolite Radio-Active Beauty Plasma. Η λάσπη και η άργιλος ήταν super hot στα 30’s και πολλά spa προσέφεραν λασποθεραπείες με λίγη επιπλέον ραδιενέργεια για αναζωογόνηση και νεότητα σε όλο το σώμα. Οι αισθητικοί αναμείγνυαν τις θεραπείες με ραδιενεργά υλικά όπως τα άλατα ράδιου και οι κυρίες απολάμβαναν τη χαλάρωση και… τη μετάλλαξη ίσως, αν έκαναν τις θεραπείες τους κάθε εβδομάδα όπως ακριβώς σύστηναν τα πρωτόκολλα των ινστιτούτων.

Βίντεο κυρίας που απολαμβάνει ραδιενεργή λασποθεραπεία.

Το Radior, τα Tho-Radia και το Kemolite Radio-Active Beauty Plasma, δεν είναι παρά πολύ μικρά παραδείγματα της «τρέλας με τη ραδιενέργεια». Υπήρχαν δεκάδες ακόμη προϊόντα που εκμεταλλεύονταν την ανακάλυψη του ζεύγους Curie στο δρόμο για την παντοτινή νεότητα κανείς όμως δενμιλούσε για τα δεκα´δες προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε η Marie Curie που ήταν μόνιμα εκτεθειμένη στη ραδιενέργεια. Όχι, μέσω των καλλυντικών δεν θα μπορούσαν να εμφανίσουν άμεσα δηλητηρίαση από τη ραδιενέργεια (ή και άλλα προβλήματα) οι beauty addicts όμως, οι κρέμες και τα καλλυντικά με ράδιο δεν έκαναν και καμία διαφορά. Είναι λοιπόν απορίας άξιο το πώς συνεχίστηκε η μανία με τη ραδιενέργεια για τόσο καιρό.

Διαφήμιση της ραδιενεργής Crème Ramey

Τα claims τους μάλιστα, ήταν τόσο εξωπραγματικά που, το 1938, ψηφίστηκε ομοσπονδιακός νόμος που απαγόρευε την παραπλανητική συσκευασία, καθιστώντας πιο δύσκολο για τα περισσότερα ραδιενεργά προϊόντα να προωθήσουν τους εξωφρενικούς ισχυρισμούς τους. Τα ραδιενεργά καλλυντικά λοιπόν ήταν μία φούσκα που –ευτυχώς- έσκασε και δεν δημιούργησε μεγάλα προβλήματα στις γυναίκες που τα χρησιμοποιούσαν. Η ραδιενέργεια ωστόσο είχε καταστροφικά αποτελέσματα όταν πωλούταν σαν θεραπεία για διάφορες ασθένειες σε μορφή χαπιών και τονωτικών σκευασμάτων.

To tonic Radithor

Συγκεκριμένα, το tonic Radithor που αποτελούταν από νερό και ποσότητες ραδίου διαλυμένες σε αυτό, «σκότωσε» τον πιο φανατικό καταναλωτή του, τον αθλητή του γκόλφ Eben Byers που έπινε τρία μπουκάλια την ημέρα. Ο Byers έπαθε καρκίνο και η άνω και κάτω γνάθος του άρχισε να αποσυντίθεται από τη ραδιενέργεια. Όχι, δεν αστειεύομαι, υπάρχουν και φωτογραφίες αλλά δεν θα σου τις βάλω εδώ. Δες απλά τον Βyers…

Φωτογραφία του Eben Byers

Την ίδια τύχη είχαν και τα Radium Girls, οι γυναίκες που εργάζονταν σε εργοστάσια όπως αυτά της παραγωγής φωσαφοριζέ ρολογιών. Πάθαιναν καρκίνο του στόματος και των οστών και για όλα ευθύνονταν οι μεγάλες ποσότητες ραδιενέργειας. Ενώ λοιπόν οι καταναλώτριες την έβγαλαν σχετικά «καθαρή» με τις μικρές ποσότητες ράδιου και άλλων ραδιενεργών υλικών στα καλλυντικά, οι ασθενείς που έψαχναν λύση και οι εργαζόμενοι υπέφεραν.

Τα Radium Girls

Περισσότερο από όλους ωστόσο υπέφερε η Marie Curie που, για να μας προσφέρει τις γνώσεις της, ερχόταν σε επαφή με τη ραδιενέργεια (της έδωσε και το όνομά της) αλλά και με την ακτινοβολία των πειραμάτων της. Ραντεβού την επόμενη Πέμπτη…

Cover photo: Η Marie Curie στο εργαστήριό της

Διάβασε ακόμα: #tbt Nushu: Η γλώσσα που μιλούν και γράφουν μόνο γυναίκες ξεχειλίζει ομορφιά