Πότε πρέπει να προβληματιστώ για την εξέλιξη λόγου και ομιλίας του παιδιού μου;

Τι γίνεται όμως όταν το παιδί έχει κλείσε τα δύο του χρόνια και το λεξιλόγιό του είναι φτωχό ή όταν μιλάει δεν λέει ολόκληρες τις λέξεις; Σύμφωνα με έρευνες, ένα ποσοστό περίπου 15% παιδιών ηλικίας 2-21/2 χρόνων παρουσιάζει καθυστέρηση στην ομιλία. Η αργοπορημένη έναρξη έκφρασης λόγου ανιχνεύεται με βάση το περιορισμένο εύρος του εκφραστικού λεξιλογίου (50 λέξεις), την έλλειψη ελάχιστης φραστικής δομής (συνδυασμός δύο τουλάχιστον λέξεων ανά φράση) σε ηλικία περίπου 24 μηνών, παρά τη φυσιολογική γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη. 

Με βάση επιστημονικά δεδομένα, ο μέσος όρος λέξεων που πρέπει να παράγει ένα δίχρονο παιδί κυμαίνεται γύρω στις 200-250 λέξεις. Πότε λοιπόν πρέπει να προβληματιστούν οι γονείς για την ομιλία του παιδιού τους; Όπως αναφέρει η λογοπεδικός Ελένη Μητροπούλου τα «σημάδια» είναι τα εξής:

– Εάν υποφέρει από συχνές ωτίτιδες
– Εάν δεν γίνεται κατανοητό από τα άλλα παιδιά ή από μη οικείους ενήλικες
– Εάν νιώθει απογοήτευση κάθε φορά που προσπαθεί ανεπιτυχώς να επικοινωνήσει
– Εάν οι ικανότητές του δεν εξελίσσονται για ένα διάστημα ενός- δύο μηνών
– Εάν υπάρχει καθυστέρηση κατάκτησης βασικών εξελικτικών οροσήμων.

Για παράδειγμα:
Ένα παιδί 3 ετών το οποίο:
-Χρησιμοποιεί μία ή δύο λέξεις στις φράσεις του
-Δεν απαντά σε ερωτήσεις με το ‘τι’ ή το ‘ποιος’
-Κατανοούμε τον λόγο του μόνο από τα συμφραζόμενα
-Δείχνει να μην ακούει ή να μην κατανοεί ό,τι του λέμε
-Δεν κάνει έναρξη συζήτησης αλλά μιλά μόνο όταν του απευθύνουν τον λόγο
-Δεν ακολουθεί προφορικές οδηγίες χωρίς τη βοήθεια νευμάτων
-Επαναλαμβάνει ό,τι του λένε οι άλλοι, αντί να απαντά
-Δεν συνδέει τις προτάσεις μεταξύ τους
-Δεν συγκεκριμενοποιεί το αντικείμενο στο οποίο αναφέρεται
-Δεν διατηρεί στις αφηγήσεις του, μια λογική χρονική σειρά.

Για ένα παιδί 4 ετών:
-Εάν χρησιμοποιεί προτάσεις οι οποίες αποτελούνται από 2-3 λέξεις μόνο ή/και έχουν λανθασμένη συντακτική δομή
-Εάν αδυνατεί να απαντήσει σε ερωτήσεις με ΄τι’ ‘πού’ ‘γιατί’
-Εάν οι προτάσεις του είναι δυσνόητες και η σειρά των λέξεων λανθασμένη
-Δεν μιλά σε συνομιλήκους ή ενήλικες παρά μόνο όταν του απευθύνεται ο λόγος και τότε πάλι, μιλά ελάχιστα
-Δεν ακολουθεί απλές οδηγίες με δύο βήματα ( ‘πήγαινε στο γραφείο και φέρε μου έναν μαρκαδόρο’)
-Δεν απαντά σε απλές ερωτήσεις για μια ιστορία που του έχουν αφηγηθεί.

Τι να κάνω σχετικά με τις δυσκολίες του παιδιού μου;
Μπορείτε να απευθυνθείτε σε ένα από τα δημόσια πλαίσια της περιοχής σας. Τα Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα, τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, τα Παιδοψυχιατρικά τμήματα των νοσοκομείων παίδων είναι κάποιοι από τους φορείς του Υπουργείου Υγείας, οι οποίοι ασχολούνται με αξιολογήσεις που αφορούν σε δυσκολίες λόγου και ομιλίας.
Η αξιολόγηση μπορεί να γίνει επίσης σε ιδιωτικά κέντρα λογοθεραπείας, ή από ιδιώτες λογοθεραπευτές.
Πριν την αξιολόγηση μπορείτε να καταγράψετε τους προβληματισμούς αλλά και τις ερωτήσεις σας, έτσι ώστε να έχετε τη δυνατότητα να τις μεταφέρετε στον ειδικό ο οποίος θα αξιολογήσει το παιδί.