Δεύτερο παιδί: τον «εκθρονισμό του βασιλιά» μόνο τα πρώτα παιδιά τον νιώθουν

Όσοι είστε το πρώτο παιδί της «πρώτης» οικογένειας – πατρικής, επίσης μπορεί να έχετε μνήμες από το πώς νιώθατε εσείς με το μικρότερο αδελφάκι που ήρθε και σας έκλεψε τη λάμψη και την προσοχή του περιβάλλοντός σας.

Είναι μία πραγματικότητα λοιπόν, πως ο ερχομός του δεύτερου παιδιού γίνεται τεράστια πρόκληση στην ψυχολογία του πρωτότοκου παιδιού. Και μέχρι κάποιο σημείο είναι απόλυτα κατανοητό. Το πρώτο παιδί που είχε όλη την προσοχή στραμμένη πάνω του, νιώθει τώρα να παραγκωνίζεται, καθώς ήρθε «εκείνο» που μονοπωλεί το ενδιαφέρον των γονιών του, την αγκαλιά τους, την προσοχή τους, χάνει τον πρωταγωνιστικό του ρόλο. Αποτέλεσμα είναι η δημιουργία ανάμεικτων συνήθως συναισθημάτων που κυμαίνονται από τη ζήλια, την αντιδραστικότητα, τον ανταγωνισμό, μέχρι και την επιθετικότητα (τσιμπήματα, σπρωξίματα). Άλλη μία συχνή αντίδραση για να κερδίσει και πάλι την προσοχή των γονιών του είναι τα τακτικά ξεσπάσματα, οι υπερβολικές του απαιτήσεις, μία συνεχόμενη «γκρίνια» χωρίς λόγω ή πιο σωστά χωρίς φανερό λόγο, ακόμα και παλινδρόμηση σε πιο ανώριμες και «βρεφικές» συμπεριφορές, που δεν συνάδουν με την ηλικία του, για παράδειγμα, το πιπίλισμα δαχτύλου, χρήση γιογιό, πιο παιδική ομιλία, κλπ.

Μπορεί σε εμάς τους μεγάλους να φαίνεται τραβηγμένη ή ακόμα και ενοχλητική αυτή η συμπεριφορά του πρώτου παιδιού, αλλά χρειάζεται να σκεφτούμε πως …νιώθει ο βασιλιάς όταν χάνει τον θρόνο του! Χρειάζεται να καταλάβουμε τη σύγχυση και την αγωνία που αισθάνεται, καθώς το παιδί βλέπει έρχεται αντιμέτωπο με έναν μικρό εισβολέα που του κλέβει το βασίλειό του, του κλέβει το θρόνο του, του κλέβει την αγκαλιά, το χάδι και την αγάπη του γονιού! Εμείς μπορούμε να τα εξηγήσουμε πλέον με βάση τη λογική μας, ο εκθρονισμένος όμως μικρός βασιλιάς μας, δεν μπορεί, καθώς λόγω της ηλικίας του δεν μπορεί να εξηγήσει λογικά πολλά πράγματα που συμβαίνουν γύρω του.

Το μόνο που νιώθει είναι συναισθήματα απλά, όπως για παράδειγμα, αγάπη, θυμός, ζήλια, χωρίς αποχρώσεις και χωρίς διαπραγματεύσεις και μάλιστα απόλυτα: «πως μπορείς να αγαπάς και εμένα και αυτό;» Μην ξεχνάμε πως το παιδί λειτουργεί εγωκεντρικά, όλα στρέφονται γύρω από αυτό, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για το πρώτο παιδί στην οικογένεια!

Χρειάζεται λοιπόν το χρόνο του για να μπορέσει να προσαρμοστεί σε αυτή τη νέα κατάσταση και να μάθει πως η αγάπη να μοιράζεται την αγάπη των γονιών του με το μικρό του αδελφάκι…

Μαρίνα Μόσχα
Ψυχοθεραπεύτρια, Συνεργάτης του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας του Θάνου Ασκητή