Είμαι έγκυος στο δεύτερο ή τρίτο τρίμηνο και ζαλίζομαι: Να ανησυχήσω;

Είναι συχνή η ζαλάδα στην εγκυμοσύνη;

Η ζαλάδα είναι ένα από τα συνήθη συμπτώματα, που συνδέονται με την κύηση, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις αυτή αποτελεί και ένα από τα πρώτα σημεία της κύησης.

Άλλοτε κάποιες γυναίκες αναφέρουν, πως «το δωμάτιο γυρίζει», άλλοτε ένα ξαφνικό αίσθημα αδυναμίας και λιποθυμίας συνοδευόμενο με αστάθεια στη βάδιση ή στην όρθια στάση.

Διάφορα είναι τα αίτια, που υποφώσκουν και συνδέονται με την εκδήλωση ζαλάδας στην εγκυμοσύνη. Τα αίτια αυτά θα μπορούσαμε σχηματικά να τα κατατάξουμε σε 3 κατηγορίες:

• Αίτια πρώτου τριμήνου
• Αίτια δευτέρου και τρίτου τριμήνου
• Αίτια, που εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης

Ποια είναι τα αίτια της ζαλάδας, που εμφανίζονται κατά το δεύτερο και στο τρίτο τρίμηνο;

Στο δεύτερο τρίμηνο η μήτρα αρχίζει πλέον να μεγαλώνει σημαντικά. Σταδιακά καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο μέρος της κοιλιάς και φθάνει να ασκεί πίεση και στα αγγεία της πυέλου και κυρίως επί της Κάτω Κοίλης Φλέβας (βλ. εικόνα).

Πρόκειται για μία ιδιαίτερα μεγάλη φλέβα, δια της οποίας το αίμα ρέει από τα κάτω άκρα προς τον κορμό, την καρδιά και φυσικά προς τον εγκέφαλο. Η φλέβα αυτή διατρέχει το χώρο μεταξύ μήτρας και σπονδυλικής στήλης. Συνεπώς, όταν η έγκυος βρίσκεται στην ύπτια θέση, η μήτρα πιέζει την Κάτω Κοίλη Φλέβα διαταράσσοντας τη ροή του αίματος εντός αυτής.

Έτσι μειώνεται η ποσότητα αίματος, που φθάνει στον κορμό και στον εγκέφαλο, οπότε και εκδηλώνεται ζάλη.

Η κατάσταση αυτή περιγράφεται με τον όρο Σύνδρομο Κάτω Κοίλης Φλέβας και αντιμετωπίζεται απλά στρέφοντας την έγκυο προς το αριστερό πλευρό. Μερικές μάλιστα φορές, προκειμένου να τη διευκολύνουμε να μείνει σε αυτήν τη θέση ενδεχομένως να τοποθετήσουμε κάτω από το δεξί πλευρό ένα μαξιλάρι.

Επιλέγουμε το αριστερό πλευρό, διότι η Κάτω Κοίλη Φλέβα, διερχόμενη την πύελο εντοπίζεται δεξιά του άλλου μεγάλου αγγείου της περιοχής, της Αορτής. Επομένως, με τη στροφή προς το αριστερό πλευρό «αποσυμπιέζεται» η Κάτω Κοίλη Φλέβα και αποκαθίσταται η ροή του αίματος εντός αυτής.

Ποιες παθολογικές καταστάσεις συνδέονται με την εκδήλωση ζάλης;

Ένα άλλο αίτιο εκδήλωσης ζάλης κατά το δεύτερο τρίμηνο της κύησης είναι ο διαβήτης κύησης. Πρόκειται για μία κλινική οντότητα, η οποία χαρακτηρίζεται από την καταγραφή υψηλών τιμών σακχάρου στο αίμα της εγκύου. Εν τοιαύτη περιπτώσει συνιστάται ειδική δίαιτα ή, αν αυτό κριθεί αναγκαίο, φαρμακευτική αγωγή.

Ενίοτε όμως ένεκα των μέτρων αυτών τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα χαμηλώνουν υπερβολικά, οπότε και εκδηλώνεται ζάλη. Τα υπερβολικά χαμηλά επίπεδα σακχάρου περιγράφονται με τον όρο υπογλυκαιμία. Αυτή αντιμετωπίζεται με τη λήψη κάποιου μικρογεύματος σύμφωνα πάντα με τις συστάσεις του θεράποντος ιατρού.

Από τα μέσα του δευτέρου τριμήνου και έπειτα αυξάνονται και οι πιθανότητες εκδήλωσης υπέρτασης. Η κατάσταση αυτή είναι κατά κανόνα ασυμπτωματική. Αν όμως δεν ελεγχθεί επαρκώς ενδέχεται να εξελιχθεί σε προεκλαμψία. Σοβαρές μορφές προεκλαμψίας μεταξύ άλλων εκδηλώνονται και δια νευρολογικής συμπτωματολογίας, περιλαμβανομένης της ζάλης, διαταραχών στην όραση και ισχυρού πονοκεφάλου. Φυσικά, αν προκύψουν τέτοια συμπτώματα, θα πρέπει να αναζητηθεί άμεσα ιατρική αρωγή.

Σε ύστερα κατά κύριο λόγο στάδια της κύησης, αν η ζάλη συνδυάζεται και με έντονο κοιλιακό άλγος και κολπική αιμόρροια, ενδέχεται να υποκρύπτεται ακόμα και αποκόλληση του πλακούντα. Η κατάσταση αυτή χαρακτηρίζεται – όπως άλλωστε υποδηλώνει και το όνομά της – από την αποκόλληση («ξεκόλλημα») του πλακούντα από το τοίχωμα της μήτρας. Στις περιπτώσεις αυτές ενδέχεται να διαταραχθεί η ροή του αίματος προς το μωρό. Πρόκειται για μία ακόμα επείγουσα κατάσταση, η οποία θα πρέπει να αναφερθεί άμεσα στο θεράποντα ιατρό.

Ποιες καταστάσεις, που εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης, ενδέχεται να προκαλέσουν ζάλη;

Θα αναφέρουμε δύο τέτοιες καταστάσεις:

• την αναιμία, που συχνότατα εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της κύησης, την οποία προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε δια της χορήγησης συμπληρωμάτων διατροφής, που περιέχουν σίδηρο.
• την αφυδάτωση. Η αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής είναι και αυτονόητη: πίνετε επαρκείς ποσότητες νερού.

Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω τη ζάλη στην εγκυμοσύνη;

Η ζάλη στην εγκυμοσύνη είναι ένα συνηθέστατο σύμπτωμα, αλλά καλόν είναι να μην αγνοηθεί και να αναφερθεί στον ιατρό, που σας παρακολουθεί.
Κάποια μέτρα αντιμετώπισης πέραν των προαναφερθέντων θα μπορούσαν να είναι:

• η αποφυγή της παρατεταμένης ορθοστασίας
•  η αποφυγή των μετακινήσεων ιδιαίτερα τις καλοκαιρινές θερμές ώρες της ημέρας, διότι η ζέστη, ειδικά σε συνδυασμό με την αφυδάτωση, συνδέεται με πτώση της αρτηριακής πίεσης και εκδήλωση ζάλης.
• η αποφυγή των ζεστών μπάνιων. Σε μερικές περιπτώσεις το ζεστό νερό στα κάτω άκρα προκαλεί διαστολή των αγγείων τους, έτσι το αίμα «λιμνάζει» εκεί, η επιστροφή του στον κορμό και στον εγκέφαλο μειώνεται και προκαλείται ζάλη.

Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr