Ο ρόλος της αυτοπεποίθησης στη ζωή ενός παιδιού

Η αυτοπεποίθηση παίζει κρίσιμο ρόλο στη ζωή ενός παιδιού, επηρεάζοντας διάφορους τομείς της εξέλιξής του.

Τα παιδιά με αυτοπεποίθηση πιστεύουν στις ικανότητές τους να αντεπεξέλθουν σε διάφορες συνθήκες και προκλήσεις. Επομένως, ακόμα κι όταν δεν τα καταφέρνουν σε κάτι, έχουν την τάση να μην τα παρατούν και να μην εσωτερικεύουν την “αποτυχία¨ τους. Αντίθετα, τείνουν να προσπαθούν ξανά, που είναι άλλωστε και το κλειδί για την επιτυχία. Πληθώρα ερευνών έχουν αποδείξει ότι η πεποίθηση ότι μπορούμε να καταφέρουμε κάτι, βελτιώνει και την απόδοσή μας σε αυτό. Για παράδειγμα, εάν βάλουμε δύο ομάδες ατόμων, με απολύτως συγκρίσιμες μαθηματικές ικανότητες, να λύσουν την ίδια άσκηση μαθηματικών, η ομάδα στην οποία ενισχύθηκε η αυτοπεποίθηση όσον αφορά τη μαθηματική ικανότητα, θα έχει και καλύτερη απόδοση στην επίλυση της άσκησης. Έτσι, η αυτοπεποίθηση μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να εξελιχθούν και να αποδώσουν καλύτερα στα πράγματα με τα οποία καταπιάνονται, όπως είναι το σχολείο και οι εξωσχολικές τους δραστηριότητες (γλώσσες, αθλήματα, μουσική κ.ο.κ.). Τα παιδιά που πιστεύουν στον εαυτό τους και τις δεξιότητές τους τείνουν να χειρίζονται πιο εύκολα αναποδιές και τυχόν λάθη που μπορεί να κάνουν. Επιπλέον, έχουν πιο ομαλή συναισθηματική εξέλιξη και καλύτερη ικανότητα να διαχειρίζονται τις φιλικές και οικογενειακές τους σχέσεις.

Από την άλλη πλευρά, τα παιδιά με χαμηλή αυτοπεποίθηση διακατέχονται από αίσθηση ανασφάλειας σχετικά με τις ικανότητές τους και τη θέση τους στον κόσμο. Απογοητεύονται εύκολα και τείνουν να παρατούν την προσπάθεια στην πρώτη δυσκολία, χάνοντας την ευκαιρία να εξελίξουν τις ικανότητές τους και, δυστυχώς, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο όπου η έλλειψη πίστης στον εαυτό τους επιβεβαιώνεται ξανά και ξανά. Για τα παιδιά με χαμηλή αυτοπεποίθηση, αποδεικνύεται πολύ δύσκολο να εκπληρώσουν τις πραγματικές τους δυνατότητες. Η έλλειψη αυτοπεποίθησης στην παιδική ηλικία, εφόσον δεν διορθωθεί, μεταφράζεται συνήθως και σε έλλειψη αυτοπεποίθησης στην ενήλικη ζωή, προκαλώντας στο άτομα προβλήματα συναισθηματικής αλλά και επαγγελματικής φύσεως.

Παρακάτω, μερικές απλές συμβουλές για να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση των παιδιών μας:

Τους δίνουμε ευθύνες στο σπίτι

Κάθε παιδί, ανάλογα με την ηλικία και το αναπτυξιακό του επίπεδο, μπορεί να συμβάλλει στη λειτουργία του σπιτιού, χτίζοντας έτσι και την αυτοπεποίθηση του, καθώς βλέπει έμπρακτα και καθημερινά ότι μπορεί να καταφέρει πράγματα. Δίνουμε λοιπόν ευθύνες στα παιδιά : τα μικρότερα παιδιά μπορούν να βοηθούν με πιο απλές δουλειές, όπως π.χ. το στέγνωμα των πιάτων, και τα μεγαλύτερα με πιο σύνθετες, όπως το σκούπισμα ή το μαγείρεμα.

Τους δίνουμε ευθύνες σε σχέση με τον εαυτό τους

Ακόμα και τα πολύ μικρά παιδιά μπορούν να χειριστούν μέρος της φροντίδας τους, όπως π.χ. το ντύσιμό τους, ιδιαίτερα εάν τους δώσουμε την ευκαιρία να μάθουν! Προσπαθούμε, λοιπόν, να καθοδηγούμε τα παιδιά να κάνουν σιγά-σιγά πράγματα για τον εαυτό τους, παρεμβαίνοντας μόνο όταν πραγματικά χρειάζεται. Τα μεγαλύτερα παιδιά καλό είναι να χειρίζονται μόνα το διάβασμά τους, χωρίς τη μαμά ή το μπαμπά “από πάνω” (εκτός, φυσικά, αν τα ίδια ζητήσουν βοήθεια για κάτι συγκεκριμένο).

Αποφεύγουμε τις συγκρίσεις

Αποφεύγουμε να συγκρίνουμε το παιδί μας με παιδιά φίλων, ή τα παιδιά μας μεταξύ τους, καθώς αυτό μπορεί να πλήξει την αυτοπεποίθησή τους. Το κάθε παιδί είναι μοναδικό, με τις δικές του ιδιαίτερες ικανότητες, τις οποίες εμείς μπορούμε να το βοηθήσουμε να ανακαλύψει και να εξελίξει.

Αποφεύγουμε την κριτική

Σε καμία περίπτωση δεν κριτικάρουμε τα παιδιά μας όταν αποτυγχάνουν σε κάτι. Αντίθετα, το παίρνουμε σαν ευκαιρία να συζητήσουμε μαζί τους τι πήγε στραβά, και τι θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά στο μέλλον.

Επαινούμε την προσπάθεια, όχι την απόδοση

Μπορεί ο έπαινος για την επιτυχία να φαίνεται καλός τρόπος να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση του παιδιού μας. Επαινώντας όμως, ως γονείς, την επιτυχία, “εθίζουμε¨ κατά κάποιον τρόπο το παιδί μας σε αυτή, με κίνδυνο να φοβάται να ρισκάρει την αποτυχία, και άρα να μειώνει και την προσπάθεια σε καινούργιους τομείς τους οποίους νιώθει ότι δεν κατέχει. Καλό είναι, είτε το παιδί μας πετύχει σε κάτι, είτε όχι, να επαινούμε την προσπάθεια που έκανε, το χρόνο που αφιέρωσε κλπ κλπ. Έτσι, μαθαίνουμε το παιδί μας να εστιάζει στην προσπάθεια και όχι στο στόχο, προστατεύοντας την αυτοπεποίθησή του και αυξάνοντας και τις πιθανότητες επιτυχίας του!

Μυρτώ Κογεβίνα, MSc.
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Email: myrtokogevina@gmail.com  
Facebook: https://www.facebook.com/myrto.kogevina.336 

www.kolonakipsychologist.com