Παιδικές φιλίες. Γιατί είναι τόσο σημαντικές;

Το πρώτο στάδιο κοινωνικής αλληλεπίδρασης είναι ο εντοπισμός κοινών ενδιαφερόντων γύρω από το παιχνίδι. Το παιχνίδι επομένως στη προσχολική ηλικία είναι το πιο σημαντικό μέσο για την προσέγγιση των φίλων. Τότε γίνεται το παράλληλο παιχνίδι, όπου τα παιδιά μπορούν να κάθονται μαζί και να παίζουν με ίδια ή παρόμοια παιχνίδια χωρίς όμως να αλληλεπιδρούν.

Μεγαλώνοντας, το παιχνίδι γίνεται πιο συμμετοχικό και με την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού τα παιδιά μαθαίνουν ότι τα παιχνίδια έχουν κανόνες που πρέπει να ακολουθήσουν. Σε αυτό το στάδιο καλλιεργείται η έννοια συνεργασίας, της υπομονής, της ομαδικότητας και της αποδοχής της διαφορετικότητας. Αυτές οι αξίες είναι πολύ σημαντικές για την δημιουργία της φιλίας.

Οι φίλοι λοιπόν γίνονται αρχικά μέσα από το παιχνίδι. Σταδιακά όμως με την έναρξη του δημοτικού τα παιδιά αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες, όπως η εμπιστευτικότητα, η τήρηση των κανόνων,η παροχή βοήθειας και πολλές ακόμη, οι οποίες είναι κριτήρια για την επιλογή του φίλου.

Έτσι λοιπόν, στο δημοτικό τα παιδιά έχουν πιο σταθερούς φίλους με τους οποίους μοιράζονται εκτός από το κοινό παιχνίδι, τις σκέψεις τους και τα συναισθήματά τους.

Τα κορίτσια δημιουργούν διαφορετικές φιλίες από τα αγόρια, καθώς ενδιαφέρονται πιο πολύ για την ανταλλαγή απόψεων και τη συζήτηση. Η φιλία ανάμεσα στα κορίτσια εκφράζεται διαφορετικά. Τα κορίτσια χαρίζουν αγαπημένα αντικείμενα στις φίλες τους, γράφουν σημειώματα μεταξύ τους, λευκώματα κλπ. Είναι πιο εκδηλωτικά σε σχέση με τα αγόρια. Τα αγόρια, επιλέγουν φίλους με κριτήριο το κοινό παιχνίδι ή την ένταξή τους στην ίδια ομάδα.

Όποια και να είναι όμως τα κριτήρια, η φιλία στην παιδική ηλικία είναι πάρα πολύ σημαντική και πρέπει να καλλιεργείται τόσο στο σχολικό περιβάλλον όσο και στο εξωσχολικό.

Με την ένταξη σε μια ομάδα συνομήλικων παιδιών το παιδί νιώθει αποδεκτό απο την κοινωνία, αποκτά κοινωνική ζωή ξέχωρα από τους γονείς, συμμετέχει σε καινούριες δραστηριότητες, αποκτά νέα πρόσωπα εμπιστοσύνης, μοιράζεται ίδια ενδιαφέροντα με το ίδιο πάθος με τους φίλους, καλλιεργεί σημαντικές δεξιότητες για την ενήλικη ζωή, όπως η σωστή κρίση για τους ανθρώπους, εξασκεί τα όριά του και αναπτύσσει υγιή διεκδικητική συμπεριφορά.

Η παιδική φιλία είναι πολύ βασική για την εξέλιξη του ανθρώπου ως μέλος της κοινωνίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσω της φιλίας το παιδί, αντιλαμβάνεται τη διαφορετικότητα των ανθρώπων και μαθαίνει να την αποδέχεται και να ζει με αυτή. Επίσης, η ένταξη στην ομάδα συνομηλίκων προστατεύει το παιδί από το συναίσθημα της απόρριψης και της μοναξιάς. Επιπλέον, η ομάδα των φίλων είναι λιγότερο εκτεθειμμένη σε περιστατικά επιθετικότητας σε σχέση με ένα παιδί που δεν ανήκει σε μια παρέα.

Ένα παιδί στερημένο από φίλους θα διοχετεύσει την ανάγκη για κοινωνικοποίηση στα πλαίσια της οικογένειας. Συνήθως, έτσι οι γονείς γίνονται «φίλοι» και κάπου εκεί μπερδεύονται οι ρόλοι.

Καλλιεργώντας λοιπόν τις παιδικές φιλίες από την προσχολική ηλικία χτίζουμε μια γερή βάση τόσο για την παιδική ηλικία όσο και για την εφηβεία στην οποία οι φίλοι είναι ακόμα πιο απαραίτητοι.

Τέλος, σημαντική είναι η συμβολή των γονέων στην καλλιέργεια της φιλίας. Η στάση των γονέων επιδρά άμεσα στα παιδιά. Για παράδειγμα, όταν οι γονείς δεν αποδέχονται τη διαφορετικότητα, είναι επόμενο να το κάνουν και τα παιδιά. Επίσης, η παρέμβαση των γονέων στην φιλία των παιδιών είναι ένα σημαντικό θέμα. Οι γονείς μπορούν να εκφράσουν την άποψή τους αν βλέπουν μια «δυσλειτουργική» φιλία, αλλά δεν μπορούν να την σταματήσουν. Είναι προτιμότερο να δουν για ποιο λόγο το παιδί έχει επιλέξει το συγκεκριμένο φίλο και ποιες ανάγκες του καλύπτει.

Βασιλική Τσούτσου
Ψυχολόγος, M.Sc. Παιδαγωγική Ψυχολογία
Περικλέους 11, Μαρούσι
website: www.psychology4kids.gr