Τα διαζύγια την εποχή του κορονοϊού – Τι δείχνουν οι έρευνες;

Το Ανδρολογικό Ινστιτούτο Αθηνών έκανε τρεις διαδοχικές διαδικτυακές έρευνες σε όλη την διάρκεια της καραντίνας και του εγκλεισμού. Συμμετείχαν 1800 άτομα από όλη την Ελλάδα, άνδρες και γυναίκες και μελετήθηκε η συμπεριφορά τους στην ερωτική και στην οικογενειακή ζωή. Στο μικροσκόπιο η ενδοοικογενειακή βία, η αύξηση των διαζυγίων αλλά και το σεξ.

Η πρωτοφανής σε παγκόσμιο επίπεδο κρίση -υγειονομική, οικονομική και κοινωνική- που συνόδευε την πανδημία και που πολλοί τη σύγκριναν με την κρίση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και του κραχ του 1930, είναι λογικό πως θα επηρέαζε τις ανθρώπινες συμπεριφορές και με βάση αυτή την ερευνητική υπόθεση έγιναν οι έρευνες.

Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Δρ. Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, χειρουργός ουρολόγος ανδρολόγος, ιδρυτής και πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών: «Στις κρίσεις, στους πολέμους και στις φυσικές καταστροφές οι άνθρωποι ενισχύουν τα ατομικά ένστικτα επιβίωσης και αναπαραγωγής, θυσιάζοντας την κοινωνικότητα, που είναι συνυφασμένη με τον πολιτισμό και με την επίκτητη κουλτούρα ομαδικής συνύπαρξης. Στον κίνδυνο υπερτερεί το ατομικό και το εγωιστικό γονίδιο, το γνωστό “ο θάνατός σου η ζωή μου” και μειώνεται η αίσθηση αλληλεγγύης και σεβασμού στην ομάδα και στις υποχρεώσεις, που είναι συμπεριφορές σεβασμού προς τον άλλο και στην κοινωνία εν γένει».

Στις εβδομάδες του lockdown οι περισσότεροι άνθρωποι βίωσαν πρωτόγνωρες καταστάσεις. Όπως εξηγεί ο Δρ. Κωνσταντινίδης, ο φόβος, ο θυμός, ο πανικός και ο έρωτας κατοικούν στην υπόφυση, έχοντας ως «ταχυδρόμους» ουσίες (ορμόνες), που μεσολαβούν είτε για να αγαπήσουμε, είτε για να μισήσουμε και που στο βάθος της διαδρομής θα έχουν ένα και μοναδικό ζητούμενο: να επιβιώσουμε για να αναπαραχθούμε.

«Όσο και να εκλογικεύουμε θετικά και ρομαντικά τα συναισθήματα της αγάπης και του έρωτα, έχουν διαλεκτική σχέση με την βία, που κρύβουν τόσο η αγάπη, όσο και ο έρωτας, αλλά και η αναπαραγωγή», διασαφηνίζει ο πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου.

Στην ερώτηση ποια η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών αυτή την περίοδο (σ.σ. του lockdown) το 46,33% απάντησε ότι έκανε σεξ μία φορά την εβδομάδα. Το 27,33% έκανε σεξ 2-3 φορές την εβδομάδα, το 14,83% είπε ότι έκανε σεξ 4-5 φορές την εβδομάδα και ένα ποσοστό 11,50% έκανε σεξ πάνω από πέντε φορές την εβδομάδα.

Πρώτη υπόθεση: Η ερωτική ζωή καταγράφεται όχι θεωρητικά ή ρομαντικά, αλλά με τη συχνότητα των επαφών, που έχει ένα ζευγάρι. Όλες οι έρευνες θεωρούν ίσως αυθαίρετα, αλλά ρεαλιστικά, πως ο μέσος άνθρωπος κάνει σεξ ή θέλει να έχει σεξουαλική επαφή δυο φορές την εβδομάδα, με ακραίες συχνότητες την καθημερινή επαφή και την αποχή από το σεξ.

Η συχνότητα επαφών στο διάστημα αυτό φάνηκε να διπλασιάζεται σε σχέση με άλλες, πιο παλιές περιόδους. Η εικόνα αυτή ίσως να έρχεται σε αντίθεση με την πεποίθηση πως σε έναν εγκλεισμό τα ζευγάρια θα έχαναν το ενδιαφέρον τους, λόγω της στέρησης της ελευθερίας και της υποχρεωτικής συγκατοίκησης, που φέρνει βαρεμάρα στις ερωτικές σχέσεις.

Ο χειρουργός ουρολόγος ανδρολόγος Χρήστος Φλιάτουρας, που επεξεργάστηκε τα ευρήματα των ερευνών, επισημαίνει: «Το εύρημά μας ανατρέπει αυτό το στερεότυπο και η πιθανή εξήγηση βρίσκεται στην ανάγκη του ανθρώπου, σε μια απειλητική για την ζωή του συνθήκη, να ανατρέχει στα βασικά ένστικτα (ηδονή), που στερεώνουν την ύπαρξή του με αυτοπεποίθηση, σκοτώνοντας τους φόβους και τις απειλές. Ο έρωτας αντίδοτο του θανάτου, αυτή η διαλεκτική σχέση ανάμεσα στη ζωή και στον φόβο του θανάτου, φαίνεται ότι βγάζει πάντα τη ζωή νικητή και τον θάνατο αχρείαστο και νικημένο».

Μια δεύτερη αληθοφανής εξήγηση είναι πως η υποχρεωτική συγκατοίκηση αναγκάζει τα ζευγάρια να ομονοήσουν για να αποφύγουν τις έχθρες και τις συγκρούσεις και η ερωτική πράξη είναι η πιο σύντομη οδός, για να γίνει ειρήνη στα εχθρικά στρατόπεδα, όπου ο πόλεμος θα κατέληγε σε απώλειες και για τα δυο μέρη (στον πόλεμο κανείς δεν είναι νικητής).

Στην ερώτηση αν αυτή την περίοδο νιώθετε μεγαλύτερη απειλή από σωματική, λεκτική ή ψυχολογική βία, το 80,33% απάντησε όχι, ενώ ναι είπε το 19,67% .

Δεύτερη υπόθεση: Η ενδοοικογενειακή βία φάνηκε πως αυξήθηκε σε όλες τις χώρες κατά 30% αυτή την περίοδο.

«Στη δική μας έρευνα φάνηκε πως μόνο δύο στις δέκα γυναίκες παραδέχτηκαν αύξηση της βίας από εκνευρισμό για την αναγκαστική συνύπαρξη, ποσοστό λιγότερο από την Ευρώπη. Μια πιθανή εξήγηση στην διαφορά είναι πως το οικογενειακό μοντέλο στη χώρα μας είναι πολύ πιο αποδεκτό από άλλες χώρες βιομηχανικές, με τη μητριαρχία, που ακόμα καλά κρατεί, να προκαλεί έναν σεβασμό στη γυναίκα μητέρα-σύζυγο-ερωμένη», υπογραμμίζει ο κύριος Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης.

Στην ερώτηση αν έχετε ξεκινήσει διαδικασία διαζυγίου κατά την περίοδο του εγκλεισμού, το 80,17% είπε όχι. Το 11,67% το σκέφτηκε και το 8,17% έχει, ήδη, ξεκινήσει τη διαδικασία.

Τρίτη υπόθεση: Σε σύγκριση με την Ιταλία, που παρουσίασε αύξηση των διαζυγίων κατά 30%, η χώρα μας έρχεται δεύτερη, αφού μόνο δύο στις δέκα γυναίκες σκέφτηκαν ή ζήτησαν διαζύγιο.

Όπως λέει ο κύριος Κωνσταντινίδης, είναι κοινό μυστικό πως στον γάμο δεν φταίει ούτε το μυστήριο, ούτε η αγαπητική συνύπαρξη, που δημιουργεί ασφάλεια, αφού ο άνθρωπος θέλει τα δεσμά του περισσότερο από την ελευθερία, που του δημιουργεί υπαρξιακά διλήμματα και φόβους.

«Η φυλακή και τα όρια δημιουργούν ασφάλεια στην άγρια κοινωνία, γι’ αυτό και ο γάμος είναι το θεμέλιο των κοινωνιών, ανεξάρτητα από κουλτούρες, γλώσσες, ήθη και έθιμα. Μοιάζει, όμως, οι κοινωνίες να θέλουν αυτό τον θεσμό, σαν τη μήτρα που τρέφει το βρέφος, αλλά παράλληλα να τον μισούν, γιατί ο καθημερινός συγχρωτισμός φέρνει απέχθεια και συγκρούσεις. Η παράταση της υποχρεωτικής συνύπαρξης έβγαλε αυτά ακριβώς τα ένστικτα απέχθειας στους κοντινούς, όπου τα βασιλόπουλα και οι πριγκίπισσες ήταν απλοί βάτραχοι και μισητοί αντίζηλοι, όταν έφυγε ο παραμορφωτικός καθρέφτης της παραμυθίας, της επιθυμίας και του ερωτευμένου Σαίξπηρ», καταλήγει.