Τικ στα παιδιά – Τι πρέπει να γνωρίζετε

Τι είναι τα τικ

Τα τικ είναι γρήγορες, επαναλαμβανόμενες μυϊκές κινήσεις που έχουν ως αποτέλεσμα ξαφνικά και δύσκολα ελεγχόμενα τραντάγματα ή ήχους του σώματος.

Είναι αρκετά κοινά στην παιδική ηλικία και συνήθως εμφανίζονται για πρώτη φορά περίπου στην ηλικία των 5 ετών. Πολύ περιστασιακά μπορούν να ξεκινήσουν στην ενήλικη ζωή.

Τα τικ δεν είναι συνήθως σοβαρά και συνήθως βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου. Αλλά μπορεί να είναι κουραστικά, ενοχλητικά και να παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες.

Το σύνδρομο Tourette, ένας όρος που χρησιμοποιείται όταν τα τικ διαρκούν περισσότερο από ένα χρόνο, είναι κάτι αρκετά διαφορετικό και μπορείτε να μάθετε για αυτό, εδώ. 

Είδη τικς

Υπάρχουν πολλά είδη τικ. Μερικά επηρεάζουν την κίνηση του σώματος (κινητικά τικ) και άλλα καταλήγουν σε ήχο (φωνητικά τικ).

• Τα κινητικά τικ περιορίζονται σε κινήσεις του προσώπου, των χεριών ή των ποδιών.
• Τα φωνητικά τικ είναι εκείνα που εκδηλώνονται με ήχους.

Μερικά παραδείγματα τικ περιλαμβάνουν:

• ζάρωμα μύτης
• μορφασμοί
• τραντάζοντας ή χτυπώντας το κεφάλι
• χτυπώντας τα δάχτυλα
• αγγίζοντας άλλους ανθρώπους ή πράγματα
• βήχας
• πηδήματα
• φύσημα της μύτης
• δάγκωμα χειλιών
• γρύλισμα
• σφύριγμα
• τράβηγμα της γλώσσας
• δάγκωμα του χείλους
• γρήγορο ανοιγόκλεισμα των ματιών
• επανάληψη ενός ήχου ή μιας φράσης

Τι προκαλεί την εμφάνιση των τικς

Τα τικ μπορεί να συμβούν τυχαία και μπορεί να σχετίζονται με το άγχος, την κούραση, τον ενθουσιασμό, την ανησυχία ή την ευτυχία.

Τείνουν να χειροτερεύουν αν τους μιλούν ή τους τονίζουν και επικεντρώνονται οι άλλοι σε αυτό.

Συχνά ξεκινούν με μια δυσάρεστη αίσθηση που συσσωρεύεται στο σώμα έως ότου ανακουφιστεί από το τικ – γνωστή και ως παρόρμηση – αν και μερικές φορές μπορεί να κατασταλεί εν μέρει.

Πού οφείλονται;

Δεν είναι ξεκάθαρο τι προκαλεί τα τικ. Πιστεύεται ότι οφείλονται σε αλλαγές στα μέρη του εγκεφάλου που ελέγχουν την κίνηση.

Μπορούν να εμφανιστούν σε οικογένειες και είναι πιθανό να υπάρχει γενετική αιτία σε πολλές περιπτώσεις. Συχνά συμβαίνουν επίσης παράλληλα με άλλες καταστάσεις, όπως:

• Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)
• ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)

Είναι παροδικά τα τικ ή χρόνια;

Η εμφάνιση των τικ προκαλεί ανησυχία στους γονείς και αγωνία για το εάν θα σταματήσει ή θα μείνει για πάντα. Ευτυχώς τα περισσότερα τικ είναι παροδικά. Όπως αναφέραμε εμφανίζονται ξαφνικά, διαρκούν λίγες εβδομάδες, μέχρι λίγους μήνες και φεύγουν επίσης το ίδιο ξαφνικά, όπως ήρθαν.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να σταματήσουν για λίγο, να δώσουν την εντύπωση ότι έχουν φύγει και να ξαναπαρουσιαστούν για κάποιο λόγο μέχρι να φύγουν εντελώς.

Σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, τα τικ διαρκούν παραπάνω από ένα χρόνο, οπότε ονομάζονται χρόνια. Τα χρόνια τικς μπορεί να είναι τόσο μυϊκά όσο και φωνητικά, αλλά ποτέ και τα δυο μαζί.

Πώς γίνεται η διάγνωση των τικ;

Αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε περίεργη κίνηση στο πρόσωπο του παιδιού, στις κινήσεις του κ.λ.π. μπορείτε να επισκεφτείτε τον παιδίατρό σας. Δεν χρειάζεται να γίνουν ειδικές εξετάσεις για να γίνει η διάγνωση. Με μια απλή επίσκεψη ο γιατρός μπορεί να αναγνωρίσει αν πρόκειται για κάποιο τικ ή όχι.

Τι να κάνετε αν το παιδί παρουσιάσει κάποιο τικ

Τα τικ δεν χρειάζονται πάντα θεραπεία εάν είναι ήπια, αλλά υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες εάν είναι σοβαρά ή παρεμποδίζουν την καθημερινή ζωή του παιδιού.

Πολλά τικ τελικά θα εξαφανιστούν ή θα βελτιωθούν σημαντικά μετά από μερικά χρόνια. Όμως, εάν δεν αντιμετωπιστούν, τα πιο σοβαρά τικ μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα όπως δυσκολίες στο σχολείο ή κοινωνικά προβλήματα.

Υπάρχουν μερικά απλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε που μπορεί να βοηθήσουν στη βελτίωση των τικ του παιδιού σας.

• αποφύγετε το στρες, το άγχος και την βαρεμάρα – για παράδειγμα, προσπαθήστε να βρείτε μια χαλαρωτική και ευχάριστη δραστηριότητα (όπως άθλημα ή χόμπι).
• αποφύγετε την κούραση – προσπαθήστε να κοιμάστε καλά όποτε είναι δυνατόν.
• προσπαθήστε να αγνοήσετε το τικ του παιδιού σας και να μην το συζητάτε πολύ – το να τραβάτε την προσοχή συνέχεια σε αυτό μπορεί να το κάνει χειρότερο
• μην μαλώνετε το παιδί και μην ζητάτε επιτακτικά να το σταματήσει
• καθησυχάστε το παιδί σας ότι όλα είναι εντάξει και ότι δεν υπάρχει λόγος να ντρέπεται
• ενημερώστε τα άτομα με τα οποία είστε σε τακτική επαφή για τα τικ του παιδιού σας, ώστε να τα γνωρίζουν και να μην αντιδρούν όταν συμβαίνουν

Εάν το παιδί σας δυσκολεύεται στο σχολείο, μιλήστε με τον δάσκαλό του σχετικά με τους τρόπους αντιμετώπισης του. Για παράδειγμα, μπορεί να βοηθήσει επιτρέποντάς τους να βγαίνουν για μερικά λεπτά από την τάξη, αν τα τικ τους είναι έντονα.

πηγές: nhs.uk / ncbi.nlm.nih.gov