Φυλλικό οξύ στην εγκυμοσύνη: Πότε η πρόσληψη γίνεται επικίνδυνη

Μια νέα αμερικανική μελέτη έρχεται όμως να αμφισβητήσει τα οφέλη του φυλλικού οξέος για το έμβρυο όταν αυτό λαμβάνεται σε υπερβολική ποσότητα, υποδεικνύοντας μάλιστα ότι μπορεί να αποδειχθεί και επικίνδυνο για το παιδί.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα ευρήματα που θα παρουσιαστούν αύριο στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου Έρευνας για τον Αυτισμό, η υπερβολική πρόσληψη φυλλικού οξέος καθώς και βιταμίνης Β12 συσχετίζεται με αυξημένες πιθανότητες εκδήλωσης διαταραχών αυτιστικού φάσματος.

«Το ερώτημα που προκύπτει είναι ποια πρέπει να θεωρείται σωστή δόση», δηλώνει η Ντανιέλ Φόλιν, καθηγήτρια στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Μπλούμπεργκ του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς και επικεφαλής της νέας μελέτης.

Τα στοιχεία των ερευνητών υπέδειξαν ότι όσες γυναίκες έχουν μόλις γεννήσουν πολύ υψηλά επίπεδα φυλλικού οξέος –τουλάχιστον τετραπλάσια από το θεωρούμενο ως επαρκές επίπεδο– αντιμετωπίζουν διπλάσιο κίνδυνο το παιδί τους να εκδηλώσει διαταραχή στο φάσμα του αυτισμού. Επίσης, τα πολύ υψηλά επίπεδα βιταμίνης Β12 στη νέα μητέρα είναι επιβλαβή, τριπλασιάζοντας τον κίνδυνο για αυτισμό στο παιδί. Αν τόσο το φυλλικό οξύ όσο και η Β12 είναι πολύ πάνω από το φυσιολογικό, τότε ο κίνδυνος αυτισμού μπορεί να αυξηθεί έως 18 φορές.

Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία για περίπου 1.400 ζεύγη μητέρων-παιδιών, εκ των οποίων 107 παιδιά διαγνώσθηκαν με αυτισμό (7,7%). Μία στις δέκα γυναίκες είχε υπερβολική ποσότητα φυλλικού οξέος (πάνω από 59 νανομόρια ανά λίτρο) και το 6% είχαν υπερβολική βιταμίνη Β12 (πάνω από 600 πικομόρια ανά λίτρο).

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μια έγκυος στο πρώτο τρίμηνο της κύησης πρέπει να έχει 13,5 έως 45,3 νανομόρια φυλλικού οξέος ανά λίτρο, ενώ δεν υπάρχουν αντίστοιχα σαφή όρια για τη Β12.

Ορισμένοι επιστήμονες κάνουν λόγο για αθεμελίωτη και ανεύθυνη κινδυνολογία. Δεδομένου ότι τα ευρήματα δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμη σε κάποιο επιστημονικό περιοδικό, θεωρούνται προκαταρκτικά, κάτι που ενισχύει την επιχειρηματολογία τους.

Το φυλλικό οξύ σε φυσική μορφή υπάρχει κυρίως στα φρούτα και στα λαχανικά και παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των κυττάρων. Πολλές γυναίκες έχουν ανεπαρκείς ποσότητες στον οργανισμό τους, πράγμα που αυξάνει τους κινδύνους για το μωρό τους όταν μείνουν έγκυες, γι’ αυτό έως τώρα συνίσταται να παίρνουν σχετικά διατροφικά συμπληρώματα. Η νέα έρευνα δείχνει όμως ότι η υπερβολή εγκυμονεί επίσης κινδύνους.

Οι επιστήμονες ανέφεραν ότι δεν είναι σαφές γιατί μερικές γυναίκες έχουν τόσο υψηλά επίπεδα φυλλικού οξέος. Πολλές έγκυες παίρνουν σκευάσματα πολυβιταμινών, τα οποία περιέχουν φυλλικό οξύ και βιταμίνη Β12, ενώ άλλες καταναλώνουν συχνά τροφές που περιέχουν μεγάλες ποσότητες φυλλικού οξέος. Μερικές μπορεί να έχουν γενετική προδιάθεση για να απορροφούν περισσότερο φυλλικό οξύ ή ο οργανισμός τους να το μεταβολίζει με πιο αργό ρυθμό. Σε κάποιες μπορεί να υπάρχει ένας συνδυασμός όλων των παραπάνω.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι συχνά επικρατεί η εντύπωση ότι ακόμη και αν μια γυναίκα παίρνει πολλές πολυβιταμίνες, αυτό δεν είναι επιβλαβές, επειδή το σώμα της θα αποβάλει τις περιττές ποσότητες, όμως αυτό μπορεί να μην συμβαίνει στην περίπτωση του φυλλικού οξέος και της βιταμίνης Β12.

Η Φόλιν τόνισε πάντως ότι η νέα μελέτη δεν αλλάζει το βασικό δεδομένο: πως το φυλλικό οξύ πρέπει να λαμβάνεται από όσες εγκύους έχουν έλλειψη.

Ο αυτισμός είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή, πέντε φορές συχνότερη στα αγόρια απ’ ό,τι στα κορίτσια. Τα αίτιά της παραμένουν ασαφή, αλλά οι έως τώρα έρευνες δείχνουν ότι προκαλείται από ένα συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.