Πνιγμός: Οδηγίες για να προστατεύσετε και να σώσετε το παιδί σας

Tι ακριβώς συμβαίνει στον οργανισμό όταν πνίγεται ένα παιδί:
Το πρόσωπο βυθίζεται στο νερό, η αναπνοή δε μπορεί να επιτυγχανθεί, η αναπνευστική προσπάθεια γίνεται έντονη, μία μικρή ποσόττηα νερού εισέρχεαι στον αεραγωγό και προκαλείται βήχας ή σπασμός, ενώ μπορεί να απορροφηθεί νερό και στους πνεύμονες.
Το παιδί καταπίνει στη συνέχεια μεγάλη ποσότητα νερού και συχνά προκαλείται εμετός. Ο λαρυγγικός σπασμός συνεχίζεται μέχρι την απώλεια αισθήσεων. Νερό και εμέσματα μπορεί ή όχι να εισέλθουν στους πνεύμονες, και τελικά το παιδί παθαίνει υποξία, οξέωση και τέλος καρδιακή ανακοπή.

Οι αιτίες του παιδικού πνιγμού μπορεί να ειναι πολλές:
Πανικός, λιποθυμικό επεισόδιο, ανεπαρκής χρόνος πέψης, παρόρμηση παιδιού και επικίνδυνα παιχνίδια, κόπωση, χρόνιο πρόβλημα υγείας, τραύμα από κατάδυση ή χτύπημα κεφαλής, ζάλη, και πάρα πολλοί αλλοι παραγοντες μπορεί να προδιαθέσουν για το μοιραίο. Επίσης, στα μικρά παιδιά η ξαφνική εμβάπτιση σε κρύο νερό < 10ο C μπορεί να προκαλέσει βραδυκαρδία και άπνοια, περιφερική αγγειοσύσπαση με διατήρηση της κυκλοφορίας στην καρδιά και τον εγκέφαλο (diving reflex ή αντανακλαστικό κατάδυσης).
Ο πνιγμός γενικά προκαλεί τον θάνατο μέσω ασφυξίας. Η όλη διαδικασία θέλει περίπου 5 με 10 λεπτά. (λαρυγγόσπασμος-εισρόφηση-ανεπαρκής αναπνοή και κυκλοφορία-εγκεφαλικός θάνατος).

Όπως εξηγούν οι ειδικοί, τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν ότι πνίγονται και δεν προλαβαίνουν να αντιδράσουν. Συνήθως παρακολουθούν το φαινόμενο, ενώ το βιώνουν. Πιο επιρρεπή είναι τα αγόρια, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και οι έφηβοι. Τα μικρότερα, συνήθως βρέφη πνίγονται σε συλλογές υγρών όπως πλαστικές πισίνες, ή στο μπάνιο, τα παιδάκια προσχολικής ηλικίας στις πισίνες, ενώ οι έφηβοι συνήθως στη θάλασσα.

Μέτρα πρόληψης:
Η αλήθεια είναι ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν λαμβάνονται τα απλά αλλά βασικά προληπτικά μέτρα από τους γονείς:
Αυτά είναι, η συνεχής επιτήρηση των παιδιών και η τουλάχιστον τρίωρη αποχή από το κολύμπι μετά το φαγητό.
Χρειάζεται επίσης να μάθουμε στα παιδιά το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κάνουν σε περίπτωση πιθανού πνιγμού και αυτό είναι να επιπλεύσουν κρατώντας το κεφάλι τους έξω από το νερό, μέχρι κάποιος να πλησιάσει και να τα σώσει.

Αναλυτικά μέτρα πρόληψης και οδηγίες για τους γονείς μπορείτε να διαβάσετε εδώ, από την παιδίατρο του Mothersblog.gr, Μαριαλένα Κυριακάκου.

Τί πρέπει να κάνετε  σε περίπτωση πνιγμού:
Βγάλτε αμέσως το παιδί από το νερό.
Αν το παιδί σας διατηρεί τις αισθήσεις του, τυλίξτε το με μία πετσέτα.
Πιθανώς να κάνει εμετό. Πηγαίνετε αμέσως στον γιατρό ή στο νοσοκομείο, ακόμη και αν το παιδί απλώς βυθίστηκε μέσα στο νερό. Οι επιπτώσεις από το ατύχημα μπορεί να φανούν αργότερα.
Αν το παιδί διατηρεί τις αισθήσεις του, δείτε εάν έχει κάτι στο στόμα και αφαιρέστε το.
Γυρίστε το στο πλάι (δεν σπρώχνουμε, αλλά τραβάμε προς το μέρος μας) για την αποφυγή τυχόν αναρρόφησης. Τραβήξετε το κεφάλι προς τα πίσω (απελευθερώνοντας έτσι τις αναπνευστικές οδούς).
Παραμείνετε κοντά του ελέγχοντας τις αντιδράσεις του μέχρι να έρθει πιο εξειδικευμένη βοήθεια. Θα ήταν καλό πριν τις καλοκαιρινές διακοπές σας να παρακολουθήσετε μαθήματα πρώτων βοηθειών.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς:

-Πρέπει να μεσολαβεί ένα διάστημα 3 ωρών τουλάχιστον ανάμεσα στο γεύμα και το μπάνιο σας.
-Ποτέ μην αφήνετε τα παιδιά χωρίς επιτήρηση, ακόμα και αν στο σημείο όπου κάνετε μπάνιο υπάρχει ναυαγοσώστης ή είναι ρηχά.
-Μην αφήνετε τα παιδιά να κάνουν βουτιές σε παραλίες που σας είναι άγνωστες ή δεν ξέρετε το ακριβές βάθος του βυθού.
-Αν η θάλασσα είναι φουρτουνιασμένη ή έχει ισχυρά ρεύματα, καλό είναι να αποφύγετε το κολύμπι οικογενειακώς, ακόμα και αν είστε ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με το νερό. Πολλά ατυχήματα οφείλονται στο ότι συχνά υπερεκτιμούμε τις δικές μας δυνάμεις ή και των παιδιών μας.
-Λαμβάνετε πολύ σοβαρά υπόψη τις υποδείξεις των προειδοποιητικών πινακίδων.
-Πάντοτε βγαίνετε στην ξηρά όταν υψωθεί Κόκκινη Σημαία κινδύνου από τους Ναυαγοσώστες .
-Αποφεύγετε το κολύμπι ή την είσοδό σας σε σηματοδοτημένες με κόκκινους μικρούς σημαντήρες διαδρόμους που τοποθετούνται για τη διακίνηση των σκαφών
-Φροντίστε να μάθει το παιδί σας κολύμβηση όσο το δυνατόν νωρίτερα (συνήθως μετά τα 4 έτη), από εξειδικευμένους εκπαιδευτές. Είναι προτιμότερο να συμμετέχετε μαζί του στα μαθήματα κολύμβησης.
-Μη θεωρήσετε ποτέ ότι το παιδί σας είναι “απρόσβλητο” από πνιγμό κι ας ξέρει καλή κολύμβηση. Τα μικρά παιδιά (ειδικά τα κάτω των 6 ετών) πρέπει να παρακολουθούνται στενά από ενήλικα όσο κολυμπάνε.
-Μάθετε καρδιο-αναπνευστική ανάνηψη.

Οδηγίες ΚΑΡΠΑ (Καρδιοαναπνευστικής Ανάνηψης)

Τα παιδιά στα οποία γίνεται έγκαιρα καρδιοαναπνευστική ανάνηψη, έχουν 5πλάσια πιθανότητα να μην παρουσιάσουν επιπλοκές ύστερα από έναν παρ’ ολίγον πνιγμό.
Ζητήστε από κάποιον (συγκεκριμένα και όχι γενικώς) να καλέσει τις πρώτες βοήθειες (166). Εάν το παιδί έχει χάσει τις αισθήσεις του και σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις σε θέματα καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης,
για μωρά (μέχρι 12 μηνών), ξαπλώνουμε το μωρό με την πλάτη στο δάπεδο.
Αφού έχουμε τραβήξει το κεφάλι προς τα πίσω τοποθετούμε τον μέσο και τον παράμεσο κάτω από τη νοητή ευθεία των θηλών και πιέζουμε (όχι με πάρα πολύ δύναμη) 30 φορές μετρώντας δυνατά και γρήγορα.
Στη συνέχεια τοποθετούμε το στόμα μας στο στόμα και την μύτη του μωρού και δίνουμε 2 αναπνοές (όπως θα ανασαίναμε εμείς και όχι με μεγάλη πίεση). Επαναλαμβάνουμε όσο χρειάζεται και μέχρι να έρθει βοήθεια.
Για παιδιά άνω των 12 μηνών, ισχύει ότι και για τα μωρά, αλλά αντί για τα δύο δάχτυλα, τοποθετούμε την βάση της παλάμης μας στο μέσο του στήθους. Πιέζουμε 30 φορές μετρώντας δυνατά και γρήγορα. Στη συνέχεια τοποθετούμε το στόμα μας στο στόμα του παιδιού, έχοντας τραβήξει το κεφάλι του προς τα πίσω και κρατώντας την μύτη του κλειστή, φυσάμε 2 φορές. Επαναλαμβάνουμε όσο χρειάζεται και μέχρι να έρθει βοήθεια.

Χρήσιμα Τηλέφωνα Επικοινωνίας

Το τηλέφωνο του ΕΚΑΒ είναι το 166 αλλά αυτό που πρέπει να έχετε κάνει είναι να έχετε φροντίσει να μάθει από πριν ή όταν φτάσετε στον προορισμό σας, το τηλέφωνο του Κέντρου Υγείας ή του Νοσοκομείου στην περιοχή που είστε, το κινητό τηλέφωνο του παιδιάτρου του Νησιού ή χωριού που παραθερίζετε και το τηλέφωνο επικοινωνίας της Λιμενικής Αρχής.

Οι προδιαγραφές ασφαλείας για τις ακτές και τις πισίνες πρέπει να είναι σύμφωνες με την Ελληνική Νομοθεσία Ναυαγοσωστικής Κάλυψης Ακτών και Ναυαγοσωστικής Κάλυψης Κολυμβητικών Δεξαμενών.
*Αν κάτι αξίζει να σημειώσουμε, είναι ότι σύμφωνα με την ΥΑ 87/αρ.Γ1/443-24/1/73, όλες οι κολυμβητικές δεξαμενές πρέπει να έχουν Ναυαγοσώστη Πισίνας (Επόπτη Ασφαλείας) .

Η υποχρέωση δεν εξαιρεί καμία περίπτωση, όπως το μικρό βάθος ή οι διαστάσεις. Για λεπτομέρειες της Νομοθεσίας, των σεμιναρίων εποπτείας και των μέτρων ασφαλείας μπορείτε να επισκεφθείτε το site της Ελληνικής Ναυαγοσωστικής Ακαδημίας, η οποία με σοβαρότητα παρέχει εκπαίδευση, πληροφορίες νομοθεσίας και σεμινάρια σε όσους ενδιαφέρονται.