Τρόποι να ενθαρρύνετε το μωρό να μιλήσει

Δεν έχει σημασία πόσο σκληρά προσπαθούσαμε η σύζυγός μου κι εγώ να κάνουμε το μωρό να μιλήσει, εκείνη φαίνεται πώς είχε πεισμώσει και δεν έλεγε να βγάλει λέξη! Σίγουρα χαμογέλαγε και συχνά ξεκαρδιζόταν στα γέλια ή μας έφερνε ότι της ζητήσουμε (γεγονός που σημαίνει ότι το μωρό καταλαβαίνει) αλλά για μήνες απλά δεν υπήρχαν λόγια.

Ίσως να ήμασταν λίγο παραπάνω αγχωμένοι. Γύρω στους 10 μήνες ήμασταν εξοργισμένοι ενώ στους 12 μήνες αρχίσαμε πλέον να ανησυχούμε. Αφού το πήραμε απόφαση να απευθυνθούμε στον παιδίατρο, τότε η μικρή το αποφάσισε και φώναξε ένα ηχηρό «Μαμά!». Από τότε δεν έχει σταματήσει να μιλάει!»

Αυτά εξομολογείται ο Μάκης, ο μπαμπάς της μόλιε ενάμιση έτους Μικαέλας! Βρίσκεστε κι εσείς σε παρόμοια θέση ή μήπως έχετε παρόμοια ιστορία να διηγηθείτε για το παιδί σας;

Η αλήθεια είναι ότι είναι σημαντικό οι γονείς να ενθαρρύνουν τα μωρά να αποκτήσουν γλωσσικές δεξιότητες, όπως υποστηρίζουν πολλοί λογοθεραπευτές και παιδοψυχολόγοι. Χρειάζεται ένα θετικό περιβάλλον που προάγει την εμπιστοσύνη και γιορτάζει την επιτυχία. Το πιο σημαντικό όμως, σύμφωνα τουλάχιστον με τον Larry Gray, βοηθό καθηγητή Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, είναι η διαδικασία να είναι διασκεδαστική για τα μωρά!

«Δεν έχει σημασία σε ποιον γιατρό θα απευθυνθείτε, ένα πράγμα πρέπει να έχετε κατά νου: οι γονείς που ασχολούνται και αλληλεπιδρούν με τα μωρά τους, τα βοηθούν να αναπτύξουν δεξιότητες», λέει ο Δρ Gray. Με άλλα λόγια, όσο μιλάτε στα παιδιά σας, τίποτα δεν μπορεί να πάει στραβά. Εδώ ωστόσο είναι 4 βήματα για να κάνετε την διαδικασία πιο διασκεδαστική και να ενθαρρύνετε το μωρό σας να μιλήσει.

Ποτέ δεν είναι νωρίς για …κουβέντα

Ποτέ δεν είναι υπερβολικά νωρίς να εμφυσήσετε την αγάπη για τη γλώσσα. Η Alice Finch από το Σιάτλ, μίλαγε στο μωρό της όσο ακόμα εκείνο ήταν στην κοιλίτσα της. Όταν εκείνο γεννήθηκε μαζί με τον σύζυγό της του μίλαγαν ασταμάτητα. Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να δημιουργήσουν μια σειρά από υφασμάτινα βιβλία για να προκαλέσουν το ενδιαφέρον του μωρού. Η στρατηγική αυτή έκανε θαύματα και το μωρό είπε τα πρώτα του λόγια σε ηλικία περίπου 6 μηνών! «Τεράστια ανάπτυξη του εγκεφάλου είχαμε από την πρώτη κιόλας μέρα», δηλώνει ο πατέρας του μικρού.

Αυτό υποστηρίζει και πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ σύμφωνα με την οποία τα περισσότερα παιδιά αρχίζουν να αποκτούν στοιχειώδεις γλωσσικές δεξιότητες, ενώ ακόμα βρίσκονται στη μήτρα. Τα μωρά μπορεί να χρειάζονται εβδομάδες για να αφομοιώσουν τα λόγια που ακούνε κάθε μέρα, οι γονείς όπως είναι εκείνοι που τους δίνουν ενδείξεις και τα ενθαρρύνουν στη μάθηση.

Τι μπορείτε να κάνετε

Να θυμάστε ότι η έκθεση ενός παιδιού στην γλώσσα ποτέ δεν είναι αρκετή ούτε υπερβολική. Να μιλάτε συχνά. Γίνετε δημιουργικοί (όπως τα υφασμάτινα βιβλία του Finch) και πάνω απ’ όλα να είστε υπομονετικοί.

Πέσετε με τα μούτρα!

Όσες περισσότερες λέξεις ακούει το παιδί σας, τόσο το καλύτερο. Η οικογένεια Fich η αλήθεια είναι ότι κατέβαλλε συντονισμένες προσπάθειες για να μιλήσει ο γιος τους. Του Kevin όμως και της Libby Frank, η στρατηγική ήταν πιο ελεύθερης μορφής. Σίγουρα το ζευγάρι προσπάθησε να ενθαρρύνει το μωρό τους να μιλήσει τελικά όμως η κορούλα τους έμαθε μέσω της επανάληψης. «Μια μέρα κι ενώ είχαμε κολλήσει στην κίνηση άκουσα την μικρή να φωνάζει από το πίσω κάθισμα «Μα – μά, μαμ» Ήξερα ότι κάτι δούλευε», θυμάται η Libby.

Οι ειδικοί λένε ότι δεν έχει σημασία το «πώς» «συναναστρέφονται» τα παιδιά με την γλώσσα, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι να «συναναστρέφονται», να επικοινωνούν δηλαδή οι γονείς όσο γίνεται περισσότερο μπορούν με τα μωρά τους. Σύμφωνα μάλιστα με μία αμερικάνική έρευνα που έγινε το 1995, οι ειδικοί κατέληξαν ότι η ομιλία συσχετίζονται με τον αριθμό των λέξεων που ακούει το παιδί μέχρι την ηλικία των 3. Όσες περισσότερες λέξεις ακούει τόσο καλύτερα αναπτύσσεται και ο εγκέφαλός του.

Τι μπορείτε να κάνετε

Αυτό δεν είναι τόσο δύσκολο όσο ίσως νομίζετε. «Φανταστείτε τον εαυτό σας ως εκφωνήτρια σε ραδιοφωνικό σταθμό και να πρέπει να μεταδίδετε όλη μέρα λεπτομέρειες του κόσμου στο πιο σημαντικό ακροατή σας, που δεν είναι άλλος από το παιδί σας», λέει ο Δρ Gray.  Στην αρχή μπορεί να σας φαίνεται δύσκολη η προσέγγιση και να αισθανθείτε κάπως «ανόητοι», θα καταλήξετε όμως να μοιράζεστε χιλιάδες λέξεις κάθε μία ώρα και να μετατρέψετε την ρουτίνα σε ένα διασκεδαστικό παιχνίδι που βασίζεται στην μαθησιακή εμπειρία.

Κάντε συζήτηση

Σκεφτείτε ότι οι γλωσσικές δεξιότητες είναι όπως ένας κήπος, όσο περισσότερο καλλιεργείτε τόσο περισσότερο ανθίζει. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τις αλληλεπιδράσεις σας με το παιδί. Επειδή το μωρό σας είναι ακόμα μικρό και δεν μπορεί να μιλήσει δεν σημαίνει ότι εσείς πρέπει να μιλάτε όλη μέρα στο τηλέφωνο ή να σερφάρετε στο Διαδίκτυο. Τώρα είναι η ώρα για το δούναι και λαβείν: προσπαθήστε να κάνετε συζήτηση.

Τι μπορείτε να κάνετε

Πρώτον, όταν μιλάτε με το παιδί σας, δώστε του χρόνο για να σας απαντήσει, ακόμα και αν ο ίδιος δεν μπορεί να σας δώσει μια λεκτική απάντηση. Δεύτερον, να είστε υπομονετικοί. Εάν το παιδί σας μπερδεύει ορισμένα χρώματα ή αντικείμενα, να είστε βέβαιοι ότι θα αναγνωρίσει την προσπάθειά σας να τα μάθει σωστά. Τέλος απενεργοποιήστε την τηλεόραση. Η Janice Im, διευθύντρια των προγραμμάτων Zero to Three, στην Ουάσιγκτον, λέει ότι ακόμη και τα εκπαιδευτικά προγράμματα δεν αποτελούν υποκατάστατο για τις αλληλεπιδράσεις «πρόσωπο με πρόσωπο.» Η ανάγνωση παραμυθιών, τα τραγούδια, τα ποιήματα με ομοιοκαταληξία είναι επίσης ένας διασκεδαστικός τρόπος να αλληλεπιδράσετε με τα παιδιά.

Επιτυχία = Ώρα για πάρτι

Δεν χρειάζεται να σας το πούμε εμείς γιατί μάλλον σας βγαίνει αυθόρμητα, αλλά μην ξεχνάτε να επιβραβεύετε το παιδί κάθε φορά που λέει ή κάνει κάτι σωστά. Όταν για παράδειγμα η κόρη σας πει για πρώτη φορά σωστά κάποιες λέξεις, μην ξεχάσετε να χειροκροτήσετε. Προσπαθήστε επίσης να αναπτύξετε το λεξιλόγιο του παιδιού τραγουδώντας ντουέτα!

Τι μπορείτε να κάνετε

Κάντε στο μωρό σας ανοιχτές ερωτήσεις όπως «Τι βλέπεις σε αυτή την εικόνα;» Είναι επίσης σημαντικό να κοιτάτε το παιδί στα μάτια όταν του μιλάτε και να είστε ενθουσιώδεις.

Κοίτα τώρα ποιος μιλάει!

Αν και κάθε μωρό είναι διαφορετικό, υπάρχει μια προβλέψιμη εξέλιξη στις γλωσσικές δεξιότητές. Ρίξτε μια ματιά για να ξέρετε τι να περιμένετε!

0 έως 4 μήνες

Κυρίως γάργαρους ήχους. Τα μωρά μιμούνται ορισμένους θορύβους και ενδιαφέρονται κυρίως για τον δικό σας τόνο της φωνής.

4 έως 7 μηνών

Φλυαρούν (με τον δικό τους τρόπο). Ήχοι τύπου μπε, ντε και μμμ είναι εμφανείς κατά τη διάρκεια της ημέρας.

7 έως 12 μηνών

Θα αρχίσουν να διαφοροποιούνται τα γρυλίσματα από τις λεξούλες. Συνήθως τα μωρά στα πρώτα τους γενέθλια έχουν ήδη πει τις πρώτες τους λεξούλες.

12 έως 18 μήνων

Το λεξιλόγιο αυξάνεται θεαματικά!

18 έως 30 μηνών

Μικρές φράσεις και προτάσεις.

Ακόμα περιμένουμε;

Αν μέχρι τους 18 μήνες το παιδί σας δεν έχει πει τουλάχιστον 15 λέξεις, επικοινωνήστε με τον παιδίατρό σας. Μην το αμελήσετε. Όσο πιο γρήγορα απευθυνθείτε στον ειδικό, τόσο πιο σύντομα θα αντιστραφεί η κατάσταση, εάν πηγαίνει κάτι στραβά.