Άνδρας από τη Γερμανία υποστηρίζεται ότι μάλλον «θεραπεύτηκε» από τον HIV: Ασθενής-ορόσημο λένε οι γιατροί

Ένας 60χρονος Γερμανός έχει πιθανότατα «θεραπευτεί» από τον ιό HIV, σε ένα ιατρικό ορόσημο που έχουν επιτύχει μόνο έξι άλλοι άνθρωποι, ανακοίνωσαν γιατροί.

Ο άνδρας πιστεύεται ότι υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων, γνωστή κάποτε ως μεταμόσχευση μυελού των οστών, αφού εμφάνισε λευχαιμία, έναν τύπο καρκίνου του αίματος.

Κατά κύριο λόγο μια θεραπεία για τον καρκίνο, η μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων ενέχει ρίσκο, αλλά ο άνδρας, ο οποίος παραμένει ανώνυμος, είναι πλέον καθαρός και από τις δύο ασθένειες, σύμφωνα με όσα δημοσιεύει η Daily Mail.

Οι γιατροί του 60χρονου τον αποκάλεσαν «επόμενο ασθενή του Βερολίνου» – ο πρώτος ήταν ο Timothy Ray Brown, ο οποίος κηρύχθηκε θεραπευμένος από τον ιό HIV το 2008 μετά από την ίδια διαδικασία, αν και πέθανε τελικά από καρκίνο το 2020.

Ασθενής με HIV, φέρεται να θεραπεύτηκε

Το νέο αυτό περιστατικό ανακοινώθηκε πριν από την 25η Διεθνή Διάσκεψη για το AIDS που πραγματοποιείται στη γερμανική πόλη του Μονάχου την επόμενη εβδομάδα. Διαγνώστηκε για πρώτη φορά με HIV το 2009, σύμφωνα με την περίληψη της έρευνας που παρουσιάστηκε στο συνέδριο.

Ο άνδρας υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση μυελού των οστών για την αντιμετώπιση της λευχαιμίας το 2015. Η διαδικασία, η οποία ενέχει 10% κίνδυνο θανάτου, ουσιαστικά αντικαθιστά το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου. Στη συνέχεια, σταμάτησε να παίρνει αντιρετροϊκά φάρμακα – τα οποία μειώνουν την ποσότητα του HIV στο αίμα – στα τέλη του 2018.

Σχεδόν έξι χρόνια αργότερα, φαίνεται να είναι τόσο ελεύθερος από τον HIV όσο και από τον καρκίνο, δήλωσαν οι ιατρικοί ερευνητές. Ο Christian Gaebler, γιατρός-ερευνητής στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Charite του Βερολίνου που παρακολουθεί τον ασθενή, δήλωσε ότι η ομάδα δεν μπορεί να είναι «απολύτως βέβαιη» ότι έχει εξαλειφθεί και το τελευταίο ίχνος του HIV. Αλλά «η περίπτωση του ασθενούς υποδηλώνει σε μεγάλο βαθμό μια θεραπεία του HIV», πρόσθεσε ο Gaebler.

«Αισθάνεται καλά και είναι ενθουσιασμένος με τη συμβολή του στις ερευνητικές μας προσπάθειες». Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 105.200 άτομα που ζουν με τον ιό HIV στο Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με το National AIDS Trust. Αλλά μόνο το 94% αυτών των ανθρώπων διαγιγνώσκονται. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 1 στους 16 ανθρώπους που ζουν με HIV στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν γνωρίζει ότι έχει τον ιό. Η πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας AIDS Sharon Lewin δήλωσε ότι οι ερευνητές διστάζουν να χρησιμοποιήσουν τη λέξη «θεραπεία», επειδή δεν είναι σαφές πόσο καιρό χρειάζεται να παρακολουθούν τέτοιες περιπτώσεις.

Αλλά περισσότερα από πέντε χρόνια σε ύφεση σημαίνουν ότι ο άνδρας «θα είναι κοντά» στο να θεωρηθεί θεραπευμένος, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου. Υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ της περίπτωσης του άνδρα και των άλλων ασθενών με HIV που έχουν επιτύχει μακροχρόνια ύφεση, είπε η ίδια. Όλοι, εκτός από έναν από τους άλλους ασθενείς, έλαβαν βλαστικά κύτταρα από δότες με μια σπάνια μετάλλαξη στην οποία έλειπε μέρος του γονιδίου CCR5, εμποδίζοντας τον HIV να εισέλθει στα κύτταρα του οργανισμού τους. Αυτοί οι δότες είχαν κληρονομήσει δύο αντίγραφα του μεταλλαγμένου γονιδίου CCR5 – ένα από κάθε γονέα – καθιστώντας τους «ουσιαστικά άνοσους» στον HIV, δήλωσε ο Lewin.

Το νέο στοιχείο

Όμως ο νέος ασθενής του Βερολίνου είναι ο πρώτος που έλαβε βλαστικά κύτταρα από δότη που είχε κληρονομήσει μόνο ένα αντίγραφο του μεταλλαγμένου γονιδίου. Περίπου το 15% ευρωπαϊκής καταγωγής έχουν ένα μεταλλαγμένο αντίγραφο, σε σύγκριση με το 1% και για τα δύο.

Οι ερευνητές ελπίζουν ότι αυτή η τελευταία επιτυχία σημαίνει ότι στο μέλλον θα υπάρχει πολύ μεγαλύτερη δεξαμενή δυνητικών δοτών. Η νέα περίπτωση είναι επίσης «ελπιδοφόρα» για την ευρύτερη αναζήτηση μιας θεραπείας του HIV που θα λειτουργεί για όλους τους ασθενείς, δήλωσε ο Lewin. Αυτό συμβαίνει «επειδή υποδηλώνει ότι δεν χρειάζεται στην πραγματικότητα να απαλλαγούμε από κάθε κομμάτι του CCR5 για να λειτουργήσει η γονιδιακή θεραπεία», πρόσθεσε.

Ο ασθενής της Γενεύης, η περίπτωση του οποίου ανακοινώθηκε στο περσινό συνέδριο για το AIDS, αποτελεί την άλλη εξαίρεση μεταξύ των επτά. Έλαβε μεταμόσχευση από δότη χωρίς μεταλλάξεις του CCR5 – και παρόλα αυτά πέτυχε μακροχρόνια ύφεση. Αυτό έδειξε ότι η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας δεν οφειλόταν μόνο στο γονίδιο CCR5, δήλωσε ο Lewin.

Η περίπτωση του πρώτου ασθενή που νίκησε τον HIV

Ο Brown, ο πρώτος ασθενής που είχε «θεραπευτεί», διαγνώστηκε με HIV ενώ σπούδαζε στο Βερολίνο το 1995. Μια δεκαετία αργότερα, διαγνώστηκε με λευχαιμία, έναν καρκίνο που προσβάλλει το αίμα και τον μυελό των οστών. Η οξεία μυελοειδής λευχαιμία είναι ο πιο κοινός τύπος μεταξύ των ενηλίκων, με περίπου 3.000 Βρετανούς και 20.000 Αμερικανούς να διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο. Είναι επίσης η πιο θανατηφόρα, με 2.700 θανάτους στο Ηνωμένο Βασίλειο και 11.000 στις ΗΠΑ ετησίως. Για τη θεραπεία της λευχαιμίας, ο γιατρός του Brown στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου χρησιμοποίησε μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων από δότη που είχε μια σπάνια γενετική μετάλλαξη που του προσέδωσε φυσική αντίσταση στον HIV, ελπίζοντας ότι μπορεί να εξαλείψει και τις δύο ασθένειες. Χρειάστηκαν δύο επώδυνες και επικίνδυνες διαδικασίες, αλλά ήταν επιτυχής: το 2008 ο άνρτας κηρύχθηκε απαλλαγμένος από τις δύο ασθένειες, και αρχικά ονομάστηκε «ο ασθενής του Βερολίνου» σε ένα ιατρικό συνέδριο για να διατηρηθεί η ανωνυμία του.

Δύο χρόνια αργότερα, αποφάσισε να σπάσει τη σιωπή του και συνέχισε να γίνεται δημόσιο πρόσωπο, δίνοντας ομιλίες και συνεντεύξεις και ιδρύοντας το δικό του ίδρυμα. «Είμαι η ζωντανή απόδειξη ότι μπορεί να υπάρξει θεραπεία για το AIDS», δήλωσε στο AFP το 2012. «Είναι πολύ υπέροχο, να θεραπεύεσαι από τον ιό HIV».

Ενώ παρέμεινε θεραπευμένος από τον HIV, ο καρκίνος επέστρεψε. Δέκα χρόνια μετά τη θεραπεία του Brown, αποκαλύφθηκε ότι ένας δεύτερος πάσχων από HIV -που ονομάστηκε «ο ασθενής του Λονδίνου»- βρισκόταν σε ύφεση 19 μήνες μετά την υποβολή του σε παρόμοια διαδικασία. Ο ασθενής, Adam Castillejo, είναι σήμερα ελεύθερος από τον ιό HIV. Άλλοι ασθενείς περιλαμβάνουν έναν ασθενή του Ντίσελντορφ το 2023, έναν ασθενή της Νέας Υόρκης το 2022, τον ασθενή της Εσπεράνζα το 2021 και τη Loreen Willenberg το 2020. Σε αντίθεση με τους άλλους ασθενείς, στις περιπτώσεις της ασθενούς Esperanza και της Willenberg, το ανοσοποιητικό τους σύστημα απαλλάχθηκε με φυσικό τρόπο από τον ιό από το σώμα τους, καταλήγει το δημοσίευμα.