Έρευνα: Όσοι υιοθετούν θεωρίες συνωμοσίας αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα στην καθημερινότητά τους

Να τι μπορεί να σας κάνει πιο επιρρεπείς σε θεωρίες συνωμοσίας και πάσης φύσεως παραπληροφόρηση.

Η έλλειψη ύπνου και η αϋπνία, μαζί με την κατάθλιψη οδηγούν, ενδεχομένως, στην παραπληροφόρηση.

Μέχρι σήμερα ξέραμε ότι ο κακός ύπνος μπορεί να σας κάνει ευάλωτους σε ένα ευρύ φάσμα σωματικών και ψυχικών προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, της υψηλής αρτηριακής πίεσης και του άγχους. Αλλά μια νέα έρευνα δείχνει ότι μπορεί επίσης να αυξήσει τις πιθανότητες για ένα ακόμη ανεπιθύμητο αποτέλεσμα: την άκρατη (και άκριτη) υιοθέτηση θεωριών συνωμοσίας.

Μια ομάδα από τη Σχολή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ διεξήγαγε πρόσφατα δύο πειράματα σε πάνω από 1.000 εθελοντές.

Κακός ύπνος και κατάθλιψη

Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν πριν από μία εβδομάδα στο Journal of Health Psychology, υποδηλώνουν ότι η κακή ποιότητα ύπνου σε υπάρχοντα προβλήματα όπως η κατάθλιψη μπορεί να κάνει τους ανθρώπους πιο επιρρεπείς σε -προφανώς αναληθείς- συνωμοσίες.

Οι πιθανότητες υιοθέτησης τέτοιων λανθασμένων πεποιθήσεων μπορεί να αυξηθούν ιδιαίτερα εάν οι κουρασμένοι άνθρωποι εκτίθενται σε συνωμοσιολογικό περιεχόμενο από εξωτερικές πηγές, σε αντίθεση με το να καταλήγουν σε παρόμοια ψευδή συμπεράσματα από μόνοι τους.

Για την πρώτη τους μελέτη, οι ερευνητές ζήτησαν από 540 συμμετέχοντες να συμπληρώσουν μια τυποποιημένη αξιολόγηση της ποιότητας του ύπνου τους πριν διαβάσουν ένα από δύο άρθρα σχετικά με την πυρκαγιά στον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων το 2019.

Ενώ ορισμένοι εθελοντές έλαβαν μια επαληθευμένη ενημέρωση για το καταστροφικό ατύχημα, άλλοι εξέτασαν μια ιστορία που ανέφερε ψευδώς ότι η πυρκαγιά εμπλέκεται σε κάποιου είδους συνωμοσία συγκάλυψης.

Αφού εξέτασαν τους συμμετέχοντες, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι εκείνοι που προηγουμένως ανέφεραν χειρότερη ποιότητα ύπνου διασκέδαζαν με τη συνωμοσία του καθεδρικού ναού της Παναγίας των Παρισίων πιο συχνά από τους (αρκετά πιο ξεκούραστους) ομολόγους τους.

Η επόμενη φάση επέκτεινε το αρχικό έργο της ομάδας μέσω της εξέτασης των ψυχολογικών προφίλ και των πεποιθήσεων άλλων 575 ατόμων. Μετά την ανάλυση των δεδομένων, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι συχνά υπάρχει άμεση σχέση ή συσχέτιση μεταξύ της νοοτροπίας της θεωρίας συνωμοσίας και του κακού ύπνου ή της αϋπνίας.

Σε πολλές περιπτώσεις, η κατάθλιψη αναδείχθηκε ως ο σημαντικότερος υποκείμενος ψυχολογικός μηχανισμός πίσω από τη συνωμοσιολογική σκέψη.

«Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική υγεία και τη γνωστική μας λειτουργία», δήλωσε ο Daniel Jolley, επικεφαλής της έρευνας της μελέτης και επίκουρος καθηγητής Κοινωνικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ.

«Ο κακός ύπνος έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης, άγχους και παράνοιας, δηλαδή παράγοντες που συμβάλλουν επίσης στις συνωμοσιολογικές πεποιθήσεις», πρόσθεσε.

Οι κοινωνικές επιπτώσεις

Η πίστη στις συνωμοσίες και η υιοθέτηση αυτών των πεποιθήσεων μπορεί να έχει πολύ ευρύτερες κοινωνικές επιπτώσεις. Λόγου χάρη, η δυσπιστία απέναντι στην -τεκμηριωμένη από επιστημονικά δεδομένα αποτελεσματικότητα των εμβολίων μειώνει τη συνολική ανθεκτικότητα μιας ολόκληρης κοινωνίας απέναντι σε μολυσματικές ασθένειες όπως η ιλαρά, ο COVID-19 και η φυματίωση.

Η παραπληροφόρηση γύρω από την κλιματική αλλαγή παρεμποδίζει εδώ και δεκαετίες τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για την καταπολέμηση των κινδύνων που εγκυμονεί για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη μας. Ένας τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι να ξεκουραστείτε καλά.

«Η έρευνά μας υποδηλώνει ότι η βελτίωση της ποιότητας του ύπνου θα μπορούσε να λειτουργήσει ως προστατευτικός παράγοντας κατά της εξάπλωσης της συνωμοσιολογικής σκέψης», δήλωσε ο Jolley.

Έτσι, την επόμενη φορά που κάποιος θα προσπαθήσει να σας… πουλήσει μια αναμφισβήτητα τρελή συνωμοσία, κάντε στον εαυτό σας τη χάρη και κοιμηθείτε.