Αλτσχάιμερ: Οι πρωτεΐνες που προλαμβάνουν τη φλεγμονή και τον κυτταρικό θάνατο

Η νόσος Αλτσχάιμερ επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, προκαλώντας απώλεια μνήμης, σύγχυση και γνωστική έκπτωση.

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της νόσου είναι η συσσώρευση ανώμαλων πρωτεϊνικών συσσωματωμάτων, που ονομάζονται αμυλοειδή ινίδια και πλάκες, στον εγκέφαλο. Αυτές οι συσσωματώσεις παρεμβαίνουν στη φυσιολογική λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων και μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή και κυτταρικό θάνατο.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν πώς σχηματίζονται αυτά τα ινίδια και πώς μπορεί να αποτραπεί ο σχηματισμός τους. Μια στρατηγική είναι η χρήση πρωτεϊνών που μπορούν να προσκολληθούν σε συγκεκριμένες θέσεις στην επιφάνεια των ινιδίων και να εμποδίσουν τη δημιουργία νέων συσσωματωμάτων. Αυτές οι πρωτεΐνες ονομάζονται μοριακές συνοδοί και παράγονται φυσικά από τα κύτταρα για να βοηθούν άλλες πρωτεΐνες να διπλώνονται και να λειτουργούν σωστά.

«Στη μελέτη μας, χρησιμοποιήσαμε μια συγκεκριμένη μοριακή συνοδό, που ονομάζεται BRICHOS. Η BRICHOS έχει αποδειχθεί σε προηγούμενες μελέτες ότι αναστέλλει τον σχηματισμό ινιδίων αμυλοειδούς. Τώρα, θέλαμε να μάθουμε πώς αναγνωρίζει και προσδένεται στην επιφάνεια των ινιδίων, δίνοντάς μας ενδείξεις για τα σημεία των ινιδίων που παράγονται νέα συσσωματώματα».

Οι ερευνητές στο Τμήμα Βιοεπιστημών και Διατροφής του Ινστιτούτου Karolinska χρησιμοποίησαν προηγμένες τεχνικές δομικής βιολογίας, όπως Φασματοσκοπία Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού (NMR) και ηλεκτρονική μικροσκοπία, για να απεικονίσουν τη δομή και τις αλληλεπιδράσεις της BRICHOS και των ινιδίων σε ατομικό επίπεδο.

Ανακάλυψαν ότι η BRICHOS μπορεί να αντιληφθεί και να προσκολληθεί σε συγκεκριμένες περιοχές των ινιδίων, οι οποίες μπορεί να λειτουργούν ως εστίες συσσώρευσης.

Με τη δέσμευση σε αυτά τα σημεία υποδοχής, η BRICHOS μπορεί πιθανώς να αποτρέψει την περαιτέρω δημιουργία συσσωματωμάτων και να καταστείλει τις τοξικές τους επιδράσεις.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η στόχευση αυτών των σημείων συσσώρευσης θα μπορούσε να είναι ένας πολλά υποσχόμενος τρόπος παρέμβασης στη διαδικασία σχηματισμού ινιδίων και στις βλαβερές επιδράσεις της στη νόσο Αλτσχάιμερ.

Σχεδιάζουν επίσης να διερευνήσουν αν παρόμοιοι μηχανισμοί εμπλέκονται και σε άλλες νευροεκφυλιστικές διαταραχές, όπως είναι η νόσος του Πάρκινσον, που επίσης χαρακτηρίζονται από τη δημιουργία συσσωματωμάτων πρωτεϊνών.

Η μελέτη διεξήχθη σε συνεργασία με ομάδες ερευνητών στη Λυών της Γαλλίας και στη Ρίγα της Λετονίας και τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Communications.