ΑΠΘ: Πώς αλλάζοντας το lifestyle προστατεύεται η γονιμότητα

Αλλάζοντας το lifestyle, προστατεύονται η γονιμότητα και η υγεία των απογόνων και μπορεί να αλλάξει ακόμη και το «πεπρωμένο» των γονιδίων μας.

Με την αλλαγή του lifestyle και με τον περιορισμό του στρες μπορεί να «διασχιστεί» η «Μυστική Πύλη» της Υπογονιμότητας και να φανεί φως στο τέλος του δρόμου, ο οποίος ανοίγεται διάπλατα μπροστά. Τα παραπάνω επισημαίνει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Εμβρυολογίας- Γενετικής στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή ΑΠΘ, υπεύθυνη του Εργαστηρίου Εμβρυολογίας- Σπερματολογίας και Τράπεζας Κρυοσυντήρησης, Κατερίνα Χατζημελετίου, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με αφορμή τη συμμετοχή της σε στρογγυλή τράπεζα με θέμα «Προσεγγίσεις του αύριο στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση», που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 28ου Ιατρικού Συνεδρίου Ενόπλων Δυνάμεων.

Παράγοντες που επηρεάζουν τη γονιμότητα

Η γονιμότητα δεν επηρεάζεται μόνο από γενετικούς παράγοντες, αλλά και από επιγενετικούς , σημειώνει η κ. Χατζημελετίου και εξηγεί: «Με τον όρο επιγενετική εννοούμε κάθε κληρονομούμενη αλλαγή στον φαινότυπο, που όμως δεν συνοδεύεται από αλλαγή στην αλληλουχία του DNA. Συνήθως αυτή η αλλαγή στον φαινότυπο οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, που μέσω μεθυλίωσης ή ακετυλίωσης ή miRNA “σημαδεύουν” το DNA και δρουν ως διακόπτες που ανοίγουν και κλείνουν την έκφραση γονιδίων. Η κακή διατροφή, η απώλεια άσκησης, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η παχυσαρκία, οι ενδοκρινικοί διαταρράκτες και το στρες μπορούν να προκαλέσουν επιγενετικές αλλαγές που οδηγούν σε υπογονιμότητα. Όμως, αλλάζοντας το lifestyle, και περιορίζοντας το στρες μπορεί να «διασχιστεί» η «Μυστική Πύλη» της Υπογονιμότητας και να φανεί φως στο τέλος του δρόμου, ο οποίος ανοίγεται διάπλατα μπροστά».

Αλματώδεις οι εξελίξεις στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή

Οι αλματώδεις εξελίξεις στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής καθιστούν πλέον εφικτή την απόκτηση παιδιών, ακόμη και στις πιο δύσκολες περιπτώσεις υπογονιμότητας και επίσης υπάρχουν τρόποι διατήρησης γονιμότητας σε περιπτώσεις καρκίνων, μέσω κατάψυξης ωαρίων με τη μέθοδο της υαλοποίησης και ωοθηκικού ιστού.

Η κ. Χατζημελετίου αναφέρει επίσης ότι, πλέον, μέσω του προεμφυτευτικού γενετικού ελέγχου, που επιτρέπει την επιλογή μεταφοράς στη μήτρα ενός φυσιολογικού εμβρύου, μπορούν να περιοριστούν οι πολύδυμες κυήσεις, που συχνά είναι συνυφασμένες με πρόωρο τοκετό και νεογνική νοσηρότητα.

«Το μεγαλύτερο ποσοστό των πολύδυμων κυήσεων προέρχονται μετά από εφαρμογή των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, γιατί μεταφέρονται στη μήτρα δύο ή σε κάποιες περιπτώσεις περισσότερα έμβρυα βάσει της υπάρχουσας νομοθεσίας στην Ελλάδα, όταν η επιλογή των εμβρύων για μεταφορά στη μήτρα στηρίζεται μόνο στην εξωτερική τους μορφολογία. Κάποια έμβρυα, λοιπόν, μπορεί να έχουν την ιδανική μορφολογία, όμως, εσωτερικά έχουν χρωμοσωμικές ανωμαλίες, που η Φύση παίζοντας προστατευτικό ρόλο, είτε οδηγεί σε αποβολή ή δεν επιτρέπει την επιτυχή εμφύτευση», εξηγεί η κ. Χατζημελετίου.

Παράλληλα σημειώνει ότι ο μοναδικός τρόπος μείωσης των επιπλοκών είναι η μεταφορά ενός εμβρύου στη μήτρα, που είναι πλέον εφικτή με:

α) Εκτεταμένη καλλιέργεια στο στάδιο της βλαστοκύστης

β) Βιοψία και προεμφυτευτικό γενετικό έλεγχο, ώστε να επιβεβαιωθεί ποιο έμβρυο είναι γενετικά φυσιολογικό, ώστε να μεταφερθεί στη μήτρα μόνο αυτό

γ)Υαλοποίηση κάθε εμβρύου χωριστά στον φορέα και μεμονωμένη εμβρυομεταφορά του στη μήτρα.

Η κ Χατζημελετίου αναφέρει επίσης ότι, σύμφωνα με τη νομοθεσία στην Ελλάδα (ΦΕΚ 2589/29.9.2014), για τον αριθμό των εμβρύων που μπορούν να μεταφερθούν στη μήτρα:

-Σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών επιτρέπεται να μεταφέρονται ένα ή δύο έμβρυα από δικά τους ωάρια.

-Σε γυναίκες ηλικίας άνω των 35 ετών και κάτω των 40 επιτρέπεται να μεταφέρονται δύο έμβρυα από δικά τους ωάρια στον πρώτο και τον δεύτερο κύκλο, και τρία στον τρίτο και κάθε επόμενο κύκλο.

-Σε γυναίκες ηλικίας 40 ετών επιτρέπεται να μεταφέρονται τρία έμβρυα από δικά τους ωάρια.

-Σε γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών επιτρέπεται να μεταφέρονται τέσσερα έμβρυα από τα δικά τους ωάρια.