Αποσμητικό και αντιιδρωτικό: Αποτελεσματικότητα και πιθανοί κίνδυνοι

Αν και τόσο τα αποσμητικά, όσο και τα αντιιδρωτικά μπορούν να βοηθήσουν στην μείωση της δυσοσμίας του σώματος από την φυσική εφίδρωση, το κάνουν αυτό με διαφορετικούς τρόπους.

Τι είναι το αποσμητικό

Το αποσμητικό δεν σταματά τον ιδρώτα. Ο ρόλος του είναι να εξουδετερώνει εκείνα τα βακτήρια που προκαλούν δυσοσμία ή τουλάχιστον να καλύπτει τις μυρωδιές που δημιουργούν. Πώς όμως λειτουργεί αυτό;

Ορισμένες από τις περιοχές του σώματος περιέχουν περισσότερους αποκρινείς αδένες, έναν από τους τρεις τύπους ιδρωτοποιών αδενών και ενεργοποιούνται κατά την εφηβεία. Σε αντίθεση με τα όσα νομίζουν πολλοί, ο ιδρώτας που παράγεται από αυτούς τους αδένες είναι στην πραγματικότητα άοσμος και απλά περιέχει λίπη και πρωτεΐνες.

Τα βακτήρια στο δέρμα τρέφονται από τα λίπη και πρωτεΐνες και τα μεταβολίζουν σε υποπροϊόντα με συνήθως δυσάρεστη οσμή. Τα αποσμητικά βοηθούν να αποφευχθεί αυτό καθώς περιέχουν συστατικά που είτε εξουδετερώνουν τις ενώσεις-υποπροϊόντα του μεταβολισμού των βακτηρίων, είτε σκοτώνουν απευθείας τα βακτήρια.

Οι μασχάλες δημιουργούν ένα κατάλληλα υγρό και ζεστό περιβάλλον για πολλά βακτήρια που προκαλούν δυσοσμία και γενικά είναι η περιοχή για την οποία έχουν σχεδιαστεί τα αποσμητικά. Ωστόσο, υπάρχουν και αποσμητικά για ολόκληρο το σώμα, παρά το γεγονός ότι σε πολλά σημεία του σώματος, ο ιδρώτας είναι απίθανο να οδηγήσει σε δυσοσμία.

Τι είναι το αντιιδρωτικό

Σε αντίθεση με τα αποσμητικά, τα αντιιδρωτικά έχουν σχεδιαστεί για να μειώνουν ή να σταματούν προσωρινά την εφίδρωση. Περιέχουν ενώσεις με βάση το αλουμίνιο που, όταν εφαρμόζονται στο δέρμα, σχηματίζουν ένα πολύ λεπτό φιλμ/επίστρωση που μοιάζει με τζελ πάνω από τους πόρους. Αυτό εμποδίζει τη διαφυγή του ιδρώτα, αν και το τζελ τελικά διασπάται: γι’ αυτό τα αντιιδρωτικά πρέπει να επανεφαρμόζονται τακτικά εάν θέλετε να συνεχίσετε να μην ιδρώνετε.

Αν και τα αντιιδρωτικά μπορούν να εφαρμοστούν μόνα τους, συχνά χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με αποσμητικά. Τέτοια προϊόντα βρίσκονται εύκολα στα καταστήματα, αλλά ισχυρά αντιιδρωτικά μπορούν επίσης να διατίθενται και με ιατρική συνταγή.

Πόσο αποτελεσματικά είναι

Καταρχάς η αποτελεσματικότητα των αποσμητικών και των αντιιδρωτικών εξαρτάται από το άτομο και το εκάστοτε προϊόν. Μερικοί ιδρώνουν περισσότερο από άλλους και τα βακτήρια στα μικροβιώματα του δέρματός μας μπορεί επίσης να διαφέρουν από άτομο σε άτομο.

Το τελευταίο είναι αυτό που μπορεί να αλλάξει την αποτελεσματικότητα του αποσμητικού: διαφορετικά βακτήρια σημαίνουν ότι αυτό που εμποδίζει την οσμή σε ένα άτομο δεν θα το αποτρέψει απαραίτητα σε κάποιο άλλο. Επιπλέον, καθώς το αποσμητικό δεν εμποδίζει κάποιον να ιδρώσει, μπορεί να είναι αποτελεσματικό μόνο στο να μπλοκάρει τις μυρωδιές, επειδή δεν αντιμετωπίζει την υποκείμενη αιτία που τις προκαλεί.

Τα αντιιδρωτικά ποικίλλουν επίσης ως προς την αποτελεσματικότητά τους ανάλογα με το άτομο, τη δύναμη του προϊόντος που χρησιμοποιείται, αλλά και κάθε πότε εφαρμόζεται. Για κάποιον με υπεριδρωσία (υπερβολική εφίδρωση) η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει συνταγογραφούμενα αντιιδρωτικά, τα οποία συνήθως περιέχουν υψηλότερη συγκέντρωση ενώσεων με βάση το αλουμίνιο σε σχέση με τα εμπορικά προϊόντα. Τα αντιιδρωτικά τείνουν επίσης να λειτουργούν καλύτερα εάν εφαρμόζονται τη νύχτα, καθώς τότε τείνουμε να ιδρώνουμε λιγότερο, επομένως το προϊόν είναι πιο πιθανό να απορροφηθεί.

Όσον αφορά την άνοδο των αποσμητικών για ολόκληρο το σώμα, αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα που ούτως ή άλλως δεν υπάρχει για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων:

“Τα χέρια, το πρόσωπο, τα πόδια, το στομάχι σας… δεν μυρίζουν”, λέει η δρ. Mona A. Gohara, δερματολόγος και αναπληρώτρια καθηγ΄λητρια Δερματολογίας στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου Yale.

Εγκυμονούν κινδύνους;

Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη ιδέα ότι τα αποσμητικά και τα αντιιδρωτικά προκαλούν ή αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Αυτή η ιδέα ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 με μια μελέτη-φάρσα που διακινήθηκε μέσω email και έλεγε ότι τα αντιιδρωτικά οδήγησαν σε καρκίνο του μαστού, ακολουθούμενη από ισχυρισμούς ότι το αλουμίνιο που απορροφάται στο δέρμα είναι υπεύθυνο για όλο αυτό.

Ωστόσο, δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτήν την ιδέα. “Η απορρόφηση του αλουμινίου από το δέρμα δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητή, αλλά η καρκινογένεση του αλουμινίου δεν έχει αποδειχθεί”, υποστηρίζει η δερματολόγος Δρ Amanda Doyle.

Αυτό μπερδεύει πολλούς δεδομένου ότι, εάν έχετε κάνει ποτέ μαστογραφία, θα σας έχουν πει να μην βάζετε αποσμητικό. Αλλά αυτό δεν οφείλεται στο ότι έχει να κάνει με τον καρκίνο του μαστού ή οποιαδήποτε άλλη επιβλαβή κατάσταση. Είναι επειδή τα ίχνη αλουμινίου από το αποσμητικό μπορεί να εμφανιστούν στην μαστογραφία, επηρεάζοντας τα αποτελέσματα.

Αν και δεν σχετίζεται με τον καρκίνο, το αποσμητικό και το αντιιδρωτικό μπορεί να προκαλέσει κάποια προβλήματα σε μικρό αριθμό ατόμων:

“Μερικοί έχουν αλλεργικές αντιδράσεις σε αποσμητικά ή αντιιδρωτικά. Έρευνα δείχνει ότι αυτό θα μπορούσε να προκληθεί από συστατικά όπως η προπυλενογλυκόλη (μια χημική ουσία που στα στερεά αποσμητικά τύπου stick) ή τα αιθέρια έλαια (που χρησιμοποιούνται συχνά στα αρώματα), τα βιολογικά πρόσθετα, τα parabens, την βιταμίνη Ε και την λανολίνη”, εξήγησε ο δρ. Benjamin Chan, γιατρός-συνεργάτης του Penn Medicine.

Άτομα με ορισμένες δερματικές παθήσεις μπορεί επιπλέον να συμβουλεύονται από τους γιατρούς τους ώστε να αποφεύγουν συγκεκριμένα συστατικά. Για οποιονδήποτε, εάν συμβεί κάποια αντίδραση, είναι καλύτερο να επισκεφτεί έναν γιατρό για να καταλάβει τι είναι αυτό που την προκαλεί.

Υπάρχει επίσης ανησυχία ότι, επειδή τα αποσμητικά παρεμβαίνουν στα βακτήρια, θα μπορούσαν δυνητικά να έχουν αντίκτυπο στο μικροβίωμα του δέρματος και αυτό να οδηγήσει σε δερματικά προβλήματα. Η δερματολόγος δρ. Kavita Mariwalla υποστηρίζει ότι υπάρχουν κάποια στοιχεία που υποδηλώνουν ότι τα αποσμητικά ή τα αντιιδρωτικά μπορούν να αλλάξουν το μικροβίωμα στις μασχάλες, αλλά ο αντίκτυπος αυτού δεν έχει ακόμη φανεί.

Πηγές: cancer.org, allure.com, cnn.com, pennmedicine.org, iflscience.com