Ατμοσφαιρική ρύπανση: Γιατί και πόσο αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας

Οι ερευνητές εξέτασαν στοιχεία για 27.857 εθελοντές. Το 56,5% εξ αυτών ήταν γυναίκες.

Κατά την έναρξη της μελέτης η μέση ηλικία των εθελοντών ήταν τα 61 έτη.

Ανά δύο έτη, οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν ερωτηματολόγια που αφορούσαν παράγοντες, όπως η νοητική τους κατάσταση, οι συνήθειες και ο τρόπος ζωής τους.

Οι ερευνητές συνέλλεξαν δεδομένα για την ποιότητα του αέρα από την Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας (ΕΡΑ) των ΗΠΑ, ενώ έλαβαν υπόψιν μεταβλητές, όπως τα μέσα μαζικής μεταφοράς κοντά στα σπίτια των συμμετεχόντων, η πυκνότητα του πληθυσμού κλπ.

Μετά από μία δεκαετία παρακολούθησης, οι 4.105 από τους εθελοντές διαγνώστηκαν με άνοια. Τα ποσοστά άνοιας ήταν υψηλότερα σε όσους είχαν εκτεθεί συστηματικά στα μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια PM2,5.

Τα σωματίδια αυτά αποτελούν μίγμα στερεών και υγρών σταγονιδίων, που αιωρούνται στον αέρα. Μπορεί να προέρχονται από πολλές πηγές, συμπεριλαμβανομένων των οχημάτων και της καύσης άνθρακα. Με την άνοια συσχετίστηκαν ωστόσο όσα προέρχονται από τη γεωργία και από τις πυρκαγιές στα δάση.

Ειδικότερα, η έκθεση στα ΡΜ2,5 από τη γεωργία συσχετίσθηκε με 13% υψηλότερα ποσοστά άνοιας. Αντίστοιχα, η έκθεση στα ΡΜ2,5 από τις φωτιές στα δάση συσχετίσθηκε με 5% υψηλότερα ποσοστά άνοιας.

Όπως εξήγησε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν Δρ. Sara Dubowsky Adar, στη γεωργία χρησιμοποιούνται πολλά φυτοφάρμακα που ασκούν νευροτοξική δράση στα ζώα. Ενδέχεται τα μόριά τους στην γεωργική ρύπανση, να επηρεάζουν και τον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Όσον αφορά τις φωτιές στα δάση, ο καπνός τους δεν προέρχεται μόνο από την καύση των δέντρων, αλλά και πολλών άλλων υλικών, ακόμη και ολόκληρων κτιρίων.

Η μελέτη δεν έδειξε με ποιον μηχανισμό θα μπορούσε η ρύπανση του αέρα να οδηγήσει στην ανάπτυξη άνοιας. Εικάζεται ότι οι μικροσκοπικοί ρύποι εισέρχονται στον εγκέφαλο μέσω της μύτης, προκαλώντας τον θάνατο των νευρικών κυττάρων.

Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι να επηρεάζουν ορισμένες φλεγμονώδεις πρωτεΐνες, οι οποίες ασκούν δράση στον εγκέφαλο. Η φλεγμονή παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και εξέλιξη πολλών χρόνιων παθήσεων, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Internal Medicine.