Γιατί μερικοί άνθρωποι δεν παχαίνουν ποτέ ακόμη και αν τρώνε πίτσα ή γλυκά;

Είναι μια από τις μεγάλες αδικίες της ζωής: Μερικοί άνθρωποι πρέπει να προσέχουν πάντοτε το τι τρώνε είτε ως ποσότητα, είτε ως επιλογή τροφίμου για να διατηρήσουν σταθερό το βάρος τους, ενώ άλλοι έχουν την πολυτέλεια να τρώνε ντόνατς και άλλα παχυντικά τρόφιμα και να μη βάζουν ούτε γραμμάριο πάνω τους. Υπάρχει μυστικό και αν «ναι» ποιο είναι αυτό;

Πώς μερικοί άνθρωποι καταφέρνουν να μην κερδίσουν ποτέ βάρος;

Δεν υπάρχει μια απλή απάντηση σε αυτή την ερώτηση, δήλωσε η Kathleen Melanson, διατροφολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ρόουντ Άιλαντ. «Υπάρχουν γενετικοί, διατροφικοί, ακόμη και συμπεριφορικοί παράγοντες που ευθύνονται που ποικίλουν για κάθε άνθρωπο», εξήγησε η Melanson.

Ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες δεν έχει καμία σχέση με τον τύπο του σώματος, το μεταβολισμό ή την κατάποση ενός μαγικού φίλτρου αδυνατίσματος. Πολλοί άνθρωποι που φαίνεται να τρώνε ό, τι θέλουν χωρίς να κερδίζουν βάρος δεν τρώνε πραγματικά περισσότερο από τους υπόλοιπους, δήλωσε η Melanson. Για παράδειγμα, ο φίλος σας που τρώει παγωτό σε καθημερινή βάση μπορεί να αντισταθμίσει αυτές τις επιπλέον θερμίδες τρώγοντας λιγότερο σε ένα άλλο γεύμα ή τσιμπολογώντας λιγότερο καθ ‘όλη τη διάρκεια της υπόλοιπης ημέρας. Ή ίσως, όταν κάποιος τρώει πίτσα, τρώει αργά, χορταίνει, και μετά σταματά έχοντας φάει απλά δύο κομμάτια και όχι ολόκληρη την πίτσα.

«Εάν μετρήσετε τις θερμίδες αυτών των ανθρώπων, μπορεί να μην τρώνε τόσο πολύ όσο νομίζετε», δήλωσε ο Δρ. Frank Greenway, ο Επικεφαλής Ιατρικός Λειτουργός στο Κέντρο Βιοϊατρικής Έρευνας Pennington. «Απλά τρώνε τρόφιμα με πολλές θερμίδες μαζεμένες σε ένα γεύμα αντί αρκετές φορές μέσα στην ημέρα».

Η σημασία της κίνησης

Η σωματική δραστηριότητα μπορεί επίσης να κάνει τη διαφορά, αλλά δεν χρειάζεται απαραίτητα να είναι γυμναστική. «Μερικοί άνθρωποι απλά κινούνται περισσότερο, ακόμα και αν δεν είναι απαραίτητα αθλητές», δήλωσε η Melanson. Για παράδειγμα, μπορεί να ανεβοκατεβαίνουν σκάλες, να κυνηγούν τα παιδιά τους ή να κάνουν δουλειές στο σπίτι.

Υπάρχουν ακόμη και αποδείξεις ότι μερικοί άνθρωποι έχουν γενετική προδιάθεση να είναι πιο δραστήριοι εξήγησε η Melanson. Αυτή η επιπλέον κίνηση μπορεί επίσης να αναζωπυρώσει το μεταβολισμό και την ενέργεια που ξοδεύει το σώμα καθ ‘όλη τη διάρκεια της ημέρας, χωρίς να περιλαμβάνει άσκηση. «Όσο περισσότερο κινείται ένας άνθρωπος τόσο περισσότερο τα μιτοχόνδρια μέσα στα κύτταρα του μυός θα αυξηθούν σε αριθμό και σε δραστηριότητα. Και αυτοί είναι οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας που δημιουργούν καύση χρησιμοποιώντας ενέργεια για κίνηση», τόνισε η Melanson. Περισσότερα μιτοχόνδρια, σημαίνει περισσότερες θερμίδες που καίγονται.

Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι χωρίς άσκηση ένας άνθρωπος κάνει περισσότερες καύσεις από κάποιον άλλο, δήλωσε ο Δρ. Ines Barroso, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Cambridge στην Αγγλία που μελετά τη γενετική της παχυσαρκίας. Ωστόσο, πράγματι υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν καλύτερες καύσεις από άλλους με λίγη κίνηση και προσπάθεια, δήλωσε η Melanson.

Λεπτίνη -Το ρυθμιστικό σύστημα όρεξης

Κάποιοι άνθρωποι πεινούν περισσότερο και άλλοι λιγότερο. Μια σημαντική ορμόνη που μας κάνει να τρώμε λιγότερο είναι η λεπτίνη. Η εν λόγω ορμόνη ρυθμίζει τη βουλιμία καθώς και τις ποσότητες φαγητού που καταναλώνουμε μέσα στην ημέρα. Η λεπτίνη αποτελείται από 167 αμινοξέα, έχει μοριακό βάρος 16 kDa και το γονίδιο που είναι υπεύθυνο για τη σύνθεσή της (γονίδιο ΟΒ) βρίσκεται στο χρωμόσωμα 7. Η λεπτίνη κυκλοφορεί στο αίμα είτε δεσμευμένη στις πρωτεΐνες του πλάσματος, είτε σε ελεύθερη μορφή. Η κατανάλωση ενός μεγάλου γεύματος μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα λεπτίνης στο αίμα κατά 40% εντός 12 ωρών, σε αντίθεση με τη νηστεία που μπορεί να μειώσει τα επίπεδα λεπτίνης κατά 60-70% μέσα σε 48 ώρες. Συνεπώς η λεπτίνη δρα στον οργανισμό ως ο ένας από τους δύο «θερμοστάτες» της όρεξής μας.

Η γενετική

Η γενετική μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην τάση ενός ατόμου να κερδίζει ή να χάνει βάρος. Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει πάνω από 250 διαφορετικές περιοχές του DNA που σχετίζονται με την παχυσαρκία, σύμφωνα με μια μελέτη του 2019 που δημοσιεύθηκε στο PLOS Genetics. Για τη μελέτη αυτή, οι ερευνητές σύγκριναν 1.622 υγιή άτομα με χαμηλό δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) με 1.985 άτομα με σοβαρή παχυσαρκία και 10.433 άτομα με κανονικό βάρος. Διαπίστωσαν ότι οι λεπτοί συμμετέχοντες είχαν λιγότερα γονίδια που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Αλλά σύμφωνα με τον Barroso, ο οποίος ήταν και ο συγγραφέας της μελέτης, τα γονίδια από μόνα τους δεν καθορίζουν το βάρος.

Εν κατακλείδι η τάση να κερδίζουμε βάρος ή να διατηρούμε τα κιλά μας δεν είναι προκαθορισμένη, αλλά επίσης δεν είναι εντελώς υπό τον έλεγχό μας. Δεν υπάρχει γενετικός διακόπτης on-off που επιτρέπει σε μερικούς ανθρώπους να τρώνε ό, τι θέλουν χωρίς να κερδίζουν βάρος. Ταυτόχρονα, η τάση να κερδίζει ένας άνθρωπος βάρος δεν οφείλεται απαραίτητα στην έλλειψη αυτοελέγχου, δήλωσε η Melanson.