Γιατί το πρωινό ξύπνημα μας κάνει χαρούμενους και πιο έξυπνους (μελέτη)

Ερευνητές στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ (UPMC) διαπίστωσαν ότι οι ηλικιωμένοι που ξυπνούσαν πριν από τις 7 π.μ. και είχαν σταθερή, τακτική, σωματική δραστηριότητα σε καθημερινή βάση, είχαν καλύτερες επιδόσεις σε γνωστικά τεστ και ανέφεραν χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης.

Ένα ενδιαφέρον σημείο της μελέτης είναι ότι η διάρκεια της άσκησης είχε μεγαλύτερη σημασία για την υγεία του εγκεφάλου από ότι η ένταση. Οι συμμετέχοντες που έκαναν εντατική άσκηση για μισή έως μία ώρα κάθε μέρα, αποκόμισαν λιγότερα οφέλη από όσους έκαναν ήπιας έντασης άσκηση, όπως είναι το περπάτημα, αλλά για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου που παρέμεναν ξύπνιοι.

Αν και είναι γνωστή η σχέση της άσκησης και της βελτίωσης της γνωστικής λειτουργίας, η μελέτη διαπιστώνει ότι το να παραμένει κάποιος σωματικά δραστήριος και να τηρεί ένα πρόγραμμα στην καθημερινότητά του, θα μπορούσε να είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας όταν πρόκειται για τη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου σε μεγαλύτερη ηλικία.

Οι ερευνητές μελέτησαν δεδομένα για 1.800 εθελοντές ηλικίας άνω των 65 ετών.

Ο καθένας από αυτούς φόρεσε για επτά ημέρες επιταχυνσιόμετρο, μια συσκευή που ανιχνεύει την κίνηση και την άσκηση, προκειμένου να καταγραφούν τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας.

Οι συμμετέχοντες απάντησαν επίσης σε ερωτηματολόγια για την καθημερινή τους διάθεση και την ώρα που ξυπνούσαν κάθε πρωί.

Διαπίστωσαν ότι το 37% των συμμετεχόντων ξυπνούσαν νωρίς το πρωί -στις 7 π.μ. ή νωρίτερα – και παρέμεναν σχετικά δραστήριοι καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αυτή η ομάδα είχε επίσης σταθερή ρουτίνα. Τα μέλη αυτής της ομάδας είχαν τις καλύτερες επιδόσεις στα γνωστικά τεστ και ήταν λιγότερο πιθανό να αναφέρουν συμπτώματα κατάθλιψης.

«Πολλοί ηλικιωμένοι έχουν σταθερή ρουτίνα: σηκώνονται πριν από τις 7 π.μ. και παραμένουν σωματικά δραστήριοι για περίπου 15 ώρες κάθε μέρα. Τείνουν επίσης να ακολουθούν το ίδιο μοτίβο καθημερινά», δήλωσε ο Δρ. Stephen Smagula, επίκουρος καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.

«Αυτοί οι ηλικιωμένοι ήταν πιο χαρούμενοι, λιγότερο καταθλιπτικοί και είχαν καλύτερη γνωστική λειτουργία από τους άλλους συμμετέχοντες».

Το ένα τρίτο των συμμετεχόντων είχαν σταθερή καθημερινή ρουτίνα, αλλά είτε ξυπνούσαν αργότερα είτε κοιμούνταν νωρίτερα. Ως εκ τούτου δεν είχαν τόσο καλές επιδόσεις στα γνωστικά τεστ και ανέφεραν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης.

Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον εύρημα, καθώς δείχνει ότι όσο πιο συνεπής είναι κάποιος στο πρόγραμμά του κατά τη διάρκεια της ημέρας, τόσο μεγαλύτερα είναι τα οφέλη που αποκομίζει από τη σωματική δραστηριότητα, ακόμη και αν αυτή είναι μεγαλύτερης έντασης.

«Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η ένταση της δραστηριότητας είναι σημαντική για την υγεία τους, η διάρκεια της δραστηριότητας ωστόσο, έχει μεγαλύτερη σημασία», εξήγησε ο Smagula.

«Δεν χρειάζεται να κάνετε σπριντ ή να τρέξετε μαραθώνιο, αρκεί απλώς να είστε συνεπείς στις καθημερινές σας δραστηριότητες καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας».

Το υπόλοιπο 30% των συμμετεχόντων που δεν είχαν σταθερή ρουτίνα και σωματική δραστηριότητα, κατέγραψαν τις χειρότερες επιδόσεις στα γνωστικά τεστ και ανέφεραν περισσότερα συμπτώματα κατάθλιψης.

«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η διαταραχή του προτύπου δραστηριότητας είναι πολύ συχνή και σχετίζεται με προβλήματα υγείας στους ηλικιωμένους», συνέχισε ο Smagula.

«Η σχέση είναι πιθανότατα αμφίδρομη, επομένως τα καλά νέα είναι ότι απλές αλλαγές μπορούν να αποκαταστήσουν τα μοτίβα τακτικής δραστηριότητας και αυτό μπορεί να βελτιώσει την υγεία».

Ο πιο σημαντικός παράγοντας για την πιθανή αντιστροφή των επιπτώσεων που μπορεί να έχει μια κακή ρουτίνα ή ένα ασυνεπές πρόγραμμα είναι η υιοθέτηση ενός καθημερινού προγράμματος που θα σας βοηθήσει να παραμείνετε δραστήριοι εκτελώντας διασκεδαστικές δραστηριότητες.

«Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν τη σημασία του καλού ύπνου και της άσκησης, αλλά νομίζω ότι αυτό που λείπει από αυτήν την εικόνα είναι το καθημερινό ή κιρκάδιο μοτίβο δραστηριότητας», είπε ο Smagula.

«Το να έχουμε ένα κίνητρο για να ξυπνάμε το πρωί και να έχουμε μια γεμάτη μέρα, είναι πραγματικά σημαντικό για να κοιμόμαστε καλά τη νύχτα και να γερνάμε υγιώς».

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση JAMA Psychiatry.