Εκατομμύρια άνθρωποι λαμβάνουν φάρμακα καθημερινά για τη διαχείριση διαφόρων παθήσεων υγείας, αλλά πολλοί δεν γνωρίζουν ότι ορισμένα τρόφιμα μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο δράσης αυτών των φαρμάκων.
Πρόσφατα, ο δρ. Xand van Tulleken, γνωστός ιατρός στην Αγγλία, τόνισε τους σοβαρούς κινδύνους του συνδυασμού ορισμένων τροφών με φάρμακα κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου της εκπομπής Morning Live του BBC. Ο δρ. van Tulleken τόνισε ότι το γκρέιπφρουτ μπορεί να κάνει ορισμένα φάρμακα τοξικά αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο απορροφώνται και μεταβολίζονται στον οργανισμό.
Αυτό το άρθρο παραθέτει ποιες τροφές μπορούν να επηρεάσουν τα φάρμακα, την επιστήμη πίσω από αυτές τις αλληλεπιδράσεις και τι πρέπει να κάνετε για να παραμείνετε ασφαλείς.
Γιατί είναι επικίνδυνο το γκρέιπφρουτ με ορισμένα φάρμακα
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής ο δρ. Xand van Tulleken προειδοποίησε ότι το γκρέιπφρουτ αλληλεπιδρά επικίνδυνα με πολλά κοινά φάρμακα, καθιστώντας τα είτε λιγότερο αποτελεσματικά είτε επικίνδυνα ισχυρά.
Το γκρέιπφρουτ περιέχει φουρανοκουμαρίνες (furanocoumarins), ενώσεις που επηρεάζουν το ένζυμο κυτοχρώματος P450 3A4 (CYP3A4), το οποίο βοηθά στον μεταβολισμό πολλών φαρμάκων.
Εάν το CYP3A4 είναι αποκλεισμένο, τα φάρμακα παραμένουν στην κυκλοφορία του αίματος περισσότερο, οδηγώντας σε τοξικότητα.
Για άλλα φάρμακα, το γκρέιπφρουτ μπορεί να εμποδίσει την απορρόφηση, καθιστώντας τα αναποτελεσματικά.
Ο δρ. van Tulleken συμβούλεψε ότι τα άτομα που λαμβάνουν καθημερινά φάρμακα πρέπει να αποφεύγουν εντελώς το γκρέιπφρουτ σε οποιαδήποτε μορφή: ολόκληρο, χυμός και προϊόντα με βάση το γκρέιπφρουτ (π.χ. μαρμελάδα, μείγματα φρούτων, εκχυλίσματα).
Φάρμακα που μπορούν να επηρεαστούν από το γκρέιπφρουτ
Οι αλληλεπιδράσεις με γκρέιπφρουτ μπορεί να είναι επικίνδυνες σε πολλές κατηγορίες φαρμάκων, όπως:
1. Φάρμακα για την μείωση της χοληστερόλης (στατίνες)
- Ατορβαστατίνη
- Σιμβαστατίνη
- Λοβαστατίνη
Το γκρέιπφρουτ μπορεί να αυξήσει τη συγκέντρωση του φαρμάκου στο αίμα, οδηγώντας σε ηπατική βλάβη και μυϊκή τοξικότητα.
2. Φάρμακα για την αρτηριακή πίεση και την καρδιά
- Νιφεδιπίνη
- Λοσαρτάνη
- Αμιοδαρόνη
Μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνα χαμηλή αρτηριακή πίεση ή ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς.
3. Φάρμακα ψυχιατρικής και ψυχικής υγείας
- Σερτραλίνη
- Μπουσπιρόνη
- Διαζεπάμη
Μπορεί να προκαλέσει υπερβολική καταστολή, ζάλη ή αυξημένες παρενέργειες.
4. Ανοσοκατασταλτικά (για μεταμοσχεύσεις ή αυτοάνοσες παθήσεις)
- Κυκλοσπορίνη
- Τακρόλιμους
Αυξάνει τα επίπεδα του φαρμάκου, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική βλάβη ή καταστολή του ανοσοποιητικού.
Άλλα τρόφιμα που μπορούν να αλληλεπιδράσουν με φάρμακα
Αν και το γκρέιπφρουτ είναι η πιο γνωστή τροφή που επηρεάζει τα φάρμακα, άλλα τρόφιμα μπορούν επίσης να επηρεάσουν την απορρόφηση των φαρμάκων και τον μεταβολισμό τους στον οργανισμό:
- Φυλλώδη πράσινα λαχανικά (σπανάκι, λάχανο, μπρόκολο): Περιέχουν βιταμίνη Κ, η οποία μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των αραιωτικών του αίματος, όπως η βαρφαρίνη.
- Γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, τυρί, γιαούρτι): Μπορούν να συνδεθούν με ορισμένα αντιβιοτικά (τετρακυκλίνες, φθοροκινολόνες), καθιστώντας τα λιγότερο αποτελεσματικά.
- Παλαιωμένα τυριά, αλλαντικά και τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση: Περιέχουν τυραμίνη, η οποία αλληλεπιδρά με αναστολείς μονοαμινοξειδάσης (ΜΑΟΙ) που χρησιμοποιούνται για την κατάθλιψη. Μπορεί επίσης να προκληθεί επικίνδυνα υψηλή αρτηριακή πίεση.
- Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες: Μπορούν να επιβραδύνουν την απορρόφηση θυρεοειδικών φαρμάκων όπως η λεβοθυροξίνη.
Συχνές Ερωτήσεις
“Πόση ώρα πρέπει να περιμένω μετά την λήψη φαρμάκων για να φάω γκρέιπφρουτ;”
Τα αποτελέσματα του γκρέιπφρουτ μπορεί να διαρκέσουν έως και 24 ώρες. Η απλή αναμονή για λίγες ώρες δεν αποτρέπει τις αλληλεπιδράσεις. Είναι καλύτερο να αποφύγετε εντελώς το γκρέιπφρουτ εάν το φάρμακό σας αλληλεπιδρά με αυτό.
“Μπορούν άλλα εσπεριδοειδή να προκαλέσουν παρόμοιες αλληλεπιδράσεις με φάρμακα;”
Ναι. Τα πορτοκάλια Σεβίλλης, η φράπα και τα τάντζελος (tangelos) περιέχουν παρόμοιες ενώσεις και πρέπει επίσης να αποφεύγονται. Τα κανονικά πορτοκάλια, λεμόνια και λάιμ δεν ενέχουν τον ίδιο κίνδυνο.
“Τι γίνεται εάν κατά λάθος φάω γκρέιπφρουτ ενώ παίρνω φάρμακα;”
Παρακολουθήστε για ανεπιθύμητες ενέργειες όπως ζάλη, υπνηλία ή καρδιακές ανωμαλίες. Επικοινωνήστε αμέσως με τον γιατρό σας για συμβουλές.
“Μπορεί το μαγείρεμα του γκρέιπφρουτ να μειώσει τις επιπτώσεις του στα φάρμακα;”
Όχι. Οι ενώσεις του γκρέιπφρουτ που επηρεάζουν τον μεταβολισμό των φαρμάκων παραμένουν ενεργές ακόμα και όταν μαγειρεύεται.
Σύνοψη
Η προειδοποίηση του δρ. Xand van Tulleken για το γκρέιπφρουτ και τα φάρμακα υπογραμμίζει έναν κρίσιμο αλλά συχνά υποτιμημένο κίνδυνο υγείας. Ορισμένα τρόφιμα μπορεί να καταστήσουν τα φάρμακα επικίνδυνα ή αναποτελεσματικά, οδηγώντας σε σοβαρές παρενέργειες ή τοξικότητα.
Βασικά συμπεράσματα:
- Το γκρέιπφρουτ μπορεί να εμποδίσει τον μεταβολισμό των φαρμάκων, καθιστώντας ορισμένα φάρμακα πολύ ισχυρά ή αναποτελεσματικά.
- Τα συνήθη επηρεαζόμενα φάρμακα περιλαμβάνουν στατίνες, φάρμακα για την καρδιά, αντικαταθλιπτικά και ανοσοκατασταλτικά.
- Άλλα τρόφιμα (γαλακτοκομικά, φυλλώδη λαχανικά και τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση) μπορούν επίσης να επηρεάσουν τα φάρμακα.
- Ελέγχετε πάντα τις αλληλεπιδράσεις με τα τρόφιμα με τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας πριν κάνετε διατροφικές αλλαγές.
Πηγές:
medicaldaily.com
getsurrey.co.uk
fda.gov
mayoclinic.org
harvard.edu
Πηγή