Διπολική διαταραχή: Σε ποια ηλικία εντοπίζεται συνήθως και ποια είναι τα συμπτώματά της

Η πρόγνωσή της εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, ενώ η έγκαιρη διάγνωση παίζει καθοριστικό ρόλο.

Πρόκειται για μια χρόνια διαταραχή που επηρεάζει τους μηχανισμούς που ρυθμίζουν τη διάθεση και εκδηλώνεται με τη μορφή επαναλαμβανόμενων και εναλλασσόμενων επεισοδίων κατάθλιψης και μανίας (ευφορίας) ή υπομανίας (ηπιότερη ευφορία).

Η έγκαιρη διάγνωση της διπολικής διαταραχής δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι περισσότεροι πάσχοντες διαγιγνώσκονται αρκετά χρόνια μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Αυτό συμβαίνει για πολλούς λόγους, αλλά υπάρχει ένας που ξεχωρίζει: Τα κλινικά διαγνωστικά κριτήρια ορίζουν ότι η διαταραχή μπορεί να επιβεβαιωθεί μόνο όταν υπάρχει ένα επεισόδιο μανίας, αλλά αυτό δεν είναι πάντα η πρώτη εκδήλωση.

«Κατά μέσο όρο, τα πρώτα συμπτώματα της νόσου εμφανίζονται γύρω στην ηλικία των 20 ετών», σύμφωνα με τον ψυχίατρο Emilio Sánchez. Συνήθως όμως διαγιγνώσκεται πολύ αργότερα «επειδή όταν εμφανίζεται, έχει συνήθως τη μορφή κατάθλιψης».

Συχνά, οι νέοι «δεν πηγαίνουν καν σε γιατρό ή ψυχίατρο, και όταν το κάνουν, η διάγνωση συνήθως είναι κατάθλιψη».

Συμπτώματα επεισοδίων μανίας

• Ευερεθιστότητα
• Υπερβολική διάθεση
• Μειωμένη ανάγκη για ύπνο
• Σκέψεις που τρέχουν
• Αυξημένα κίνητρα και πραγματοποίηση περισσότερων δραστηριοτήτων
• Παρορμητικές αποφάσεις, π.χ. υπερβολικές δαπάνες για πράγματα που δεν είναι αναγκαία
• Σεξουαλική υπερδιέγερση
• Άλλες ασυνήθιστες συμπεριφορές
• Αυξημένη αυτοεκτίμηση
• Μεγαλοϊδεατισμός
• Ψυχωτικά συμπτώματα

Συμπτώματα καταθλιπτικών επεισοδίων

• Χαμηλή διάθεση
• Θλίψη
• Προβλήματα ύπνου – Ανάγκη για πολλές ώρες ύπνου
• Έλλειψη κινήτρων
• Έλλειψη ενέργειας
• Αυτοκτονικός ιδεασμός
• Αυτοτραυματισμός
• Κόπωση ή εξάντληση
• Αδυναμία συγκέντρωσης και ακραία αναποφασιστικότητα
• Αίσθημα κενού

Οι περίοδοι κατά τις οποίες δεν υπάρχουν επεισόδια κατάθλιψης ή μανίας ονομάζονται περίοδοι ευθυμίας.

Παράγοντες κινδύνου για διπολική διαταραχή

Οι ατομικοί παράγοντες κινδύνου μπορούν επίσης να παρέχουν πολύτιμες ενδείξεις για τη διάγνωση της διπολικής διαταραχής.

Κληρονομικότητα

Οι γενετικοί παράγοντες ευθύνονται για ένα μέρος του κινδύνου εμφάνισης της νόσου.

Οι συγγενείς πρώτου βαθμού ενός ασθενούς με διπολική διαταραχή έχουν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης διπολικής διαταραχής.

Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες

Περίοδοι υψηλού στρες, όπως αυτές που σχετίζονται με τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου ή άλλες τραυματικές εμπειρίες, μπορεί να επηρεάσουν την εμφάνιση διπολικής διαταραχής. Θεωρείται ότι είναι ιδιαίτερα διαδεδομένοι σε άτομα που έχουν ήδη γενετική ή βιολογική προδιάθεση.

Φάρμακα

Η κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών συχνά συνοδεύει τη διπολική διαταραχή.

Ωστόσο, δεν είναι σαφές αν η κατάχρηση ουσιών πυροδοτεί την ψυχική ασθένεια ή αν είναι η ψυχική ασθένεια που προκαλεί τη χρήση ουσιών. Θα μπορούσε να είναι μια αμφίδρομη σχέση.

Πηγή: La Gaceta