Εξαρση της μυωπίας στις νεότερες γενιές παιδιών – 8 κρίσιμα ερωτήματα, τι συστήνουν οι οφθαλμίατροι

Η μυωπία ανησυχεί όλο και περισσότερο τους ειδικούς πλέον, καθώς αναμένεται να επηρεάσει εκατομμύρια περισσότερα παιδιά μέχρι το 2050, προειδοποιεί η μελέτη.

Περισσότερα από ένα στα τρία παιδιά και εφήβους παγκοσμίως έχουν μυωπία, σύμφωνα με τη μεγαλύτερη μελέτη του είδους της, και αναμένεται να υπάρξουν περισσότερες από 740 εκατομμύρια περιπτώσεις μυωπίας παγκοσμίως μέχρι το 2050.

Τι είναι η μυωπία;

Η μυωπία είναι μια πάθηση των ματιών κατά την οποία κάποιος δεν μπορεί να δει καθαρά τα αντικείμενα που βρίσκονται μακριά.

Ποια είναι τα πρώτα σημάδια της μυωπίας;

«Τα σημάδια της μυωπίας εντοπίζονται συνήθως όταν ο γονέας ή ο δάσκαλος παρατηρεί για πρώτη φορά ότι το παιδί κρατάει τα πράγματα κοντά στο πρόσωπο για να τα βλέπει καλύτερα ή κάθεται κοντά στην τηλεόραση ή μπορεί να διαβάσει τον πίνακα στην τάξη μόνο όταν κάθεται μπροστά στην αίθουσα αλλά όχι πίσω», σύμφωνα με την Dr Annegret Dahlmann-Noor, σύμβουλο παιδοφθαλμίατρο στο οφθαλμιατρείο Moorfields.

Πώς διαγιγνώσκεται η μυωπία;

«Η μυωπία συνήθως διαγιγνώσκεται από έναν οπτικό που κάνει έλεγχο όρασης και μετρά τα μάτια τους για γυαλιά», σύμφωνα με τον καθηγητή Chris Hammond, σύμβουλο παιδοφθαλμίατρο στο Guy’s and St Thomas’ NHS Foundation Trust. «Για τα παιδιά κάτω των έξι ετών, μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν ειδικά διασταλτικά κολλύρια για να γίνει ακριβής μέτρηση του κατά πόσον ένα παιδί είναι μυωπικό ή μακρόφθαλμο. Τα μεγαλύτερα παιδιά δεν χρειάζονται τις σταγόνες».

Πώς αντιμετωπίζεται η μυωπία;

Αν και η απλή θεραπεία της μυωπίας είναι η χρήση γυαλιών ή φακών επαφής για τη διόρθωση της όρασης, συχνά επιδεινώνεται με την ηλικία και, σύμφωνα με τον Hammond, «αυξάνεται ο κίνδυνος μακροπρόθεσμων προβλημάτων όρασης που απειλούν την όραση στα τέλη της ενήλικης ζωής».

Ο Hammond προσθέτει ότι αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν η εμφάνιση της μυωπίας συμβαίνει σε παιδιά πριν από την ηλικία των 10 ετών. «Αυτό συμβαίνει επειδή η ανάπτυξη των ματιών (η οποία προκαλεί μυωπία) επιβραδύνεται κατά την εφηβεία, αλλά σταματά μόνο γύρω στα 20 με 25 χρόνια. Υπάρχουν πλέον θεραπείες που προσπαθούν να ελέγξουν την εξέλιξη της μυωπίας και σε αυτές περιλαμβάνονται ειδικοί φακοί γυαλιών ή μαλακοί φακοί επαφής διπλής εστίασης ή σκληροί φακοί επαφής που φοριούνται τη νύχτα».

Σύμφωνα με τον Bhavin Shah, ειδικό σε θέματα μυωπίας στο Central Vision Opticians, οι θεραπευτικές επιλογές όπως η ορθοκερατολογία, οι ειδικοί φακοί επαφής διπλής εστίασης και οι φακοί γυαλιών «έχουν τεράστιο αντίκτυπο στην επιβράδυνση του ρυθμού μεταβολής της μυωπίας».

Ποια είναι η σχέση μεταξύ της μυωπίας και του χρόνου παραμονής μπροστά από την οθόνη;

Η παρατεταμένη εστίαση σε οθόνες και συσκευές έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον ρυθμό εξέλιξης της μυωπίας στα παιδιά και το να κρατάτε μια συσκευή κοντά στα μάτια σας για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση της μυωπίας.

Σύμφωνα με τον Hammond, εκτός από το οικογενειακό ιστορικό μυωπίας, οι κύριοι παράγοντες κινδύνου είναι η εργασία μπροστά σε οθόνες.

«Το πολύ διάβασμα και το να κρατάτε τα βιβλία πολύ κοντά μπορεί επίσης να οδηγήσει τα παιδιά να γίνουν πιο μυωπικά», λέει ο Shah.

Ποιες είναι οι προκλήσεις ως προς στη θεραπεία της μυωπίας;

Οι κύριες προκλήσεις είναι η ευαισθητοποίηση των γονέων για την πάθηση και η αλλαγή του τρόπου ζωής των παιδιών. Η άλλη πρόκληση είναι ότι η ύπαρξη μυωπίας αυξάνει τον κίνδυνο ασθενειών του οφθαλμού στους ενήλικες.

Οι μύωπες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διάφορες οφθαλμικές παθήσεις, όπως αποκολλήσεις αμφιβληστροειδούς, γλαύκωμα, καταρράκτη. Θα πρέπει να στέλνονται περισσότερες πληροφορίες στους γενικούς ιατρούς και σε άλλους επαγγελματίες υγείας, ιδίως σε εκείνους που έρχονται σε επαφή με παιδιά.

Ο ολοένα και πιο αστικός τρόπος ζωής μας αποτελεί επίσης πρόκληση για τη θεραπεία της μυωπίας, σύμφωνα με την Dahlmann-Noor. «Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και τα μικρά παιδιά έχουν όλο και λιγότερες ευκαιρίες να περνούν χρόνο στην ύπαιθρο. Και αυτό γιατί γνωρίζουμε ότι η έκθεση στο υπαίθριο ηλιακό φως καθυστερεί την έναρξη και επιβραδύνει την εξέλιξη της μυωπίας», λέει η Dahlmann-Noor.

Πώς θα κατανοήσουμε καλύτερα την μυωπία;

Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για το πόσα παιδιά επηρεάζονται από τη μυωπία και πώς λειτουργούν οι τρέχουσες θεραπείες, λέει ο Hammond. «Χρειάζεται συνεχής έρευνα σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου και τις νεότερες θεραπείες που είναι πιο αποτελεσματικές, καθώς οι τρέχουσες θεραπείες επιβραδύνουν την εξέλιξη της μυωπίας μόνο κατά περίπου 50%-60% κατά μέσο όρο», προσθέτει ο Hammond.

«Τέλος, δεν έχουμε ακόμη αποτελεσματικές θεραπείες για τη μακροπρόθεσμη απώλεια όρασης που βιώνουν τα άτομα με υψηλή μυωπία καθώς μεγαλώνουν».

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν;

«Η σύσταση είναι 14 ώρες την εβδομάδα σε εξωτερικό χώρο, είτε για άθληση είτε για αναψυχή. Πολλοί ειδικοί συνιστούν η χρήση οθόνης να αποφεύγεται για παιδιά κάτω των δύο ετών, να περιορίζεται σε μία ώρα την ημέρα μέχρι την ηλικία των πέντε ετών και στη συνέχεια σε δύο ώρες την ημέρα μέχρι την ηλικία των 12 ετών», λέει ο Hammond.

Όταν χρησιμοποιούν οθόνες και διαβάζουν, τα παιδιά θα πρέπει να ενθαρρύνονται να κάνουν διαλείμματα κάθε 20 λεπτά.

Διδάξτε στα παιδιά σας υγιεινές συνήθειες – βγείτε από τις οθόνες και κάντε κάποια κοινή οικογενειακή δραστηριότητα στην ύπαιθρο. Όχι μόνο θα είναι καλό για τα μάτια των παιδιών σας, αλλά μειώνει τις πιθανότητες της ανησυχητικής αύξησης των επιπέδων παχυσαρκίας και βελτιώνει τη φυσική κατάσταση.

Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό μυωπίας, βεβαιωθείτε ότι τα μάτια των παιδιών σας ελέγχονται τακτικά, κάθε χρόνο περίπου.