Η κάνναβη έχει αντικαρκινική δράση; Τι υποστηρίζει έρευνα επιστημόνων του ΕΚΠΑ

Tα κανναβινοειδή οξέα που περιέχει το φυτό της κάνναβης, ύστερα από ειδική τροποποίηση στο εργαστήριο, φαίνεται ότι έχουν σημαντική δράση στα καρκινικά κύτταρα που προκαλούν καρκίνο μαστού, ήπατος και μελάνωμα, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιείται στο Τμήμα Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ.

Θα πρέπει όμως να επιβεβαιωθεί η αντικαρκινική δράση τους ώστε μελλοντικά να μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή αντικαρκινικών φαρμάκων.

Έρευνα για την αντικαρκινική δράση της κάνναβης

Τα δεδομένα της έρευνας αυτής θα παρουσιάσει ο αναπληρωτής καθηγητής του Τομέα Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων, Τμήματος Φαρμακευτικής ΕΚΠΑ Προκόπιος Μαγιάτης, σε ανακοίνωσή του με θέμα «Προϊόντα κάνναβης στο χώρο του φαρμακείου: νέες εξελίξεις-νέες προκλήσεις», που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του 9ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής το οποίο διοργανώνει στις 13 και 14 Μαΐου ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης.

«Το φυτό της κάνναβης περιέχει τα κανναβινοειδή οξέα. Βασικός σκοπός της έρευνας που γίνεται στο Τμήμα Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ είναι η τροποποίηση των κανναβινοειδών οξέων με σκοπό την παραγωγή πρωτότυπων χημικών ενώσεων. Η κατηγορία των ουσιών αυτών εμφανίζει αυξημένη διεισδυτικότητα στις κυτταρικές μεμβράνες και τους λιπώδεις ιστούς, καθώς και βελτιωμένη σταθερότητα εντός και εκτός του οργανισμού, στοιχεία που οδηγούν σε πιο υποσχόμενες φαρμακολογικές δράσεις», εξηγεί ο κ. Μαγιάτης.

Παράλληλα, τονίζει ότι προχωρώντας στην φαρμακολογική αξιολόγησή τους, με πειράματα που διενεργήθηκαν σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα της δρ. Χαραλαμπίας Μπολέτη στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, ανακαλύφθηκε ότι οι ουσίες αυτές είχαν βελτιωμένη κυτταροτοξική δράση σε διάφορες καρκινικές σειρές κυττάρων (μαστού, μελανώματος, ήπατος κ.α.) με την πιο υποσχόμενη ουσία να είναι ο βουτυλεστέρας του κανναβιγερολικού οξέος (CBG) έναντι των καρκινικών κυττάρων μαστού.

«Το συγκεκριμένο κανναβινοειδές έχει ελεγχθεί και ως προς την τοξικότητά του και ύστερα από πειράματα σε ποντίκια φάνηκε ότι είναι μη τοξικό και μη ψυχοτρόπο, ακόμα και σε πολύ υψηλές δόσεις. Οι συγκεκριμένες ουσίες είναι κατοχυρωμένες με διεθνές δίπλωμα ευρεσιτεχνίας με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Αθηνών και της εταιρείας Ekati Alchemy Lab, SL. και αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε διαπραγματεύσεις με μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες για τη συνέχιση της αξιοποίησής τους» σημειώνει ο κ Μαγιάτης. Ταυτόχρονα αναφέρει ότι είναι σε εξέλιξη πάνω από 500 κλινικές μελέτες των συστατικών της κάνναβης και κυρίως των μη ψυχοτρόπων συστατικών της, ενώ υπό μελέτη είναι και νέα συνθετικά συστατικά με βελτιωμένες ιδιότητες.

Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από τους Προκόπη Μαγιάτη, Ευάγγελο Δαδιώτη, Ελένη Μέλλιου, Βαγγέλη Μήτση, Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου και Χαραλαμπία Μπολέτη.

Φαρμακευτικά σκευάσματα κάνναβης με έγκριση από τον ΕΟΦ

Σήμερα οι Έλληνες ασθενείς, όπως αναφέρει ο κ. Μαγιάτης, έχουν πρόσβαση σε δύο σκευάσματα που περιέχουν φαρμακευτική κάνναβη, είναι εγκεκριμένα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και τον ΕΟΦ και συνταγογραφούνται. Ωστόσο επειδή δεν κυκλοφορούν στην Ελλάδα, απαιτείται ειδική διαδικασία εισαγωγής. Το ένα από τα σκευάσματα αυτά περιέχει μόνο κανναβιδιόλη και χορηγείται ως συμπληρωματική θεραπεία επιληπτικών κρίσεων ενώ το άλλο περιέχει συνδυασμό τετραϋδροκανναβινόλης και κανναβιδιόλης χορηγείται για την αντιμετώπιση της σπαστικότητας και του νευροπαθητικού πόνου.

Σύμφωνα με τον κ. Μαγιάτη, με βάση τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις, αναμένεται να διατεθούν στα φαρμακεία τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης με τετραϋδροκανναβινόλη που θα χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή. Για τα προϊόντα αυτά θα ισχύουν οι παρακάτω ενδείξεις χρήσης:

• Πρόληψη και αντιμετώπιση σοβαρής ναυτίας ή εμέτου από χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και συνδυαστική θεραπεία έναντι HIV ή ηπατίτιδας C

• Αντιμετώπιση χρόνιου πόνου που σχετίζεται με καρκίνο ή παθήσεις του κεντρικού ή περιφερικού νευρικού συστήματος

• Αντιμετώπιση σπαστικότητας που σχετίζεται με σκλήρυνση κατά πλάκας ή βλάβες του νωτιαίου μυελού

• Ως ορεξιογόνο στην παρηγορική φροντίδα ασθενών που υποβάλλονται σε θεραπείες για καρκίνο ή AIDS

«Η συνταγογράφηση του τελικού προϊόντος φαρμακευτικής κάνναβης δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποτελεί θεραπεία πρώτης επιλογής. Συνταγογραφείται μόνο σε ασθενή που δεν ανταποκρίνεται σε άλλα θεραπευτικά σχήματα ή όταν αυτά δεν γίνονται καλά ανεκτά ή αντενδείκνυνται για τον συγκεκριμένο ασθενή», επισημαίνει ο κ. Μαγιάτης. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες όπως χαλάρωση, υποκινητικότητα, υπνηλία, ταχυκαρδία, ξηρoστομία, μείωση ενδοφθάλμιας πίεσης, σύνδρομο στέρησης, ευφορία και παραμέληση σημαντικών δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής. Όπως επισημαίνει ο κ. Μαγιάτης, οι φαρμακοποιοί οφείλουν να ενημερώνουν τους ασθενείς για τις ενδεχόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες, οι οποίες πρέπει να καταγράφονται και να υποβάλλεται Κίτρινη Κάρτα στον ΕΟΦ.

«Η έρευνα πραγματοποιείται από εκατοντάδες εργαστήρια σε όλο τον κόσμο, με αποτέλεσμα να προστίθενται συνεχώς καινούργιες πληροφορίες σχετικά με τις ενδείξεις, τις φαρμακολογικές δράσεις και τις ανεπιθύμητες ενέργειες της κάνναβης. Η επικαιροποιημένη ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας είναι κομβικής σημασίας για την ορθή χρήση της κάνναβης και των κανναβινοειδών και την καλύτερη εκπαίδευση των φαρμακοποιών που ενημερώνουν το κοινό», σημειώνει ο κ. Μαγιάτης.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ