Η κυκλοθυμία σε παιδιά και εφήβους και οι τρόποι διαχείρισής της

Η κυκλοθυμία θεωρείται μέρος του φάσματος της διπολικής διαταραχής, με ήπια αλλά χρόνια συμπτώματα.

Αυτό το άρθρο εξετάζει την πορεία που ακολουθεί η κυκλοθυμία, συμπεριλαμβανομένης της έναρξης και της πιθανότητας να εξελιχθεί σε διπολική διαταραχή. Διερευνά επίσης τα συμπτώματα της πάθησης, τις διαθέσιμες θεραπείες και τα βήματα που μπορούν να κάνουν οι γονείς και οι φροντιστές για να βοηθήσουν το παιδί τους.

Η πορεία της κυκλοθυμίας

Η κυκλοθυμική διαταραχή περιλαμβάνει περιόδους καταθλιπτικών συμπτωμάτων που εναλλάσσονται με περιόδους υπομανίας, που είναι μια κατάσταση αυξημένης διάθεσης.

Για να λάβει τη διάγνωση της κυκλοθυμίας, ένα παιδί πρέπει να εμφανίσει συμπτώματα για τουλάχιστον ένα χρόνο, με όχι περισσότερους από δύο μήνες χωρίς συμπτώματα.

Η έναρξη της κυκλοθυμίας ξεκινά τυπικά στην εφηβεία, αν και μπορεί να ξεκινήσει από την παιδική ηλικία.
Ένα οικογενειακό ιστορικό διπολικής ή κυκλοθυμικής διαταραχής είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη κυκλοθυμίας. Ορισμένες έρευνες υποδηλώνουν ότι η κυκλοθυμία είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη διπολικής διαταραχής.

Τα ποσοστά κυκλοθυμίας και άλλων διπολικών διαταραχών σε παιδιά και εφήβους δεν είναι καλά τεκμηριωμένα. Οι εκτιμήσεις για τον επιπολασμό της πάθησης στα παιδιά κυμαίνονται από 1,8% έως 3,9%, αλλά μια ανάλυση του 2021 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η διπολική διαταραχή στα προεφηβικά παιδιά ήταν πολύ σπάνια.

Τα συμπτώματα της κυκλοθυμίας

Για να διαπιστώσετε αν το παιδί σας είναι κυκλοθυμικό θα πρέπει να υπάρχουν έστω 3 από τα συμπτώματα που ακολουθούν:

• Δυσκολία ολοκλήρωσης μιας εργασίας
• Απόσπαση προσοχής
• Υπερβολική απερίσκεπτη συμπεριφορά, όπως γρήγορη οδήγηση, υπερβολικές δαπάνες, κατάχρηση ουσιών κ.λπ.
• Γρήγορη ομιλία
• Ευερέθιστη συμπεριφορά
• Έλλειψη συγκέντρωσης
• Υπερβολικά χαρούμενη διάθεση
• Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας
• Πολύ λίγος ή καθόλου ύπνος, χωρίς αίσθημα κούρασης

Τα παιδιά ή οι έφηβοι με κυκλοθυμία μπορεί να περιγραφούν ως αναξιόπιστα, κυκλοθυμικά ή με ιδιορρυθμία λόγω απρόβλεπτων ή ευερέθιστων διαθέσεων.

Η έρευνα εξηγεί ότι οι διπολικές παθήσεις της παιδικής ηλικίας συνυπάρχουν επίσης με άλλες παθήσεις ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένης της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (ADHD). Οι συνυπάρχουσες καταστάσεις μπορεί μερικές φορές να περιπλέκουν τη διαδικασία διάγνωσης ή να συμβάλλουν σε λανθασμένη διάγνωση.

Επιλογές θεραπείας για την κυκλοθυμία

Μόλις ένα παιδί αξιολογηθεί και διαγνωστεί με κυκλοθυμία, ο γιατρός θα καθορίσει την καταλληλότερη θεραπεία γι’ αυτό. Δεν υπάρχει ίαση για την κυκλοθυμία σε παιδιά και εφήβους, αλλά υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων.

Φάρμακα

Τα φάρμακα είναι συχνά η θεραπεία πρώτης γραμμής για τη διπολική διαταραχή τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες. Τέτοια φάρμακα δρουν βοηθώντας στη σταθεροποίηση της διάθεσης.

Φάρμακα που σταθεροποιούν τη διάθεση, όπως το λίθιο και τα αντισπασμωδικά που σταθεροποιούν τη διάθεση, είναι γνωστό ότι είναι αποτελεσματικά για τη διπολική διαταραχή σε παιδιά και εφήβους. Τέτοια φάρμακα είναι συχνά αποτελεσματικά, αλλά μπορεί να έχουν πιθανές παρενέργειες που θα πρέπει να συζητήσετε με το γιατρό του παιδιού σας.

Μπορεί να συνταγογραφούνται αντικαταθλιπτικά φάρμακα, αλλά πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή σε παιδιά και εφήβους με οικογενειακό ιστορικό διπολικής διαταραχής, καθώς μπορεί δυνητικά να συμβάλουν σε μανιακά επεισόδια ή αυξημένη κυκλική διάθεση.

Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία έχει επίσης αποδειχθεί ότι είναι μια αποτελεσματική συνοδευτική θεραπεία. Η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα καταθλιπτικών ή μανιακών επεισοδίων. Τα παιδιά μπορούν επίσης να εργαστούν για την ανάπτυξη δεξιοτήτων αντιμετώπισης που θα τα βοηθήσουν να διαχειριστούν καλύτερα τα συμπτώματά τους.

Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) είναι ένας τύπος θεραπείας που μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά και τους εφήβους με κυκλοθυμία να μάθουν να αναγνωρίζουν μη βοηθητικά ή αρνητικά μοτίβα σκέψης και συμπεριφορές που μπορεί να συμβάλλουν σε επεισόδια διάθεσης.
Η θεραπεία μπορεί να είναι χρήσιμη, αλλά είναι συχνά πιο αποτελεσματική όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή.

Πότε να αναζητήσετε βοήθεια

Εάν ανησυχείτε για συμπτώματα ή συμπεριφορές που εμφανίζει το παιδί σας, μιλήστε με τον παιδίατρό του για περαιτέρω αξιολόγηση. Οι αλλαγές στη διάθεση, τα επίπεδα δραστηριότητας, οι συμπεριφορές, οι ακαδημαϊκές επιδόσεις, η κοινωνική συμπεριφορά και τα πρότυπα ύπνου μπορεί να είναι αιτία ανησυχίας.

Μιλήστε με τον παιδίατρό τους ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας εάν το παιδί ή ο έφηβος/η σας έχει συμπτώματα κυκλοθυμίας ή άλλης διπολικής διαταραχής. Η κυκλοθυμία είναι μια σοβαρή ιατρική ασθένεια που απαιτεί θεραπεία.
Η θεραπεία μπορεί να μειώσει σημαντικά τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και ενδεχομένως να αποτρέψει μελλοντικά επεισόδια.

Τα αποτελέσματα της κυκλοθυμίας

Παρόλο που η κυκλοθυμία θεωρείται χρόνια διαταραχή, η κατάλληλη θεραπεία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη διαχείριση των συμπτωμάτων. Χωρίς θεραπεία, ωστόσο, οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες που σχετίζονται με την κυκλοθυμία είναι:

• Κακή σχολική απόδοση
• Αυξημένος κίνδυνος απόπειρας αυτοκτονίας
• Δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Χρήση ή και κατάχρηση ουσιών

Λιγότεροι από τους μισούς ανθρώπους με κυκλοθυμία καταλήγουν να αναπτύξουν διπολική διαταραχή και σε μερικούς ανθρώπους, η κυκλοθυμία εξαφανίζεται κατά την πάροδο του χρόνου.

Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά με κυκλοθυμία

Εάν το παιδί σας έχει διαγνωστεί με κυκλοθυμία ή άλλη πάθηση ψυχικής υγείας, υπάρχουν βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να προσφέρετε υποστήριξη και να βοηθήσετε το παιδί σας να διαχειριστεί τα συμπτώματά του.

Μερικές ενέργειες που μπορείτε να κάνετε:

• Να είστε υπομονετικοί και με κατανόηση με το παιδί σας. Ενθαρρύνετέ το να σας μιλήσει γι’ αυτό που βιώνει.
• Δώστε προσοχή στις διαθέσεις και τις συμπεριφορές του παιδιού σας για να παρακολουθήσετε αλλαγές που μπορεί να υποδηλώνουν επεισόδιο διάθεσης.
• Αναγνωρίστε τα ερεθίσματα του παιδιού σας και λάβετε μέτρα για να διαχειριστείτε τις αλλαγές στη διάθεσή του.
• Βοηθήστε το παιδί σας να τηρήσει το πρόγραμμα θεραπείας του. Χρειάζεται χρόνος για να λειτουργήσουν η θεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή, επομένως η συνέπεια είναι σημαντική.
• Βοηθήστε το παιδί σας να διαχειριστεί το άγχος του. Το άγχος μπορεί να κάνει τα συμπτώματα χειρότερα και δυσκολότερα στη διαχείριση, επομένως η ελαχιστοποίηση των πηγών στρες και η στήριξη σε στρατηγικές χαλάρωσης μπορεί να είναι χρήσιμη.