Η λακτόζη είναι ένας τύπος ζάχαρης που βρίσκεται στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπινου γάλακτος.
Επίσης, ονομάζεται σάκχαρο του γάλακτος και δεν βρίσκεται σε οποιαδήποτε άλλη τροφή στη φυσική της μορφή.
Πού κρύβεται η λακτόζη
Η μεγαλύτερη συγκέντρωση λακτόζης ανευρίσκεται στο γάλα και ποικίλλει ανάλογα με το είδος του ζώου. Για παράδειγμα, το ανθρώπινο γάλα έχει γενικά ένα υψηλότερο ποσοστό βάρους σε λακτόζη, συνήθως περίπου 7-9% από αυτό που έχουν οι αγελάδες, οι κατσίκες και τα πρόβατα και που κυμαίνεται από 5% βάρους σε λακτόζη.
Η ζάχαρη αυτή έχει βρεθεί σε διάφορους βαθμούς και σε άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το τυρί, το βούτυρο, η μαργαρίνη, το γιαούρτι, ο ορός γάλακτος και το γάλα σε σκόνη. Υπάρχει όμως πολύ λίγη απ’ αυτήν στο τυρί, στο βούτυρο και στη μαργαρίνη. Ο ορός γάλακτος, το γάλα σε σκόνη και το συμπυκνωμένο γάλα, ωστόσο, περιέχουν ένα πολύ υψηλό ποσοστό της συγκεκριμένης ζάχαρης, κάπου 50% ή και περισσότερο σε ορισμένες περιπτώσεις. Η περιεκτικότητα του σακχάρου του γάλακτος στο γιαούρτι μπορεί να ποικίλλει, αλλά γενικά είναι περίπου 2% έως 6%.
Η λακτόζη προστίθεται συχνά σε παρασκευασμένα τρόφιμα για επικάλυψη ή για να αποφευχθεί η συσσωμάτωση. Χρησιμοποιείται ακόμα στις τηγανίτες, ενώ προστίθεται στα κονσερβοποιημένα και κατεψυγμένα λαχανικά για να αποτραπεί ο αποχρωματισμός.
Μερικά σάκχαρα του γάλακτος μπορεί επίσης να βρεθούν σε προϊόντα σε σκόνη, όπως οι αφυδατωμένες πατάτες, οι σούπες, τα συμπληρώματα υποκατάστατων γευμάτων αλλά και σε μερικές σάλτσες για σαλάτες, συμπληρώματα πρωτεϊνών, ζαχαρωτά και επεξεργασμένα κρέατα.
Τέλος, η χρήση της έχει επεκταθεί και σε πολλά μη συνταγογραφούμενα και συνταγογραφούμενα φάρμακα ως γέμιση ή επίστρωση.
Δυσανεξία στη λακτόζη: Πόσους Έλληνες αφορά;
Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι ένα ποσοστό 10-20% του πληθυσμού πάσχει από δυσανεξία στη λακτόζη. Τα συμπτώματα της δυσανεξίας στη λακτόζη είναι η διάρροια, το κοιλιακό άλγος, οι βορβορυγμοί, ο μετεωρισμός και η αποβολή αερίων που συνοδεύουν την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Αιτία είναι η μειωμένη δραστηριότητα της λακτάσης, του ενζύμου που διασπά την λακτόζη. Εντούτοις, η δυσανεξία στα γαλακτοκομικά προϊόντα δεν είναι πάντα αποτέλεσμα ανεπάρκειας της λακτάσης.
Γιατί δημιουργείται το πρόβλημα;
Η δυσαπορρόφηση της λακτόζης μπορεί να έχει πολλές αιτίες και ανάμεσά τους μπορεί να είναι η μειωμένη παραγωγή ή δραστηριότητα λακτάσης, η οποία με τη σειρά της μπορεί να οφείλεται σε:
– Φυλετικούς ή εθνικούς παράγοντες
– Πρόωρη γέννηση
– Συγγενή ανεπάρκεια λακτάσης
– Βακτηριακή υπερανάπτυξη στο λεπτό έντερο
– Λοιμώξεις του λεπτού εντέρου
– Βλεννογονικές βλάβες του λεπτού εντέρου από κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη), νόσο του Crohn, φάρμακα ή ακτινοβολίες.
Οι λόγοι λοιπόν που μπορεί κάποιος να παρουσιάσει δυσανεξία στη λακτόζη είναι πολλοί και επίσης έχουν να κάνουν με τον βαθμό που αυτός διαθέτει την εν λόγω ανεπάρκεια αλλά και το εύρος και τον αριθμό των τροφίμων που καταναλώνει. Δυστυχώς, πολύ συχνά αυτή η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη πιο πολύ εξαιτίας του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου που μπορεί να συνυπάρχει. Επομένως, η διάγνωση της δυσανεξίας στη λακτόζη πρέπει να γίνεται σε όσους ασθενείς έχουμε βάσιμες υποψίες ότι νοσούν.
Τα ύποπτα συμπτώματα
Αν τα συμπτώματα παρουσιάζονται αμέσως μετά τη λήψη της λακτόζης η διάγνωση είναι πιο εύκολη. Συμπτώματα που εμφανίζονται μέσα στα πρώτα 30 λεπτά από τη λήψη της λακτόζης είναι η ναυτία και ένα αίσθημα πληρότητας (φούσκωμα) του στομαχιού, ενώ αυτά που εμφανίζονται μέσα σε 2 έως 6 ώρες είναι ο κοιλιακός πόνος, ο οποίος μπορεί να έχει κολικοειδή χαρακτήρα (γύρω από τον ομφαλό ή στο κάτω μέρος της κοιλιάς), η έντονη εντερική κινητικότητα, το φούσκωμα, η έκλυση αερίων και η διάρροια. Η τυπική διάρροια χαρακτηρίζεται από υδαρή, ογκώδη και αφρώδη κόπρανα. Στα παιδιά και τους εφήβους μπορεί να υπάρχει εμετός.
Αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να οδηγήσουν στον ειδικό γαστρεντερολόγο, ο οποίος και θα σας προτείνει τη διενέργεια ενός ειδικού τεστ που θα αποκαλύψει ή όχι το πρόβλημα της δυσανεξίας, ενώ θα σας προτείνει και όλες τις ενδεδειγμένες λύσεις. Στο Peptocare πραγματοποιείται τεστ δυσανεξίας της λακτόζης, με βιοπτικό δείγμα που λαμβάνεται με γαστροσκόπηση. Η εξέταση είναι ταχεία και οικονομικά προσιτή.
Για περισσότερες συμβουλές και πληροφορίες επικοινωνήστε με την κα Σκλάβαινα, Γαστρεντερολόγο, στο 2104616033 & 697 244 5979 ή επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.peptocare.gr
Πηγή