Παγκόσμια Ημέρα Ελονοσίας 2017: «Ας βάλουμε οριστικά τέλος στην ελονοσία»

Είναι επίσης μια ευκαιρία για τις χώρες στις πληγείσες περιοχές να μάθουν από τις εμπειρίες τους και να αλληλο-υποστηριχθούν, για τα ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα να μεταγράψουν την επιστημονική τους πρόοδο στους εμπειρογνώμονες και το ευρύ κοινό και για διεθνείς εταίρους, εταιρείες και ιδρύματα να παρουσιάσουν τις προσπάθειές τους και να προβληματιστούν σχετικά με το πώς να αναβαθμίσουν τις πρακτικές που έχουν αποδειχτεί αποτελεσματικές.

Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Ελονοσίας για το 2017 είναι «Ας βάλουμε οριστικά τέλος στην ελονοσία» (End Malaria for Good) και υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεχείς επενδύσεις και για την αειφόρο δέσμευση των πολιτικών φορέων για αποτελεσματική πρόληψη και έλεγχο της ασθένειας.

Πώς μεταδίδεται η ελονοσία

Η ελονοσία είναι λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από ένα γένος πλασμώδιου που αρχικά ονομάστηκε πλασμώδιο του Λαβεράν, από τον Γάλλο στρατιωτικό ιατρό Σαρλ Λουί Λαβεράν, ο οποίος παρατήρησε πρώτος το 1880 την παρουσία αυτών των παρασίτων στο αίμα ασθενών που πέθαναν από ελονοσία. Μεταδίδεται στον άνθρωπο από το θηλυκό κουνούπι του είδους Ανωφελές (Anopheles). Το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις έλος και νόσος, καθώς είχε παρατηρηθεί ότι η νόσος ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη γύρω από ελώδεις περιοχές. Διεθνώς αποκαλείται μαλάρια [malaria (από τις ιταλικές λέξεις: mal + aria = κακός αέρας)] από την πεποίθηση που επικρατούσε κάποτε ότι η ασθένεια προκαλούταν από τον «κακό αέρα» κοντά στα έλη. Υπάρχουν 4 τύποι πλασμωδίων. Η πλειονότητα των περιπτώσεων ελονοσίας οφείλονται στο πλασμώδιο falciparum, που είναι το πιο επικίνδυνο και θανατηφόρο.

Η ελονοσία είναι επίσης δυνατό να μεταδοθεί με τη μετάγγιση αίματος, τη μεταμόσχευση οργάνων και τη χρήση μολυσμένης βελόνας ή σύριγγας. Σπανιότερα, η μετάδοση μπορεί να γίνει και από τη μητέρα στο έμβρυο.

Η ελονοσία δεν μεταδίδεται άμεσα από άτομο σε άτομο μέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγμα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής.

Πόσο σύντομα εμφανίζονται τα συμπτώματα

Στις περισσότερες περιπτώσεις και ανάλογα με το είδος του πλασμωδίου, τα συμπτώματα εμφανίζονται 1 έως 4 εβδομάδες μετά το τσίμπημα του μολυσμένου κουνουπιού, όμως μπορεί να εμφανιστούν έως και 1 χρόνο μετά τη μόλυνση.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ελονοσίας

Η κλινική εικόνα της νόσου ποικίλλει από ασυμπτωματική έως και σοβαρή νόσηση ή και θάνατο. Τα κύρια και πιο συνηθισμένα συμπτώματα της ελονοσίας είναι: υψηλός πυρετός με ρίγος, εφίδρωση, κεφαλαλγία, μυαλγία και γενική αδιαθεσία, συμπτώματα γριπώδους συνδρομής. Ο πυρετός μπορεί να εμφανίζεται κάθε δεύτερη ή κάθε τρίτη ημέρα, χωρίς όμως αυτό να παρατηρείται συχνά (συνήθως εμφανίζεται καθημερινά).

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι: ναυτία, εμετός, διάρροια, κοιλιακός πόνος. Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εκδηλωθεί αναιμία και ίκτερος (κίτρινη χροιά των ματιών, του δέρματος και των βλεννογόνων) εξαιτίας της καταστροφής των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος (αιμόλυση).

Αν δεν δοθεί κατάλληλη θεραπεία και σε σοβαρές μορφές της νόσου μπορεί να παρουσιαστούν νευρολογικά συμπτώματα, νεφρική ή αναπνευστική ανεπάρκεια.

Ποια είναι η θεραπεία της ελονοσίας

Η ελονοσία είναι ιάσιμη νόσος και θεραπεύεται αποτελεσματικά εάν διαγνωστεί εγκαίρως και ο ασθενής λάβει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Υπάρχουν διάφορα αποτελεσματικά ανθελονοσιακά φάρμακα. Η θεραπεία της ελονοσίας (είδος φαρμάκου και διάρκεια της θεραπείας) εξαρτάται από το είδος του πλασμωδίου που προκαλεί τη λοίμωξη και την περιοχή στην οποία συνέβη η μόλυνση, λόγω της εμφάνισης αντοχής σε μερικά από τα ανθελονοσιακά φάρμακα σε ορισμένες χώρες. Η θεραπεία εξαρτάται επίσης από το πόσο σοβαρή είναι η νόσος, από την ηλικία και τις χρόνιες παθήσεις του ασθενούς και από το εάν υφίσταται ή αναμένεται εγκυμοσύνη.

Η θεραπεία συνιστάται να ξεκινάει έγκαιρα στα πρώτα στάδια της νόσου, πριν αυτή εξελιχθεί σε σοβαρή μορφή. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι απαραίτητες τόσο για τη βελτίωση της πρόγνωσης του ασθενούς, όσο και για τη διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης της ελονοσίας.

Πηγές: Υπουργείο Υγείας, ΚΕΕΛΠΝΟ, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Διαβάστε επίσης:

Έτσι θα προστατευτούμε εφέτος από τα κουνούπια: Εγκύκλιος Μπασκόζου σε Δήμους & Περιφέρειες

«Προνομιακός» τόπος τα Βαλκάνια για ασθένειες που μεταδίδονται με τα κουνούπια

Τα 3 συστατικά που πρέπει να αναζητήσετε σε ένα αντικουνουπικό σπρέι