Παρελθόν και παρόν στην ψυχαναλυτική διαδικασία

Η επίδραση του παρελθόντος στο ψυχικό παρόν, αλλά και εκείνη της παρούσας εμπειρίας στη θεώρηση του παρελθόντος, από την οπτική γωνία της ψυχανάλυσης, αποτελούν το αντικείμενο του XVου Συμποσίου της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα (στο ξενοδοχείο Acropolis Divani) από τις 7 μέχρι και τις 9 Απριλίου του 2017. Ο τίτλος του είναι: Επανάληψη της ιστορίας ή νέα εμπειρία; Παρελθόν και παρόν στην ψυχαναλυτική διαδικασία.

Η προβληματική του Συμποσίου θα μπορούσε να συνοψιστεί ως εξής: Σύμφωνα με την κλασική άποψη, όσα φέρνει ο αναλυόμενος στην ψυχαναλυτική συνεδρία έχουν τις πρωταρχικές τους πηγές στις σχέσεις και τις συγκρούσεις του παρελθόντος, οι οποίες, στο πλαίσιο της ψυχαναλυτικής διαδικασίας, αναβιώνουν και επαναλαμβάνονται. Ωστόσο, η παρούσα σχέση του αναλυόμενου με τον ψυχαναλυτή δεν επηρεάζει εντέλει την ποιότητα του υλικού που αναδύεται;

Πολλοί είναι πλέον οι ψυχαναλυτές που υποστηρίζουν ότι το σημαντικό στοιχείο είναι η νέα εμπειρία, εκείνη της σχέσης και της αλληλεπίδρασης των δύο πρωταγωνιστών της ψυχαναλυτικής διαδικασίας. Άλλοι ακόμα, εδώ και αρκετές δεκαετίες, διατυπώνουν μια συνθετική άποψη, υποστηρίζοντας ότι το υλικό των συνεδριών έχει πολλαπλές πηγές και ότι σχετίζεται τόσο με την ιστορία του αναλυόμενου, όσο και με την παρούσα εμπειρία της συνάντησης και της αλληλεπίδρασης του με τον ψυχαναλυτή.

Τέλος, σε κάθε περίπτωση, είναι δύσκολο υπό τις παρούσες συνθήκες να αγνοήσει κανείς τη σημασία που μπορεί να αποκτήσει η «ενεστώσα» επίδραση ενός ραγδαία, πολλές φορές βίαια μεταβαλλόμενου κοινωνικού περιβάλλοντος στην εργασία του ψυχαναλυτικού –και ευρύτερα του ψυχοθεραπευτικού- ζεύγους.

Η Ελληνική Εταιρεία Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας, από την ίδρυση της οποίας συμπληρώνονται φέτος 40 χρόνια, επεδίωξε εξαρχής να συνδέσει την δραστηριότητά της με την ανταπόκριση στις ανάγκες μιας εξελισσόμενης κλινικής πραγματικότητας – και αυτή ήταν η αφετηρία για την επιλογή του συγκεκριμένου θέματος για το Συμπόσιο. Ωστόσο, η διαλεκτική παρελθόντος και παρόντος δεν έχει μόνο κλινικές διαστάσεις. Αφορά και πολλές άλλες περιοχές της σκέψης, καθώς και των επιστημών του ανθρώπου. Σε ειδικές συνεδρίες του Συμποσίου επιδιώκεται ο διάλογος και η αναζήτηση σημείων επαφής στη θεώρηση της σχέσης του παρελθόντος με το παρόν μεταξύ της Ψυχανάλυσης και της Ιστορίας, καθώς και της Φιλοσοφίας.

Το Συμπόσιο πραγματοποιείται με την Αιγίδα της International Federation of Psychoanalytic Societies, της Ιατρικής Σχολής, ΕΚΠΑ, και της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και με τη συνεργασία της Βορειοελλαδικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας και της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Παιδιού και Εφήβου. Σε αυτό θα λάβουν μέρος, εκτός από τους Έλληνες (Δ. Αναστασόπουλος, Ε. Ασλανίδης, Γρ. Βασλαματζής, Κ. Εμμανουηλίδης, Ι. Ιεροδιακόνου – Μπένου, Χ. Καραμανωλάκη, Δ. Κυριαζής, Γρ. Μανιαδάκης, Α. Μούτσιανου, Κ. Ναυρίδης, Μ. Πέτρου, Δ. Ρήγας, Τζ. Σουμάκη, Κ. Ταλφανίδης, Β. Φαλάρας, Κ. Φελέκη, Γ. Χαλκιά, Γ. Χατζησταυράκης, Π. Χατζητάσκος και άλλοι) και σημαντικοί ευρωπαίοι ψυχαναλυτές, οι V. Bonaminio, R. D. Hinshelwood και R. Lombardi. Και, οι ιστορικοί και πανεπιστημιακοί Ε. Γαζή και Β. Καραμανωλάκης, ο καθηγητής Ψυχιατρικής Μ. Λειβαδίτης καθώς και οι φιλόσοφοι και πανεπιστημιακοί Σ. Δεληβογιατζής και Α. Χατζημωϋσής, στις αντίστοιχες ειδικές συνεδρίες συνάντησης της ψυχανάλυσης με τη σύγχρονη ελληνική ιστορία («Από το παρόν στο παρελθόν: διαδρομές προς έναν άλλο τόπο;») και τη φιλοσοφία («Για τη σκέψη, το χρόνο, τη συνείδηση και το ασυνείδητο στις φυσικές επιστήμες και στην ψυχανάλυση: Επιστημολογική προσέγγιση»).

Πληροφορίες για το Συμπόσιο και λεπτομέρειες για το Πρόγραμμά του μπορούν να ζητήσουν οι ενδιαφερόμενοι από τη Γραμματεία της ΕΕΨΨ (Τηλ. 210 7712901, e-mail: hspp@otenet.gr) καθώς και στον ιστότοπο: www. psychoanalysis-psychotherapy.gr.