Παχυσαρκία και σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2: Αντιμετώπιση με χειρουργείο

H παχυσαρκία είναι μία πάθηση πολυπαραγοντικής αιτιολογίας με ολοένα αυξανόμενη συχνότητα.

Χαρακτηρίζεται από την αυξημένη εναπόθεση λίπους στο ανθρώπινο σώμα, που έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση σοβαρών προβλημάτων.

«Τα τελευταία χρόνια, η παχυσαρκία έχει λάβει διαστάσεις πανδημίας, πλήττοντας εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού. Χαρακτηριστικά, η επίπτωσή της έχει διπλασιαστεί από το 1990 έως και σήμερα. Η Ελλάδα κατέχει τα πρωτεία στην Ευρώπη καθώς υπολογίζεται πως το 62,3% των ενηλίκων είναι υπέρβαροι και το 24,9% παχύσαρκοι», αναφέρει ο κ. Χαράλαμπος Σπυρόπουλος, Ειδικός Χειρουργός, MD, PhD, FACS Διευθυντής Κλινικής Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Πεπτικού Συστήματος, Παχυσαρκίας και Διαβήτη στο Metropolitan General, εκλεγμένο μέλος του τετραμελούς ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Παχυσαρκίας (Ε.Χ.Ε.Π.).

Η
παχυσαρκία συνοδεύεται από πολυάριθμες
παθήσεις που επηρεάζουν όλα τα όργανα
του ανθρωπίνου σώματος:

• Σακχαρώδης
  διαβήτης τύπου 2
• Καρδιαγγειακά
  νοσήματα
• Υπέρταση
• Υπερχοληστερολαιμία
  / υπερτριγλυκεριδαιμία
• Αναπνευστικά
  προβλήματα / υπνική άπνοια
• Υπογονιμότητα
• Αυξημένη
  συχνότητα ορισμένων τύπων καρκίνου
• Αρθρίτιδες
• Μειωμένη
  libido στους άνδρες
• Λιπώδης
  διήθηση ήπατος.

Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

Ο
σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια από
τις συχνότερες μεταβολικές ασθένειες
της εποχής μας. Χαρακτηρίζεται από
διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης
και υψηλά επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.

Αφορά
το 80% του πληθυσμού των ασθενών με
σακχαρώδη διαβήτη. H πάθηση, σε αντίθεση
με τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 όπου
υπάρχει έλλειψη ινσουλίνης από το
πάγκρεας, χαρακτηρίζεται από την αυξημένη
αντίσταση των κυττάρων στόχων στη δράση
της ινσουλίνης, η οποία μάλιστα συνήθως
έχει αυξημένα επίπεδα.

Σύμφωνα
με στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας
Διαβήτη (International Diabetes Federation), μέχρι το
έτος 2040, ο αριθμός των διαβητικών ασθενών
θα αυξηθεί στα 642 εκατομμύρια παγκοσμίως
και ένα μεγάλο μέρος αυτών των ασθενών
θα σχετίζεται με την παχυσαρκία.

Παχυσαρκία και σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

Ο
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει
αναγνωρίσει την παχυσαρκία ως επιδημική
πάθηση ήδη από το 1997. Εντούτοις, η στενή
συσχέτισή της με τον σακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2 έχει οδηγήσει τη διεθνή κοινότητα
να αναφέρεται σε διπλή πανδημία
παχυσαρκίας και διαβήτη, γνωστή με τον
όρο «Diabesity»
(diabetes:
διαβήτης & obesity:
παχυσαρκία).

Οι
δύο αυτές ασθένειες συνδέονται άρρηκτα,
καθώς η παχυσαρκία αποτελεί τον κύριο
παράγοντα κινδύνου για την πρόκληση
του διαβήτη τύπου 2. Η παθοφυσιολογική
συσχέτιση μεταξύ των δύο ασθενειών
εντοπίζεται στην ενδοκρινική δράση του
λιπώδους ιστού. Στο παρελθόν, ο λιπώδης
ιστός αντιμετωπιζόταν απλώς ως μια
πλούσια αποθήκη ενέργειας για τον
οργανισμό.
Σήμερα είναι πλέον σαφές
και αποδεδειγμένο πως έχει σημαντική
ενδοκρινική λειτουργία μέσω της παραγωγής
πεπτιδίων με ορμονική δράση. Ο ακριβής
ρόλος και η λειτουργία του λιπώδους
ιστού ως ενδοκρινής αδένας δεν έχουν
αποσαφηνισθεί ακόμη πλήρως, ωστόσο
θεωρείται πως η κατανόηση της λειτουργίας
του θα επιτρέψει τη θεραπεία πολλών
μεταβολικών διαταραχών.

Αντιμετώπιση της παχυσαρκίας & του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2

Η
στενή συσχέτιση ανάμεσα στις δύο
ασθένειες παρέχει πολύτιμα δεδομένα
για τη συνδυαστική αντιμετώπισή τους.
Αποδεδειγμένα πλέον η επιτυχημένη
αντιμετώπιση της κλινικά σοβαρής
παχυσαρκίας θεραπεύει ή βελτιώνει
δραστικά και τον σακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2.

Από
το 2017, ενδοκρινολογικές εταιρίες σε
όλον τον κόσμο έχουν αποδεχθεί και
υιοθετήσει τη χειρουργική θεραπεία ως
ενδεδειγμένο τρόπο αντιμετώπισης του
σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και της
παχυσαρκίας.

Τι είναι η μεταβολική χειρουργική;

Η
μεταβολική χειρουργική είναι ο σύγχρονος
όρος που αναφέρεται στο σύνολο των
χειρουργικών επιλογών για τη συνδυασμένη
αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και των
μεταβολικών παθήσεων που την συνοδεύουν,
με κύριο εκπρόσωπο τον σακχαρώδη διαβήτη
τύπου 2. Πρόκειται για επεμβάσεις οι
οποίες μέσω των αλλαγών που επιτυγχάνουν
στο γαστρεντερικό σύστημα προκαλούν
άμεσες αλλαγές και στο μεταβολισμό της
γλυκόζης.

Οι
Διεθνείς Κατευθυντήριες Οδηγίες για
τη διενέργεια Μεταβολικών Επεμβάσεων
(επεμβάσεις παχυσαρκίας και χειρουργική
αντιμετώπιση του διαβήτη) είναι οι εξής:

• Συστήνεται
  σε διαβητικούς παχύσαρκους ασθενείς
  (παχυσαρκία κατηγορίας 3).
• Συστήνεται
  σε διαβητικούς παχύσαρκους ασθενείς
  κατηγορίας 2 που δεν μπορούν να ελέγξουν
  τα επίπεδα σακχάρου του αίματος με τη
  φαρμακευτική αγωγή.
• Προτείνεται
  ως εναλλακτική επιλογή αντιμετώπισης
  σε διαβητικούς παχύσαρκους ασθενείς
  κατηγορίας 2 και άνω, ανεξαρτήτως
  θεραπευτικού σχήματος και επιπέδου
  σακχάρου στο αίμα.
• Προτείνεται
  (ως εναλλακτική επιλογή) σε διαβητικούς
  ασθενείς, οι οποίοι πάσχουν από παχυσαρκία
  κατηγορίας 1 και δεν μπορούν να ελέγξουν
  τα επίπεδα σακχάρου του αίματος με τη
  φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν.

«Οι
χειρουργικές επιλογές, σε συνδυασμό με
τα «δώρα» της βιοτεχνολογίας, έχουν
προσφέρει εξαιρετικά ασφαλείς και
αποτελεσματικές μεταβολικές επεμβάσεις.
Οι σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές
ενσωματώνουν τη ρομποτική τεχνολογία,
γεγονός που συνεπάγεται μεγιστοποίηση
της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας
και επιτάχυνση της μετεγχειρητικής
αποκατάστασης του ασθενούς.

Οι
πιο σύγχρονες ελάχιστα επεμβατικές
μεταβολικές επεμβάσεις, είναι:

• Ρομποτική
  γαστρική παράκαμψη (bypass)
• Ρομποτική
  γαστρική παράκαμψη μιας αναστόμωσης
  (one-anastomosis / mini bypass)
• Ρομποτική
  επιμήκης γαστρεκτομή (γαστρικό sleeve)
• Ρομποτική
  χολοπαγκρεατική εκτροπή», καταλήγει
  ο κ. Σπυρόπουλος.