Ποια επικίνδυνα για την υγεία χημικά περιέχουν τα χάρτινα καλαμάκια

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι περιέχουν «παντοτινά χημικά», τα οποία μπορούν να βλάψουν την ανθρώπινη υγεία.

«Τα καλαμάκια από υλικά φυτικής προέλευσης, όπως το χαρτί και το μπαμπού, συχνά διαφημίζονται ως πιο βιώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον από αυτά που κατασκευάζονται από πλαστικό», δήλωσε ο ερευνητής Thimo Groffen, περιβαλλοντικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας στο Βέλγιο.

«Ωστόσο, η παρουσία PFAS σε αυτά τα καλαμάκια, σημαίνει ότι αυτό δεν είναι απαραίτητα αλήθεια».

Ο Groffen και οι συνεργάτες του εξέτασαν καλαμάκια 39 διαφορετικών εταιριών αναζητώντας πολυ- και υπερφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS).

Τα καλαμάκια ήταν φτιαγμένα από χαρτί, μπαμπού, γυαλί, ανοξείδωτο ατσάλι και πλαστικό. Κάθε καλαμάκι πέρασε από δύο γύρους δοκιμών για PFAS.

Τα PFAS βρέθηκαν στο 69% των προϊόντων. Οι δοκιμές εντόπισαν 18 διαφορετικά PFAS.

Αυτές οι χημικές ουσίες βρέθηκαν στο 90% των χάρτινων προϊόντων και στο 80% των προϊόντων από μπαμπού, στο 75% των πλαστικών και στο 40% των γυάλινων.

Τα μεταλλικά καλαμάκια δεν βρέθηκε να έχουν PFAS.

Η ουσία που εντοπίστηκε πιο συχνά, ήταν το υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA), το οποίο έχει απαγορευτεί παγκοσμίως από το 2020.

Οι δοκιμές ανίχνευσαν επίσης τριφθοροξικό οξύ (TFA) και τριφθορομεθανοσουλφονικό οξύ (TFMS). Αυτές οι ενώσεις είναι εξαιρετικά υδατοδιαλυτές και μπορούν να μεταφερθούν από τα καλαμάκια στα ποτά, αναφέρουν οι ερευνητές.

Μπορεί οι ενώσεις να μην απειλούν ευθέως την υγεία, επειδή οι άνθρωποι τείνουν να χρησιμοποιούν καλαμάκια περιστασιακά και οι συγκεντρώσεις χημικών να είναι χαμηλές, η δράση όμως είναι χρόνια και σωρευτική στο σώμα.

«Οι μικρές ποσότητες PFAS, αν και δεν είναι επιβλαβείς από μόνες τους, μπορούν να αυξήσουν το χημικό φορτίο που υπάρχει ήδη στο σώμα», δήλωσε ο Groffen.

Τα PFAS χρησιμοποιούνται σε πολλά καθημερινά προϊόντα, όπως αντικολλητικά τηγάνια και ρούχα για εξωτερικούς χώρους, προκειμένου να τα κάνουν ανθεκτικά στο νερό, τη θερμότητα και τους λεκέδες. Διασπώνται ωστόσο πολύ αργά με την πάροδο του χρόνου και μπορούν να παραμείνουν στο περιβάλλον για χιλιάδες χρόνια.

Σχετίζονται με προβλήματα υγείας, όπως χαμηλότερη ανταπόκριση στα εμβόλια, χαμηλότερο βάρος γέννησης, παθήσεις του θυρεοειδούς, αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης, βλάβη στο συκώτι, καρκίνο των νεφρών και καρκίνο των όρχεων.

«Η παρουσία PFAS σε καλαμάκια από χαρτί και μπαμπού δείχνει ότι δεν είναι απαραίτητα βιοδιασπώμενα», είπε ο Groffen. «Δεν εντοπίσαμε κανένα παντοτινό χημικό σε καλαμάκια από ανοξείδωτο χάλυβα, επομένως θα συμβούλευα τους καταναλωτές να χρησιμοποιούν αυτό το είδος ή απλώς να αποφεύγουν τη χρήση τους».

Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Food Additives and Contaminants.