Πώς ξέρετε αν έχετε κρίση πανικού ή άγχους; Τα συμπτώματα και η θεραπεία

Οι κρίσεις πανικού είναι συχνά πιο έντονες και μπορεί να συμβούν με ή χωρίς αιτία, ενώ οι κρίσεις άγχους είναι μια αντίδραση σε μια αντιληπτή απειλή.

Οι άνθρωποι συχνά χρησιμοποιούν τους όρους κρίση πανικού και κρίση άγχους, αλλά δεν είναι οι ίδιοι. Αυτές οι κρίσεις στην πραγματικότητα διαφέρουν καθώς έχουν διαφορετική ένταση και διάρκεια.

Τα συμπτώματα του άγχους συνδέονται με καταστάσεις ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένης της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής και του τραύματος, ενώ οι κρίσεις πανικού επηρεάζουν κυρίως εκείνους με διαταραχή πανικού.

Σε αυτό το άρθρο, περιγράφουμε λεπτομερώς τις διαφορές μεταξύ των κρίσεων πανικού και άγχους.

Διαφοροποίηση μεταξύ κρίσεων πανικού και άγχους

Επειδή τα συμπτώματα είναι τόσο παρόμοια, μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει διάκριση μεταξύ κρίσεων πανικού και άγχους.

Ακολουθούν ορισμένες συμβουλές που μπορούν να σας βοηθήσουν:

Κρίσεις πανικού

• Συνήθως συμβαίνει εξαιτίας ενός εναύσματος αλλά μπορεί να συμβεί χωρίς απολύτως καμία αιτία. Αποτελεί δε μια αντίδραση σε έναν αντιληπτό στρεσογόνο παράγοντα ή απειλή.
• Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται ξαφνικά και τα συναισθήματα άγχους μπορεί να αυξηθούν σταδιακά με την πάροδο του χρόνου.
• Τα συμπτώματα είναι ενοχλητικά και μπορεί να περιλαμβάνουν μια αίσθηση αποστασιοποίησης. Επίσης, τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν σε ένταση και να είναι από ήπια έως σοβαρά.
• Τα συμπτώματα τις περισσότερες φορές υποχωρούν μετά από λίγα λεπτά.

Κρίσεις άγχους

• Οι εν λόγω κρίσεις απαντούν σε έναν αντιληπτό στρεσογόνο παράγοντα ή απειλή.
• Τα συναισθήματα άγχους μπορεί να αυξηθούν σταδιακά με την πάροδο του χρόνου.
• Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν σε ένταση από ήπια έως σοβαρά.
• Τα συμπτώματα μπορεί να επικρατήσουν για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.

Όλοι πρέπει να γνωρίζουμε πως το άγχος και οι κρίσεις πανικού έχουν διαφορετικά συμπτώματα.

Συμπτώματα κρίσης πανικού

Οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται ξαφνικά και μπορεί να συμβούν με ή χωρίς αναγνωρίσιμη αιτία.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• γρήγορος καρδιακός ρυθμός
• πόνος στο στήθος
• ζάλη
• εξάψεις ή ρίγη
• ναυτία
• μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα άκρα
• σπασμούς
• δυσκολία στην αναπνοή
• πόνο στο στομάχι
• εφίδρωση

Τα άτομα που βιώνουν κρίση πανικού μπορεί επίσης να νιώθουν:

• απώλεια ελέγχου
• ξαφνικό φόβο ότι θα πεθάνουν
• αισθάνονται αποκομμένοι από τον εαυτό τους ή το περιβάλλον τους

Οι κρίσεις πανικού τείνουν να διαρκούν για 5-20 λεπτά, ωστόσο, αρκετές κρίσεις πανικού μπορεί να είναι επαναλαμβανόμενες.

Συμπτώματα κρίσης άγχους

Ενώ οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται ξαφνικά, τα συμπτώματα άγχους ακολουθούν μια περίοδο υπερβολικής ανησυχίας.

Τα συμπτώματα άγχους μπορεί να γίνουν πιο έντονα για λίγα λεπτά ή ώρες και είναι συνήθως λιγότερο έντονα από εκείνα των κρίσεων πανικού.

Οι κρίσεις άγχους δεν είναι μια διαγνωσμένη κατάσταση. Ωστόσο, τα συμπτώματα της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής (GAD) περιλαμβάνουν:

• νευρικότητα
• ευερεθιστότητα
• αυξημένο καρδιακό ρυθμό
• γρήγορη αναπνοή
• τρόμο
• εφίδρωση
• μια αίσθηση επικείμενου κινδύνου
• δυσκολία συγκέντρωσης
• διαταραχές του ύπνου

Τα συμπτώματα άγχους συχνά διαρκούν περισσότερο από τα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού και μπορεί να παραμείνουν για ημέρες, εβδομάδες ή μήνες.

Οι παράγοντες που δημιουργούν τις κρίσεις πανικού

Οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κρίσεις πανικού εάν έχουν:

• προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό κρίσεων πανικού
• άλλα θέματα ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, διπολική διαταραχή ή αγχώδη διαταραχή
• μια χρόνια ιατρική κατάσταση, όπως διαταραχή του θυρεοειδούς, διαβήτη ή καρδιακή νόσο
• προβλήματα με τη χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών
• στρεσογόνους παράγοντες ζωής
• αγχωτικά γεγονότα
• ψυχικό παρελθοντικό τραύμα

Μια μελέτη του 2019 διαπίστωσε ότι οι μειονότητες όσον αφορά την σεξουαλική ταυτότητα είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή (ΓΑΔ), αν και ο επιπολασμός διέφερε ανά ηλικιακή ομάδα.

Άλλες μελέτες διαπίστωσαν ότι οι ΛΟΑΤ+ νέοι έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν άγχος ή κρίσεις πανικού από τους συνομηλίκους τους.

Οι γυναίκες έχουν επίσης διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν αγχώδη διαταραχή από τους άνδρες.

Διάγνωση

Ένας γιατρός ή επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να διαγνώσει μια κρίση πανικού, διαταραχή πανικού ή αγχώδη διαταραχή. Οι επαγγελματίες γιατροί θα αξιολογήσουν τα συμπτώματα ενός ατόμου και θα σχεδιάσουν ανάλογα τη θεραπεία. Ο γιατρός θα επικεντρωθεί στη θεραπεία μέσω συνεδριών, στη φαρμακευτική αγωγή, ή ένα συνδυασμό των δύο.

Θεραπεία

Η συμμετοχή σε συνεδρίες διαπροσωπικής θεραπείας μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των ωθήσεων και στη διαχείριση των συμπτωμάτων. Η θεραπεία στοχεύει επίσης να βοηθήσει τους ανθρώπους να αποδεχτούν το παρελθόν και να εργαστούν προς το μέλλον. Αυτές οι συνεδρίες μπορούν να πραγματοποιηθούν με φυσική παρουσία ή εξ αποστάσεως.

Φαρμακευτική αγωγή

Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα σε άτομα με σοβαρό άγχος και διαταραχές πανικού. Οι γιατροί μπορούν να συστήσουν φάρμακα ως αυτόνομη θεραπεία ή παράλληλα με την ψυχοθεραπεία.

Ένας γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει:

• Εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs): Αυτός είναι ένας τύπος αντικαταθλιπτικού που αυξάνει τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο.
• Αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης (SNRIs): Αυτό είναι ένα άλλο αντικαταθλιπτικό φάρμακο. Λειτουργεί με την αύξηση των επιπέδων της σεροτονίνης και της νοραδρεναλίνης στον εγκέφαλο.
• Πρεγκαμπαλίνη: Εάν τα αντικαταθλιπτικά δεν λειτουργούν, ένας γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει πρεγκαμπαλίνη, ένα αντισπασμωδικό. Οι γιατροί συνήθως συνταγογραφούν αυτό το φάρμακο για να μειώσουν τη συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων και τη σοβαρότητα στην επιληψία. Ωστόσο, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων του άγχους.
• Βενζοδιαζεπίνες: Οι γιατροί μπορεί να συνταγογραφήσουν βενζοδιαζεπίνες ως βραχυπρόθεσμη θεραπεία για σοβαρό άγχος. Αυτό το φάρμακο είναι ένα ηρεμιστικό και δεν είναι ασφαλές για μακροχρόνια χρήση.