Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD) μοιράζονται πολλά συμπτώματα, αλλά είναι πολύ διαφορετικές καταστάσεις, που απαιτούν διαφορετικές θεραπείες και έχουν διαφορετικές επιπτώσεις στην μακροπρόθεσμη υγεία.
Η κατανόηση των βασικών διαφορών μεταξύ IBS και IBD είναι κρίσιμη για την ενδεδειγμένη αντιμετώπιση των κρίσεων και διαχείριση της κατάστασης.
Αυτό το άρθρο εξηγεί πώς να διακρίνετε τα δύο, ποια σημάδια πρέπει να προσέχετε και πότε να αναζητήσετε ιατρική συμβουλή.
Τι είναι το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Το IBS είναι μια λειτουργική γαστρεντερική διαταραχή, που σημαίνει ότι επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας του εντέρου, αλλά δεν προκαλεί ορατή φλεγμονή ή βλάβη. Είναι μια χρόνια πάθηση, που συχνά προκαλείται από το φαγητό, το στρες, τις ορμόνες ή την ευαισθησία του εντέρου.
Κοινά συμπτώματα:
- Κοιλιακός πόνος ή κράμπες
- Φούσκωμα και υπερβολικά αέρια
- Διάρροια, δυσκοιλιότητα ή εναλλαγή μεταξύ των δύο
- Επείγουσα ανάγκη να πάτε στην τουαλέτα ή αίσθημα ατελών κενώσεων
Το IBS είναι άβολο, αλλά όχι επικίνδυνο. Δεν αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου ούτε προκαλεί μόνιμη εντερική βλάβη.
Τι είναι η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
Η IBD είναι ένας γενικός όρος για τις χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις του γαστρεντερικού σωλήνα, κυρίως:
- Νόσος του Crohn: Μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε μέρος του πεπτικού σωλήνα, από το στόμα μέχρι τον πρωκτό
- Ελκώδης κολίτιδα: Προσβάλλει μόνο το κόλον και το ορθό
Πρόκειται για αυτοάνοσες παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή βλάβη στο έντερο με την πάροδο του χρόνου.
Κοινά συμπτώματα:
- Επίμονη διάρροια (συχνά αιματηρή)
- Κοιλιακός πόνος και κράμπες
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Κούραση
- Πυρετός
- Μειωμένη όρεξη
- Σε σοβαρές περιπτώσεις, αναιμία ή καθυστερημένη ανάπτυξη στα παιδιά
Η IBD απαιτεί ιατρική θεραπεία και -εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία- μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, όπως στενώσεις του εντέρου, αποστήματα ή αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.
Βασικές διαφορές μεταξύ IBS και IBD
Χαρακτηριστικό | Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (IBS) | Φλεγμονώδης Νόσος του Εντέρου (IBD) |
Αιτία | Λειτουργική αλληλεπίδραση εντέρου-εγκεφάλου | Χρόνια φλεγμονή και δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού |
Δομικές ζημιές | Όχι | Ναι (ορατές μέσω κολονοσκόπησης ή απεικόνισης) |
Αίμα στα κόπρανα | Σπανίως | Συχνά (ιδιαίτερα στην ελκώδη κολίτιδα) |
Απώλεια βάρους | Ασυνήθης | Συχνή σε μέτρια έως σοβαρή IBD |
Διαγνωστικές εξετάσεις | Διάγνωση με την μέθοδο του αποκλεισμού, καμία ορατή βλάβη | Επιβεβαίωση με κολονοσκόπηση, απεικόνιση, εργαστηριακή εργασία |
Μακροχρόνιες επιπλοκές | Ελάχιστες | Μπορεί να έχει σοβαρές εξελίξεις, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία |
Πώς διαγιγνώσκονται IBS και IBD
Διάγνωση IBS:
- Με βάση τα συμπτώματα (κριτήρια Rome IV)
- Αποκλείοντας ένα-προς-ένα άλλα νοσήματα
- Καμία ειδική εξέταση δεν επιβεβαιώνει το IBS
Διάγνωση IBD:
- Εξετάσεις αίματος (φλεγμονώδεις δείκτες όπως CRP, αναιμία)
- Τεστ κοπράνων (καλπροτεκτίνη ή λακτοφερρίνη)
- Κολονοσκόπηση και βιοψία
- Απεικόνιση (μαγνητική και αξονική τομογραφία)
Τι πρέπει να κάνετε εάν έχετε πεπτικά συμπτώματα
Εάν αντιμετωπίζετε χρόνια πεπτικά προβλήματα όπως διάρροια, κοιλιακό άλγος ή αίμα στα κόπρανα, είναι σημαντικό να:
- Παρακολουθείτε τα συμπτώματά σας (έναρξη, εναύσματα, διάρκεια)
- Ζητήσετε ιατρική αξιολόγηση
- Μην κάνετε αυτοδιάγνωση ή αυτοθεραπεία, ειδικά εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν ή περιλαμβάνουν αίμα, απώλεια βάρους ή κόπωση
Συχνές Ερωτήσεις
Μπορεί το IBS να μετατραπεί σε IBD με την πάροδο του χρόνου;
Όχι. Αν και έχουν κοινά συμπτώματα, το IBS δεν προκαλεί φλεγμονή ή βλάβη ιστού και δεν εξελίσσεται σε IBD.
Το αίμα στα κόπρανα είναι πάντα σημάδι IBD;
Όχι πάντα, αλλά είναι πιο τυπικό της IBD, ειδικά της ελκώδους κολίτιδας. ΠΡΟΣΟΧΗ: Το αίμα στα κόπρανα πρέπει πάντα να αξιολογείται από γιατρό!
Γίνεται να έχω IBS και IBD ταυτόχρονα;
Ναι, κάποιοι με καλά διαχειριζόμενη IBD μπορεί να εξακολουθούν να εμφανίζουν συμπτώματα παρόμοια με το IBS, λόγω υπερευαισθησίας του εντέρου.
Τι είναι πιο σοβαρό, το ΙBS ή η IBD;
Η IBD είναι πιο σοβαρή νόσος, επειδή περιλαμβάνει χρόνια φλεγμονή και μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές. Το IBS επηρεάζει την ποιότητα ζωής, αλλά δεν προκαλεί φυσική βλάβη στο έντερο.
Σύνοψη
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου μπορεί να ακούγονται παρόμοια και συχνά περιλαμβάνουν αλληλοεπικαλυπτόμενα συμπτώματα, αλλά είναι θεμελιωδώς διαφορετικά νοσήματα ως προς την αιτία, τη σοβαρότητα και τη θεραπεία. Ενώ το IBS είναι μια λειτουργική διαταραχή, η IBD περιλαμβάνει χρόνια φλεγμονή και δομική βλάβη στα έντερα.
Η αναγνώριση των διαφορών είναι το κλειδί για τη σωστή διάγνωση και φροντίδα. Εάν έχετε συνεχή πεπτικά συμπτώματα -ειδικά αίμα στα κόπρανα σας, ανεξήγητη απώλεια βάρους ή επίμονη διάρροια- μην καθυστερείτε την ιατρική αξιολόγηση. Η έγκαιρη διάγνωση οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα.
Πηγές:
healthline.com
crohnscolitisfoundation.org
niddk.nih.gov
nhs.uk
mayoclinic.org
Πηγή