Σιδηροπενία: Μια επικίνδυνη νόσος που υποδιαγιγνώσκεται

Έναν στους τρεις ανθρώπους, παγκοσμίως, επηρεάζει η σιδηροπενία και παρά τη σοβαρή επίδρασή της στην υγεία και την υψηλή συχνότητά της, παραμένει μια νόσος που υποδιαγιγνώσκεται, ανέφεραν ειδικοί επιστήμονες, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή την 26η Νοεμβρίου, Ημέρα Σιδηροπενίας.

H σιδηροπενία χαρακτηρίζεται ως το συχνότερο αίτιο αναιμίας στον γενικό πληθυσμό. Η εμφάνιση της είναι πιο συχνή στις προεμμηνοπαυσιακές και τις έγκυες γυναίκες και τα παιδιά κάτω των πέντε ετών. Στην Ευρώπη η σιδηροπενία επηρεάζει έως και το 33% των γυναικών πριν την εμμηνόπαυση, έως και το 77% των εγκύων και έως το 48% των παιδιών. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχθεί σε σιδηροπενική αναιμία. «Χωρίς αρκετό σίδηρο το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά», ανέφερε ο Παναγιώτης Τσιριγώτης, αναπληρωτής καθηγητής Αιματολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, υπογραμμίζοντας όμως ότι «η χορήγηση σκευασμάτων σιδήρου δεν επιτρέπεται να γίνεται χωρίς την συμβολή του γιατρού και χωρίς να βρεθεί η αιτία της σιδηροπενίας».

Όταν οι διαθέσιμες αποθήκες σιδήρου του σώματος είναι χαμηλές (έλλειψη σιδήρου), η κατάσταση αυτή μπορεί να επηρεάσει σχεδόν όλες τις λειτουργίες του σώματος, όπως τον μεταβολισμό, την ψυχική και σωματική υγεία, την παραγωγικότητα, ακόμα και την σεξουαλική λειτουργία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δηλώνει ότι η σιδηροπενία μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ικανότητας για σωματική εργασία έως και 30%.

Στα συνήθη συμπτώματά της περιλαμβάνονται η κόπωση, η χλωμή όψη, τα εύθραυστα νύχια, η επιθυμία για κατανάλωση πραγμάτων που δεν είναι φαγώσιμα, όπως χώμα, πηλό ή πάγο και η αδυναμία συγκέντρωσης. Ειδικά στα παιδιά, η σιδηροπενία μπορεί να επηρεάζει σημαντικά τη γνωστική και κινητική τους ανάπτυξη.

Η φετινή ημέρα Σιδηροπενίας εστιάζει ιδιαίτερα στη σημασία του σιδήρου για την υγεία των γυναικών, αλλά και στην εμφάνιση σιδηροπενίας σε ασθενείς με χρόνια νεφρική και καρδιακή ανεπάρκεια. Για το αυξημένο ποσοστό εμφάνισης στην περίοδο της εγκυμοσύνης και της λοχείας, μίλησε ο κ. Τσιριγώτης. «Μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια, χαμηλή πρόσληψη από τη διατροφή, χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα, κακοήθειες, αιμορραγίες κτλ. Δεδομένου ότι οι αλλαγές στον τρόπο διατροφής δεν μπορούν στις περισσότερες περιπτώσεις να διορθώσουν το πρόβλημα της σιδηροπενίας, είναι απαραίτητη η θεραπεία με σίδηρο, πάντα υπό την καθοδήγηση του θεράποντος γατρού», τόνισε.

Η σιδηροπενία, σε οποιαδήποτε μορφή της, αποτελεί ένα συχνό πρόβλημα σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο, ανέφερε ο Ιωάννης Μπολέτης, καθηγητής Παθολογίας-Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ.

«Απαντάται σε όλα τα στάδια της νεφρικής νόσου και μπορεί να είναι συμπτωματική, ανεξάρτητα από την παρουσία ή μη της αναιμίας. Τα συμπτώματα της σιδηροπενίας συχνά είναι παρόμοια με εκείνα της αναιμίας και μπορεί να επηρεάσουν σοβαρά την ικανότητα του ασθενή να πραγματοποιήσει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων».

Η σιδηροπενία επηρεάζει 1 στους 2 ασθενείς με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια. Αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας το οποίο σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με το χαμηλό προσδόκιμο επιβίωσης. Την επιδείνωση της ποιότητας ζωής και την αυξημένη νοσηρότητα. «Η σιδηροπενία υποδιαγιγνώσκεται και υποθεραπεύεται στους ασθενείς με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν γίνεται αξιολόγηση του βασικού διαγνωστικού δείκτη (φερριτίνη ορού), όπως επίσης τα συμπτώματά της -δύσπνοια, κόπωση και άλλα- είναι σε πολλές περιπτώσεις κοινά με εκείνα της χρόνιας καρδιακής ανεπάρκειας. Η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία της σιδηροπενίας μπορεί να ωφελήσει σημαντικά την υγεία των ασθενών αυτών», ανέφερε ο Χαράλαμπος Βλαχόπουλος, καθηγητής Καρδιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ.

Όπως ανέφεραν οι επιστήμονες, παρά τις σοβαρές συνέπειες και τον υψηλό επιπολασμό της σιδηροπενίας, είναι μια νόσος για την οποία δεν γνωρίζουμε όσα θα έπρεπε. Η Ημέρα Σιδηροπενίας αποτελεί μια διεθνή πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης σχετικά με τις σοβαρές συνέπειες της σιδηροπενίας και της σιδηροπενικής αναιμίας και έχει στόχο την κατανόηση της σημασίας του σιδήρου για τη σωστή λειτουργία του σώματος, την ενημέρωση για τις επιπτώσεις που έχει η ανεπάρκεια σιδήρου, η αναγνώριση των συμπτωμάτων και η προτροπή για την αντιμετώπιση της νόσου. Η ιστοσελίδα irondeficiencyday.com, που έχει δημιουργηθεί για τις ανάγκες ενημερωτικής πρωτοβουλίας, βοηθάει τον επισκέπτη να καταλάβει γιατί ο σίδηρος είναι σημαντικός για το σώμα. Περιλαμβάνει επίσης μια εύχρηστη λειτουργία ελέγχου συμπτωμάτων, που καταγράφει και επεξηγεί τα πιο συχνά συμπτώματα της σιδηροπενίας και σιδηροπενικής αναιμίας με τη χρήση cartoons, προκειμένου να βοηθήσουν στην αναγνώριση των συμπτωμάτων και στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας.