Στένωση καρωτίδων και εγκεφαλικό: Οι διαφορές σε άνδρες και γυναίκες

Από αυτούς, τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά επεισόδια ευθύνονται για το 85%.

H στένωση της καρωτιδικής αρτηρίας μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, τα συμπτώματα και τα χαρακτηριστικά της πλάκας ωστόσο, συχνά διαφέρουν μεταξύ των δύο φύλων.

Παρόλο που οι κύριοι τύποι κυττάρων στις πλάκες είναι παρόμοιοι, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στις μικρότερες δομές μέσα σε αυτά τα κύτταρα.

Το βιολογικό φύλο έχει σημαντική επίδραση στην καρωτιδική στένωση, δηλαδή στη στένωση της καρωτιδικής αρτηρίας, στην ανάπτυξη της αθηροσκλήρωσης και στον συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο – παράγοντες που επηρεάζονται περαιτέρω από την ηλικία και την εμμηνόπαυση.

«Οι άνδρες τείνουν να αναπτύσσουν καρδιαγγειακά νοσήματα νωρίτερα και είναι πιο ευαίσθητοι, εμφανίζοντας συχνά πλούσιες σε λιπίδια πλάκες και αιμορραγία. Αντίθετα, οι γυναίκες -ενδεχομένως λόγω των προστατευτικών επιδράσεων των προεμμηνοπαυσιακών ορμονών – αναπτύσσουν τυπικά καρωτιδική στένωση αργότερα, με τη διάβρωση της πλάκας να είναι πιο συχνή», σύμφωνα με τους ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Tartu, στην Εσθονία.

Κατά συνέπεια, η κατανόηση αυτών των ειδικών για το φύλο διαφορών στη στένωση της καρωτίδας είναι ζωτικής σημασίας.

Νέα μελέτη χρησιμοποίησε αλληλουχία μονοκυτταρικού RNA για την ανάλυση κυττάρων από καρωτιδικές πλάκες που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης για την αφαίρεση αποφράξεων από τις αρτηρίες του λαιμού τόσο σε γυναίκες όσο και σε άνδρες.

Η προηγμένη βιοπληροφορική ανάλυση του συνόλου δεδομένων, αποκάλυψε σημαντικές διαφορές με βάση το φύλο στην υποκυτταρική σύνθεση των καρωτιδικών πλακών, παρά τις ελάχιστες διαφοροποιήσεις σε σημαντικούς τύπους κυττάρων όπως τα λεία μυϊκά κύτταρα, τα μακροφάγα και τα ενδοθηλιακά κύτταρα.

Οι ερευνητές εξηγούν ότι οι γυναίκες είχαν περισσότερα οστεογενετικά λεία μυϊκά κύτταρα, μακροφάγα που συμβάλλουν στη ρύθμιση της ανοσολογικής απόκρισης και ενδοθηλιακά κύτταρα που μεταβάλλονταν σε μεσεγχυματικά κύτταρα. Τα αρσενικά, από την άλλη πλευρά, είχαν περισσότερα λεία μυϊκά κύτταρα που έμοιαζαν με χονδροκύτταρα, μακροφάγα που εμπλέκονται στην αναδιαμόρφωση των ιστών και αγγειογενετικά ενδοθηλιακά κύτταρα που προάγουν τον σχηματισμό νέων αιμοφόρων αγγείων.

Η μελέτη υπογραμμίζει ότι η κατανόηση των ειδικών για το φύλο μοριακών μηχανισμών και των γονιδιακών ρυθμιστικών δικτύων στις αθηρωματικές πλάκες μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό πιθανών θεραπευτικών στόχων για κάθε φύλο.

Η διερεύνηση του βιολογικού φύλου ως κρίσιμης μεταβλητής στην αθηροσκλήρωση είναι απαραίτητη για μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση της νόσου, τη βελτίωση της πρόβλεψης του κινδύνου, τη διασφάλιση ακριβέστερης διάγνωσης και την ανάπτυξη εξατομικευμένων και αποτελεσματικών στρατηγικών πρόληψης και θεραπείας τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Cardiovascular Research.