Στα μάτια μπορεί να βρίσκεται η αιτία της δυσλεξίας

Στους ανθρώπους με δυσλεξία οι κυτταρικοί υποδοχείς του φωτός έχουν πανομοιότυπη διάταξη και στα δύο μάτια, ενώ στους υπόλοιπους ανθρώπους τα εν λόγω ζωτικά για την όραση κύτταρα είναι ασυμμετρικά, ώστε να διαφέρουν στα δύο μάτια.

Οι ερευνητές Γκι Ροπάρ και Αλμπέρ λε Φλος του Πανεπιστημίου της Ρεν, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας Proceedings of the Royal Society B της Βασιλικής Εταιρείας επιστημών της Βρετανίας, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και τη Guardian, θεωρούν ότι αυτή η ιδιομορφία στη φυσιολογία των ματιών των ατόμων με δυσλεξία θα μπορούσε να σημαίνει ότι η διαταραχή είναι θεραπεύσιμη.

Η συμμετρική διάταξη των κυτταρικών υποδοχέων και στα δύο μάτια έχει ως συνέπεια ο εγκέφαλος ενός ατόμου με δυσλεξία να μπερδεύει τις εικόνες που βλέπει, καθώς δημιουργεί δύο εικόνες, μια αρχική στο ένα ημισφαίριο και στη συνέχεια –με διαφορά περίπου δέκα χιλιοστών του δευτερολέπτου– μια δεύτερη εικόνα στο απέναντι ημισφαίριο, η οποία είναι κατοπτρική της πρώτης. Αυτό δεν συμβαίνει στον εγκέφαλο των μη δυσλεκτικών, όπου δημιουργείται μόνο μία ενιαία εικόνα.

«Οι παρατηρήσεις μας μας κάνουν να πιστέψουμε ότι πράγματι βρήκαμε μια πιθανή αιτία της δυσλεξίας» δήλωσε ο Ροπάρ. Όπως είπε, αν αυτό επιβεβαιωθεί, τότε με μια σχετικά απλή οφθαλμολογική εξέταση θα είναι δυνατό να διαγνωστεί η δυσλεξία.

Και όχι μόνο αυτό, αλλά οι Γάλλοι επιστήμονες θεωρούν ότι είναι δυνατό να αναπτυχθεί μια μέθοδος που θα διαγράφει από τον εγκέφαλο τη δεύτερη κατοπτρική εικόνα, η οποία προκαλεί σύγχυση στους ανθρώπους με δυσλεξία.

Όπως συμβαίνει με τους δεξιόχειρες και τους αριστερόχειρες, οι άνθρωποι –χωρίς να το ξέρουν– έχουν ένα κυρίαρχο μάτι, που στους περισσότερους είναι το δεξί. Κάθε μάτι –όταν πέφτει πάνω του το φως– καταγράφει ελαφρώς διαφορετικές εκδοχές της ίδιας εικόνας (χάρη στην ασυμμετρία) και μετά ο εγκέφαλος επιλέγει τη μία από τις δύο.

Το κυρίαρχο μάτι –συνήθως το δεξί– έχει περισσότερες νευρικές συνδέσεις με τον εγκέφαλο απ’ ό,τι το «υποδεέστερο» μάτι. Τα κωνία και τα ραβδία –οι κυτταρικοί φωτοϋποδοχείς στο μάτι– συλλαμβάνουν τα οπτικά σήματα από το περιβάλλον και τα προωθούν στον εγκέφαλο για να σχηματιστούν εκεί οι εικόνες.

Οι Γάλλοι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα κωνία έχουν πολύ διαφορετική (συμμετρική) διάταξη στα μάτια των ανθρώπων με δυσλεξία απ’ ό,τι των υπολοίπων. Αυτό έχει ως συνέπεια οι δυσλεκτικοί να μην έχουν κυρίαρχο μάτι, πράγμα που στη συνέχεια μπερδεύει τον εγκέφαλο.

«Η έλλειψη ασυμμετρίας μπορεί να συνιστά τη βιολογική και ανατομική βάση της δυσκολίας ανάγνωσης και γραφής» σύμφωνα με τους Γάλλους επιστήμονες. Όπως λένε, «στους δυσλεκτικούς και τα δύο μάτια τους είναι ισοδύναμα και ο εγκέφαλός τους πρέπει διαδοχικά να επεξεργαστεί δύο ελαφρώς διαφορετικές εκδοχές μιας οπτικής σκηνής». Ίσως γι’ αυτό οι δυσλεκτικοί κάνουν κατοπτρικά λάθη, π.χ. μπερδεύουν το 6 με το 9 ή το γράμμα b με το d.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια λάμπα LED που αναβόσβηνε τόσο γρήγορα ώστε να μην είναι ορατή στο γυμνό μάτι. Έτσι, εκμεταλλευόμενοι τη χρονική υστέρηση δημιουργίας της δεύτερης εικόνας, σε κλάσματα του δευτερολέπτου μετά από την πρώτη, κατάφεραν να «σβήσουν» τη δεύτερη από τις δύο εικόνες από τον εγκέφαλο των δυσλεκτικών την ώρα που αυτοί διάβαζαν. Τα αρχικά πειράματα είχαν θετικά αποτελέσματα, σε βαθμό που οι συμμετέχοντες δυσλεκτικοί την ονόμασαν «μαγική λάμπα».

Θα χρειασθούν ωστόσο περισσότερες δοκιμές για να επιβεβαιώσουν ότι όντως η νέα θεραπευτική τεχνική έχει αξιόπιστα αποτελέσματα. Περίπου 700 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν δυσλεξία στον κόσμο, σχεδόν το ένα δέκατο του παγκόσμιου πληθυσμού.

Πηγή: Γαλλικό Πρακτορείο, Guardian, ΑΠΕ-ΜΠΕ

Διαβάστε επίσης:

Δείτε πώς είναι να διαβάζεις ένα κείμενο, έχοντας δυσλεξία

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα θα εφαρμοστεί το πρωτοποριακό πρόγραμμα RADAR που εντοπίζει τη δυσλεξία